حضور رضا عطاران و ابوالفضل پورعرب در مراسم بزرگداشت کیانوش عیاری در موزه سینما

کیانوش عیاری در کنار جمعی از همکارانش شمع تولد خود را خاموش کرد و گفت که علیرغم توصیه پزشکان قصد ساخت فیلم در سال ۱۴۰۳ را دارد.

عصر روز ۲۲ اردیبهشت‌ماه جمعی از سینماگران در محوطه عمارت موزه سینما گردهم آمدند تا در شب تولد ۷۳ سالگی کیانوش عیاری برایش جشن و بزرگداشت بگیرند.

رضا عطاران، ابوالفضل پورعرب، فریدون جیرانی، خسرو معصومی، پرویز شهبازی، احمد امینی، علی دهکردی (مدیرعامل خانه سینما)، حجت‌الله ایوبی، احمد طالبی‌نژاد، فرید سجادی حسینی، مجید اسماعیلی، دانش اقباشاوی از جمله حاضران در این مراسم خودمانی بودند.

در ابتدای این برنامه مجید اسماعیلی مدیرعامل موزه سینما با بیان اینکه اعتبار موزه سینما به بزرگانی همچون کیانوش عیاری است.

سپس علی دهکردی مدیرعامل خانه سینما با حضور در جایگاه در سخنانی گفت: از زاویه نگاه خودم به عنوان علی دهکردیِ بازیگر برایم باعث افتخار بود که چهار سال دوره بازآموزی بازیگری را در یک همکاری با ایشان تجربه کردم. آقای عیاری یکی از صحیح‌ترین نگاه‌ها را به بازیگری و لحظه‌های بازیگری در پشت دوربین دارد و با اطمینان می‌گویم اگر بازیگری فرصت همکاری با این کارگردان را پیدا نکرده، در وجودش، از عنصر و مفهوم بازیگری چیزی کم دارد.

مدیرعامل خانه سینما افزود: هم‌چنین‌ از طرف صنوف سینمایی بابت حضور ایشان خرسندیم و معتقدم اگر کیانوش عیاری در سینمای ما نبود، سینمای ایران حتما جایی خالی را احساس می‌کرد.

در ادامه فریدون جیرانی با اشاره به اهمیت سال ۱۳۴۸ در سینمای ایران و نمایش فیلم «حسن کچل» و حضور هنرمندان همچون کیمیایی، تقوایی، رشیدی، آغاز تدریس بیضایی در دانشگاه یادآور شد: در همان سال, ۶ فیلم کوتاه از ۶ جوان نمایش داده میشود و کم کم سینمای آزاد شکل گرفت تا فیلمسازانی در شهرهای مختلف فعالیت کنند و نام کیانوش عیاری از اهواز در آن زمان بسیار شنیده می‌شد ‌و اکثر این افراد از سینمای آزاد نسل سوم فیلمسازان ایران را تشکیل دادند که سرآمدترین آن‌ها کیانوش عیاری است. تبریک میگویم کیانوش.

در بخشی دیگر مهرزاد دانش -منتقد سینما- با تبریک سالروز تولد عیاری گفت: کیانوش عیاری از جمله فیلمسازانی است که تصاویر زیادی از آثار او در صفحات سترگ سینما به جا مانده است، مانند سکانس پایانی «شبح کژدم» یا تصاویر دورانی دوربین در فیلم «آبادانی‌ها» و همچنین تصاویری از تاب و صندوقچه و لحظات مهیب فیلم «خانه پدری».

من اطمینان دارم که صفحات پرشماری از کتاب سینمای ایران در انحصار آقای کیانوش عیاری است.

فریدون عموزاده خلیلی دیگر مهمان این برنامه بود که در سخنانی ابتدا به شیوه ساده نویسی ارنست همینگوی و بعد تفسیرهایی که از آثار او می‌شود، اشاره کرد و ادامه داد: برای من سینمای قصه گوی کیانوش عیاری با شیوه روایت همینگوی بسیار شباهت دارد. تمام آثارش داستانی دارد که روزمره زندگیی ماست ولی ایشان آن‌ را با زبانی بدون اینکه گرفتار روایت فرمالیستی شود، بیان کرده است.

وقتی اثری به عمق یک ماجرا می‌رود و آن را به همان سادگی روایت می‌کند نتیجه اثرش پیشگویانه می‌شود مثل چیزهایی که در سریال «روزگار قریب» دیدیم. یکی از کشف‌هایی که در این سریال با آن مواجه شدم، صحنه‌ای است که یکی از مبارزان یه خانه دکتر قریب پناه می‌آورد و بعد وقتی می‌خواهند دکتر را ببرند به شدت او را تحقیر میکنند و ما این حس درونی شخصیت را بدون هیچ دیالوگ یا موسیقی درک می‌کنیم.

