به بهانه توقیف سریال «غربت»؛ مروری بر سریال‌های توقیفی در نمایش خانگی

مجموعه «غربت» به کارگردانی امیر پورکیان، جدیدترین سریال نمایش خانگی است که با توقیف مواجه شده و در میانه توزیع، با دستور قضایی متوقف می‌شود. این سریال که با اعلام صادق یاری تهیه‌کننده قرار است پس از اعمال اصلاحات، بار دیگر انتشار را از سر گیرد، نهمین مجموعه نمایش خانگی به شمار می‌آید که در میانه راه، با دستور نهادهای نظارتی، دچار توقف می‌شود.

دردسر یک شک برای «غربت»

مجموعه «غربت» در حالی به جدیدترین سریال توقیفی نمایش خانگی تبدیل شده که مبنای اعتراض‌ها به آن، شک شخصیت «فری» به همسرش «احلام» به نظر می‌رسد. «احلام» که مطابق قصه سریال، به زور به ازدواج شخصیت خلافکار «فری» درآمده، در همسایگی شخصیت «سیف‌الله» محبوب سابقش که درگیر اعتیاد است، زندگی می‌کند.

از اوایل شهریورماه در پی اعتراضاتی در فضای مجازی نسبت به تصویرسازی از شخصیت عرب‌زبان «احلام» و پس از حکم دادستانی، این مجموعه توقیف شده است؛ اگرچه گفته می‌شود به زودی و با اعمال اصلاحات لازم، قرار است رفع توقیف شود.

توقیف‌های چندباره «شبکه مخفی زنان»

آخرین سریال توقیف‌شده نمایش خانگی پیش از «غربت» نیز محصول پلتفرم نماوا بود. سریال «شبکه مخفی زنان» از زمان انتشار در مواردی با وقفه در پخش همراه بود که هر بار شبهه توقف یا توقیف این سریال را در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی پررنگ کرد. با این همه تعامل ساترا، تهیه‌کننده و پلتفرم پخش‌کننده به روندی انجامید که پخش ادامه قسمت‌ها را به همراه داشت.

توقف «شبکه مخفی زنان» آبان‌ ماه ۱۴۰۲ پایان یافت و پخش آن بعد از حدود ۱۰ ماه از سر گرفته شد.

حذف کوتاه «روزی روزگاری مریخ» از یک پلتفرم

مجموعه «روزی روزگاری مریخ» که در تابستان و پاییز ۱۴۰۱، به صورت مشترک در دو پلتفرم فیلیمو و نماوا منتشر می‌شد، پس از پخش اولین قسمت، با توقیفی کمتر از دو روزه مواجه شد. این سریال دو روز پس از پخش قسمت اول، به علت آنکه مجوز انتشار از سوی ساترا نداشت، با تذکر این نهاد از خروجی پلتفرم نماوا حذف شد، ولی کمتر از دو روز بعد، با کسب مجوز بار دیگر به این پلتفرم بازگشت.

با وجود رفت و برگشت «روزی روزگاری مریخ» به نماوا، پلتفرم فیلیمو این اثر را حذف نکرد و به پخش آن ادامه داد.

توقیف «جیران» به دلیل دعوای حقوقی

مجموعه «جیران» به کارگردانی حسن فتحی، تنها سریال نمایش خانگی است که در پی یک دعوای حقوقی بر سر ادعایی مبنی بر سرقت ادبی، توقیف را تجربه کرده. این سریال اواخر تیرماه ۱۴۰۱ پس از شکایت مهرداد غفارزاده نویسنده سریال «آهوی من مارال» از سازندگان آن، با صدور دستور قضایی توقیف شد.

«جیران» کمتر از دو ماه بعد، با دستور مجدد قضایی، رفع توقیف شد و برای انتشار به پلتفرم پخش‌کننده بازگشت.

