اظهاراتی درباره‌ی دغدغه‌ی ظرفیت‌های بخش غیردولتی تئاتر
سمینار «بین‌المللی تئاتر و ظرفیت‌های بخش غیر دولتی» با تاکید بر فعالیت تئاتر خصوصی در ایران قبل از تئاتر دولتی و نیز تعریف این‌گونه تئاتری در کشور آغاز به کار کرد.
به گزارش ایسنا، جمعی از مدیران و هنرمندان تئاتری به همراه میهمانانی از چند کشور خارجی عصر 15 اسفند ماه در سالن کنفرانس مجموعه تئاتر شهر گردهم آمدند تا سمیناری بین‌المللی را با عنوان «تئاتر و ظرفیت‌های بخش غیر دولتی» برگزار کنند.
در مراسم ابتدایی این سمینار که به دبیری مهرداد رایانی مخصوص برگزار می‌شود، عنوان شد که چهارده سخنرانی خارجی و شانزده سخنرانی داخلی به همراه چند کارگاه از جمله برنامه این سمینار است.
شفیعی:دخالت دولت راهگشا نیست
مهدی شفیعی مدیر کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عنوان اولین سخنران این سمینار با اشاره به اینکه تجربه‌های انجام شده برای توسعه پایدار حداقل در 200 سال گذشته ما را به این نتیجه می‌رساند که هر جا نهادها حاکمیتی و مردمی به سوی نوعی تعامل حرکت کرده‌اند، اقتصاد رونق گرفته و امنیت ارتقاء یافته و زندگی برازنده‌تری برای مردم آن سرزمین رقم خورده است.
او گفت: سرمایه‌های انسانی اصلی‌ترین نیرو در توسعه پایدار هستند، گسترش فضاهای آموزشی و دانشگاهی رشته تئاتر هرچند به لحاظ گستره‌ی تنوع دانش‌های مرتبط با تئاترناکامل است اما به هر حال جمعیت تئاتر خوانده یک ظرفیت کم نظیر در جامعه ایرانی است، یک ظرفیت که هم دولت و هم این سرمایه‌ها باید امکان تعامل فی مابین را افزایش دهند.
او ادامه داد: کم توجهی به فرصت‌ها و ظرفیت‌های موجود تضعیف نگاه امیدوارانه به آینده به سود هیچ نیروی موثری در حوزه‌ی تئاتر نخواهد بود. همچنین برجسته سازی نقاط ضعف، انتقادهایی که گاهی منافع شخصی یا سازمانی را مورد توجه قرار می‌دهد به اثر بخشی تئاتر به عنوان هنری زنده و تاثیرگذار در ارتقاء فرهنگ عمومی و نهاد سازی اجتماعی مقوله‌ای است که ضرورت دارد، نیروهای موثر در این حوزه درباره‌ی آن گفتگو کنند.
شفیعی در ادامه اظهار کرد: دولت خود را حامی تئاتر می‌داند. آمار نشانگر رشد این حمایت در سال‌های اخیر است اما اگر رشد تولید آثار نمایشی را مدنظر قرار دهیم، مشخص است که حمایت دولت متناسب با رشد تولیدات نیست.
وی تاکید کرد: استفاده از ظرفیت‌های بخش غیر دولتی صرفا مقوله‌ای اقتصادی نیست و بیشتر اجتماعی است، ضمن اینکه تجربه‌ی زیست بشری به ما نشان می‌دهد که دخالت دولت‌ها در تمام شئون و وجوه تئاتر راه گشا نبوده و نیست.
او اضافه کرد: در تاریخ معاصر کشور دوگانه‌ای در حوزه تئاتر شکل گرفته بود که در شرایط فعلی به نظر می‌رسد، کارایی خود را از دست داده‌است. دوگانه‌ای بر مبنای تعلق داشتن تئاتر به یک گروه خاص و بیرون ماندن بخش زیادی از مردم از این دایره.
مدیر مرکز هنرهای نمایشی گفت: خاص و عام کردن و برجسته سازی این دوگانه تئاتر در شرایطی که در هر شهر این کشور مراکز آموزش عالی وجود دارد، اگر نگوییم توهین، حداقل ندیدن اتفاقات عظیمی است که در حوزه ارتقاء فرهنگ عمومی در سال‌های اخیر اتفاق افتاده است.
شفیعی در پایان با بیان اینکه بهره‌برداری حداکثری از آثار خلق شده هنرمندان از دیگر زمینه‌های مغفول‌مانده در این عرصه است، گفت: چرا یک اثر نمایشی باید با سی اجرا به کار خود پایان دهد؟! وجود شبکه‌ای برای عرضه آثار در سایر کلان‌شهرها و برگزاری تور آثار نمایشی در شهرستان‌ها فقط یک مقوله اقتصادی نیست بلکه سطح دسترسی مخاطبان به آثار نمایشی را در کشور افزایش داده و به ارتقاء فرهنگ عمومی منجر می‌شود.
