هواپیمای هیدروژنی؛ پروژهای امیدبخش برای توقف سوخت فسیلی در صنعت هوانوردی
مهندسان و متخصصان یک گروه هوانوردی در اروپا از پروژه جدید خود در صنعت هوایی به نام «کلایمت ایمپالس» رونمایی کردند؛ یک هواپیمای آزمایشی با سوخت هیدروژن که به گفته کارشناسان میتواند صنعت هوانوردی را متحول کند.

برتاند پیکارد، پیشگام هوانوردی، و شرکای وی در کارگاهی در سواحل اقیانوس اطلس در فرانسه، با جدیت در حال آماده شدن برای پروازی هستند که میتواند مسیر هوانوردی را به طور کامل تغییر دهد.
پیکارد یک دهه پیش نیز پروازی به دور دنیا با هواپیمایی که با انرژی خورشیدی کار میکرد، انجام داد که این پروژه به افزایش آگاهی از تغییرات آب و هوایی را منجر شد هرچند که انقلابی در صنعت هوانوردی ایجاد نکرد.
اکنون، این ماجراجوی ۶۶ ساله سوئیسی هدف بلندپروازانه تری را در پیش گرفته و امیدوار است به پروازهای تجاری سبزتری نسبت به هواپیماهای امروزی که با سوخت فسیلی کار میکنند، دست یابد؛ هواپیمایی با استفاده از هیدروژن مایع فوقالعاده سرد.
براساس این گزارش، کلایمت ایمپالس پروژهای است که از فوریه گذشته برای پرواز یک هواپیمای دو نفره به دور دنیا بدون توقف در طول ۹ روز با استفاده از آنچه هیدروژن سبز نامیده میشود، آغاز شده است.
در این سیستم هیدروژن از مولکولهای آب با استفاده از برق تجدیدپذیر و از طریق فرآیندی به نام الکترولیز جدا میشود.
تیم کلایمت ایمپالس که حامیان آن شامل ایرباس و یک مرکز رشد علمی به نام ساینس-کو است اخیرا پیشرفتهای سال اول خود را به خبرنگاران ارائه کرد.
کلایمت ایمپالس چه زمانی پرواز میکند؟
اولین پروازهای آزمایشی برای سال آینده برنامهریزی شدهاند، اما سفر طاقتفرسا به دور دنیا برای سال ۲۰۲۸ تعیین شده است. این هواپیما که از کامپوزیتهای سبک وزن ساخته شده است، به چندین نوآوری آزمایشنشده وابسته است و از نظر موفقیتپذیری هنوز چندان مطمئن نیست.
پیکارد میگوید که یک تولیدکننده بزرگ هواپیما ریسک تولید نمونه اولیهای مانند کلایمت ایمپالس را در صورت شکست آن به عهده نمیگیرد.
او در مصاحبهای گفت: «وظیفه من پیشگامی است. ما باید نشان دهیم که این امکانپذیر است، سپس انگیزه بزرگی برای دیگران برای ادامه کار خواهد بود.»
این گزارش افزود، حتی اگر این پروژه موفق باشد، کارشناسان میگویند که پرواز با هیدروژن سبز در مقیاس تجاری در بهترین حالت چند دهه طول میکشد. این پروژه دهها میلیون یورو سرمایهگذاری را جذب کرده است و تیم چند ده نفره کارکنان آن در حال افزایش است.
رافائل دینلی، مهندس و کمک خلبان کلایمت ایمپالس، میگوید: «هواپیمای خورشیدی در سال ۲۰۱۵ یک شاهکار تکنولوژیکی بود، اما قابل مقیاس نبود. این هواپیما که محدوده پروازی محدودی داشت، مجبور بود در سفر خود به دور دنیا بیش از دهها توقف انجام دهد.»
اما کلایمت ایمپالس قرار است بدون کمک به پرواز درآید، حدود ۴۰،۰۰۰ کیلومتر به دور زمین در امتداد خط استوا پرواز کند و بدون سوختگیری در هوا و بدون هیچ توقف به نقطه شروع خود بازگردد.
کلایمت ایمپالس چگونه پرواز میکند؟
در این فناوری، هیدروژن مایع بهطور کنترلشده از مخازن عایقشدهای که در زیر بالهای هواپیما قرار دارند، آزاد میشود. این هیدروژن سپس در یک سلول سوختی تبدیل به انرژی میشود و موتور هواپیما را به حرکت درمیآورد.
پیکارد درباره این هواپیما گفته، «این هواپیما دارای طول بالهای یک ایرباس ۳۲۰ است؛ ۳۴ متر. وزن آن ۵.۲ تن است و با سرعت ۱۸۰ کیلومتر در ساعت – یعنی ۱۰۰ گره در ارتفاع ۱۰،۰۰۰ پایی پرواز میکند.»
وی همچنین اضافه کرد که یکی از اهداف این پروژه استفاده از جریانهای متلاطم در جو زمین است که شرکتهای هواپیمایی میتوانند روزی از آن برای صرفهجویی در سوخت استفاده کنند.
از آنجایی که سوخت آن از هیدروژن است، تنها دود خروجی آن بخار آب خواهد بود. با این حال، کارشناسان دیگر هشدار میدهند که تأثیر زیستمحیطی چنین ردپاهایی از بخار آب در مقیاس دنیای واقعی یا در مقیاس بزرگ ناشناخته باقی مانده است.
آژانس بینالمللی انرژی میگوید که سفرهای هوایی حدود ۲ درصد از انتشار جهانی دیاکسید کربن را تشکیل میدهند.
هرچند هیدروژن سالهاست که در برخی پروازهای آزمایشی استفاده شده اما تاکنون بیشتر به شکل گاز بوده و استفاده از آن در حالت مایع رویکردی تازه محسوب میشود.
سوختهای فسیلی هنوز ارزانتر و کارآمدتر از هیدروژن هستند و بخش عمده هیدروژن امروزی نیز با استفاده از همین سوختهای فسیلی تولید میشود.