در بخشی دیگر از این برنامه ابوالفضل پورعرب پشت تریبون آمد و بیان کرد: من افتخار داشتم در فیلم کاناپه حاضر شوم. من خیلی بازی خودم را دوست نداشتم و خوشایندم نبود. یک روز سر نهار آقای عیاری گفت بازی شما خوب است و من بازی‌ات را دوست دارم. فکر کردم کسی چیزی به ایشان گفته ولی گفتند همیشه دوست داشتند با هم همکاری کنیم. متاسفانه آن فیلم توقیف شد. استاد دست شما را می‌بوسم و متاسفم که شنیدم بیمار بودید. من نتوانستم برای دیدن شما به بیمارستان بیایم چون خودم هم در بیمارستان بودم.

سپس مهرداد اسکویی -مستندساز- خاطره‌ای را از نخستین دیدارش با کیانوش عیاری در انزلی و پیش از ورود جدی خودش به سینما گفت و اینکه به دنبال امضایی از عیاری روی پوستر فیلم بود.

او خطاب به عیاری گفت: ما خیلی مفتخریم که هم‌عصر شما هستیم. ما همه شاگردهای شما هستیم ولی هر چه بگوییم کم گفتیم.. از شما یاد گرفتم چطور با همه سختی‌ها و نظرتنگی‌ها همت داشته باشم و کارم را انجام بدهم. شما نه فقط سینما بلکه اخلاق و انسانیت به من یاد دادید. شما بر نسل من تاثیر بسیار زیادی گذاشتید و ما وامدار تک‌تک صحنه‌های خلق شده شما هستیم.

در ادامه حجت‌الله ایوبی ـ رییس پیشین سازمان سینمایی ـ گفت: کیانوش عیاری کسی است که نگذاشت منِ درون او، فربه شود.‌ در زمانی که در مدیریت سینما بودم آقای عیاری یکی از تلخ‌ترین روزهای مدیریتم را در سینما به کریمانه‌ترین روز تبدیل کرد که آن هم به فیلم خانه پدری مربوط می‌شد.

وی یادآور شد: من برای اکران خانه پدری خیلی تلاش کردم و خیلی خوشحال بودیم که بالاخره اتفاق افتاد ولی بسیار تلخ بود که همان روز اول جلوی آن گرفته شد و من بابت اینکه نتوانستم پای فیلم بایستم خیلی ناراحت بودم.

تنها کاری که توانستم انجام دهم عذرخواهی بود ولی ایشان بعد از آن متنی را منتشر کرد و گفت اگرچه این فیلم نمایش داده نشد ولی رفتار متمدنانه و عذرخواهی یک مدیر فایل تقدیر است. این توجه و اینکه آقای عیاری باز خودش را کنار گذاشت و سینما را دید، برایم بسیار ارزشمند بود. خداوند ایشان را برای سیمای ایران حفظ کند.

سرانجام پس از صحبت همکاران کیانوش عیاری نوبت به خود این فیلمساز رسید و او در سخنانی با اشاره به بیماری خود گفت: پزشکان به من گفتند بین زندگی و سینما باید یکی را انتخاب کنی ولی سینما دست از سر من برنمی‌دارد.

وی ادامه داد: درباره اختاپوس سینما وقتی من به دنیا آمدم از قابله پرسیده بودم که اختراع شده است یا خیر و حالا می‌گویم که نمیتوانم آن را رها کنم.

وی افزود: صحبتهای دوستان برایم بسیار ارزشمند بود. آنچه آقای دهکردی درباره بازیگری گفت و نکته صحیحی است که نمونه آن مهران رجبی است که تفاوت حضور او در کارهای من با دیگر آثارش. مشخص است.

عیاری گفت: الان کمی بهتر شدم و قصد دارم امسال فیلمی را شروع کنم. من می‌خواهم با این وضعیت جسمی و روحی فیلم بسازم با نام «زندان دوست داشتی» و سریالی به نام «سوسکها کابوس ابدی من» که تلاش می‌کنم خارج از کشور آن را بسازم. با این حال سینما دست از سر من برنمی‌دارد.

در میانه‌ صحبتهای عیاری، رضا عطاران با کیک تولد به میان جمع آمد و حاضران با خواندن شعر تولدت مبارک، یادآوری کردند که چند روز قبل تولد رضا عطاران نیز بوده است.

عیاری سپس به نقش داریوش عیاری برادرش در فیلمسازی خود اشاره و از او قدردانی کرد.

پایان بخش این مراسم افتتاح غرفه کیانوش عیاری در موزه سینما بود.