مرادخانی:باید کارهایی را در دولت انجام بدهیم که بخش خصوصی ریسک آن را نمی‌پذیرد
در ادامه این مراسم علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه دولت هر چقدر هم بخواهد برای تئاتر کار انجام دهد با مشکلاتی روبرو است و حضور بخش خصوصی دراین حوزه اهمیت زیادی دارد، گفت: دولت خود را حامی می‌داند و افزایش تعداد سالن‌های خصوصی و پُر بودن برنامه‌های بسیاری از آنها، اعتماد بین دولت و بخش خصوصی را نشان می‌دهد.
او افزود: همانطور که مدیر کل هنرهای نمایشی اشاره کرد، نباید اجرای تئاتر به سی نوبت محدود شود بلکه یک جریان جاری باید در کشور ایجاد شود. ضمن اینکه ما در دولت باید کارهایی را انجام دهیم که بخش خصوصی ریسک آن را نمی‌پذیرد.
علی منتظری:تئاتر خصوصی تازه به وجود نیامده است
در اولین میزگرد این سمینار که به عنوان «نمونه‌ها و الگوهای موفق در بخش غیر دولتی» تئاتر برگزار شد، علی منتظری مدیر سابق مرکز هنرهای نمایشی با اشاره به اینکه 25 سال قبل خطایی صورت گرفته و او چند صباحی را در تئاتر مدیریت کرده و سالهاست از تئاتر فاصله دارد، ادامه داد: نکته‌ای که باید اشاره کنم این است که تئاتر خصوصی تازه به وجود نیامده و دوستان باید دقت کنند که شاید تاریخچه تئاتر خصوصی با عمر تئاتر و حضور نمایش در صحنه مساوی باشد. حتی شاید اول تئاتر خصوصی را در ایران داشته‌ایم و بعد تئاتر دولتی توسط دولت‌ها، نظام بخشیده شده است.
او افزود: بخشی از تئاتر ما ابتدا در لاله‌زار شکل گرفت و بخشی که جدیدتر بود به صورت خودجوش اتفاق افتاد که بعد از انقلاب اسلامی بود.
منتظری با اشاره به اینکه مکان‌هایی مثل باشگاه «بویلینگ» در زمانی به تئاتر خصوصی تبدیل شده‌اند و سینما «گلریز» که صاحبش آن را به تئاتر تبدیل کرده است، گفت: راستش را بخواهید ما در هر جایی که می‌توانستیم مقابل سینما بایستیم این کار را انجام می‌دادیم و همین شد که تئاترهای گسترش یافتن و افرادی همچون حسن میری و یا سمسارزاده هم که فکر می‌کردند که برای کار مشکل دارند امکان فعالیت پیدا کردن، چون از کار اجتماعی ممنوع نشده بودند.
در ادامه این میزگرد محمد رضا خاکی هم در سخنانی با اشاره به این که آنچه باید این روزها بیشتر از هر چیزی مورد پرسش باشد راه افتادن سالن‌های تئاتری در آپارتمان است، ادامه داد: این‌ها همه راه‌حل موقت هستند، در حالی که باید استاندارد داشته باشند چون برای فضای عمومی ایجاد می‌شوند.
همچنین مصطفی کوشکی مدیر تئاتر مستقل تهران که به عنوان یکی از نمونه‌های موفق دعوت شده بود با اشاره به اینکه ممکن است به عنوان یک مدیر موفق به اوین هم راه پیدا کند چون بدهکاران مالی هم به آنجا می‌روند، اظهار کرد: تئاتر خصوصی امروز، تئاتری گیشه محور است. متاسفانه تئاتر دولتی هم گیشه محور است و کنار هم بودن این دو خیلی وجه تمایزی ندارد.
این کارگردان تئاتر ادامه داد: به نظرم تئاتر خصوصی وقتی چند سال قبل دوباره در تئاتر مملکت شروع به فعالیت کرد، یک شکل از تئاتر آلترناتیو بود یعنی تئاترهایی که هنور درگیر گیشه نبودند و بیشتر برای گروه‌هایی اجرا می‌شدند که می‌خواستند فعالیت خاص‌تری ایفا کنند.
کوشکی گفت: در حال حاضر پای سرمایه گذاران خارج از تئاتر به این نوع کار در حال باز شدن است و به نظرم در یکی دو سال آینده اتفاق عجیبی و غریبی رخ خواهد داد، چون قبل از این که صنف تماشاخانه‌داران تاسیس شود مالکان ما زدو بندهای خود را کرده‌اند و الان شرایط به گونه‌ای شده که در طول یک روز می‌تواند تئاتر خصوصی را حذف کنند.
او اضافه کرد: در آن صورت دیگر برای آنها تئاتر خصوصی دیگر اهمیت ندارد و صرفا یک داد و ستد مالی صورت گیرد. بنابراین تصور می‌کنم تئاتر خصوصی زمانی می‌تواند سرپا بماند که گروه‌ها سالن داشته باشند و بتوانند کار خود را عرضه کنند، این در حالی است که این روزها در کیفیت آثار دچار مشکل هستیم.
سمینار «بین‌المللی تئاتر و ظرفیت‌های بخش غیر دولتی» تا سه شنبه 17 اسفندماه در تئاتر شهر با اجرای میزگردهای مختلف و خوانش مقالات داخلی و خارجی برپاست.
منبع: ایسنا
10