۵ روز بدون هیچ «زخم کاری»

حدود یک سال پیش از توقیف «جیران»، پخش مجموعه «زخم کاری» دیگر محصول فیلیمو هم دچار توقفی کوتاه شد. به علت مخالفت سازندگان این سریال با ممیزی‌های اعلام‌شده از سوی ساترا، قسمت هفتم این اثر مجوز نگرفت و در موعد مقرر به انتشار نرسید؛ اختلاف نظری که به رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی کشید و با اظهارنظرهای کارگردان و مدیران ساترا ادامه یافت.

در نهایت با تعامل طرفین، ماجرا ختم به خیر شد و پنج روز پس از این اتفاق، قسمت هفتم سریال به انتشار رسید.

ناجا در متن توقف «می‌خواهم زنده بمانم»

چهار روز پیش از پخش اولین قسمت از «زخم کاری» و یک ماه و نیم پیش از توقیف کوتاه آن، مجموعه «می‌خواهم زنده بمانم» محصول دیگر فیلیمو، دچار مشکل شد. در آن زمان معاونت اجتماعی ناجا از پلتفرم پخش‌کننده خواست تا سریال را متوقف کند؛ مسئله‌ای که علت آن به صورت رسمی اعلام نشد، اما گفته می‌شد علت آن مخالفت این نهاد با بازنمایی کمیته انقلاب اسلامی در این سریال بود.

«می‌خواهم زنده بمانم» حدود ۴۸ ساعت بعد، مجوز پخش را به دست آورد و به چرخه انتشار بازگشت.

ماجرای ابهام در سرمایه «قورباغه»

در میان سریال‌های نمایش خانگی، تنها اثری که با دستور مقام قضایی، پیش از پخش متوقف شد، «قورباغه» بود. اواخر پاییز ۹۹ و در حالی که چند بار توزیع این سریال به تعویق افتاد، دادسرای عمومی و انقلاب تهران در اطلاعیه‌ای بدون اشاره به نام این اثر، از تأخیر در پخش یک سریال خانگی، برای رفع ابهامات در منشأ سرمایه تهیه و تولید آن خبر داد.

در آن زمان گفته می‌شد سرمایه‌گذار پرحاشیه سریال «شهرزاد» که درگیر یک پرونده اقتصادی بود، سرمایه ساخت «قورباغه» را تأمین کرده، اما این اثر در نهایت اوایل دی‌ ماه ۹۹ آزاد شد و به انتشار رسید.

جنجال یک سکانس «ممنوعه»

اواخر شهریور ماه ۹۷ و در حالی که دو قسمت از سریال «ممنوعه» به انتشار رسیده بود، وجود یک سکانس حاشیه‌ساز که روابط نامتعارف شخصیت‌ها را تصویر می‌کرد، اعتراضات را برانگیخت و مدیران سازمان سینمایی را مجاب کرد که آن را توقیف کرده و اصلاحات مجددی به این اثر وارد کنند.

«ممنوعه» در نهایت حدود دو ماه بعد مجوز پخش گرفت و به انتشار رسید. جالب آن که کارگردان این اثر، امیر پورکیان بود که کارگردانی «غربت» را نیز بر عهده دارد.

توقیف «عاشقانه» فقط در اینترنت

از نخستین سریال‌های توقیفی نمایش خانگی را می‌توان مجموعه «عاشقانه» به کارگردانی منوچهر هادی دانست؛ مجموعه‌ای که بر اساس یک دعوای حقوقی و البته تنها در فضای مجازی توقیف شد. اختلاف مابین مالکان اثر و عرضه‌کنندگان نسخه قانونی آن در اینترنت، منجر به شکایت قضایی شد و در نهایت پخش این سریال در اینترنت با دستور قضایی متوقف شد.

«عاشقانه» به کارگردانی منوچهر هادی، مدتی بعد در سکوت خبری به چرخه انتشار اینترنتی همزمان با نسخه فیزیکی بازگشت.