مهدی کروبی کیست؟ / شیخ اصلاحات چرا ۱۵ سال در حصر خانگی بود؟

بمب خبری  سه روز مانده به شروع سال 1404  ، رفع حصر مهدی کروبی بعد از قریب 15 سال بود .( اینجا بخوانید)

خواسته ای  که از همان روزهای ابتدای حصر خانگی مهدی کروبی و میرحسین حسین موسوی و زهرا رهنورد در سال 1389  دنبال می شد.

به این بهانه نگاهی می اندازیم به زندگی نامه و فعالیتهای مهدی کروبی قبل و بعد از انقلاب.

متولدی از خطه الیگودرز

مهدی کروبی مهر ماه ۱۳۱۶ در الیگودرز به دنیا آمد. پدرش از روحانیون و زندانیان سیاسی بود . علوم حوزه خواند و لیسانس فقه و حقوق اسلامی را هم از دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران دریافت کرد . در سال 1341 با فاطمه کروبی که از مبارزان قبل از انقلاب بود ازدواج کرد که حاصل این ازدواج چهار فرزند است .

فعالیت های سیاسی پیش از انقلاب

کروبی پس از دستگیری و تبعید امام خمینی در سال ۱۳۴۲ در انتشار نامه‌های سرگشاده ایشان به مقامات رسمی کشور و تبلیغ تفکرات وی در بین مردم بسیار فعال بود و در طول سال‌های ۱۳۴۲ تا ۱۳۵۷ بارها دستگیرشده و چندین سال را در زندان های قزل قلعه، اوین و قصر گذراند. وی در طی این سال‌ها جمعاً ۹ بار دستگیر و به نقاط مختلف ایران مانند گنبد کاووس تبعید شد و در زندان‌های ساواک مورد بازجویی و شکنجه قرار گرفت و یک بار مخفیانه از کشور خارج شد و به عراق رفت.

فعالیت های سیاسی پس از انقلاب

مهدی کروبی در سال ۱۳۵۸ در اولین دوره مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم الیگودرز وارد مجلس شد.  در همین سال به دستورامام،   بنیاد شهید انقلاب اسلامی و کمیته امداد امام خمینی را تأسیس کرد که به خانواده‌های شهدای دوران انقلاب و جنگ تحمیلی کمک می‌کرد. او در ابتدای انقلاب به عضویت در شورای مرکزی حزب جمهوری اسلامی و عضویت در شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز درآمد و نماینده تام‌الاختیار امام خمینی در استان لرستان شد.

کروبی در دومین و سومین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی از تهران کاندیدا کرد و توانست به مجلس راه یابد و در دوره دوم نایب رئیس  مجلس شد. سرپرستی سازمان حج و زیارت از سال ۱۳۶۴ و عضویت در شورای بازنگری قانون اساسی هر دو با فرمان امام و ریاست دوره سوم مجلس شورای اسلامی از دیگر مسئولیت‌های مهم کروبی در این دوران بود.

نقش محوری در انشعاب از جامعه روحانیت مبارز

پیش از انتخابات مجلس سوم در سال ۱۳۶۶ به سبب اختلاف‌های موجود در جامعه روحانیت مبارز عده‌ای اعضای این جامعه از آن جدا شده و گروهی با نام مجمع روحانیون مبارز را بنیان نهادند. نقش محوری را در این انشعاب مهدی کروبی بر عهده داشت که رهبری مجمع را تا زمان خروجش از آن در سال ۱۳۸۴ بر عهده داشت.

ریاست مجلس پرحاشیه  ششم

مهدی کروبی در سال ۱۳۷۸ تصمیم به حضور دوباره در مجلس شورای اسلامی گرفت. وی رأی بیست‌وچهارم شهر تهران را کسب کرد ولی به ریاست مجلس انتخاب شد.

کروبی در اولین روزهای آغاز به‌کار مجلس ششم ، طرح اصلاح قانون مطبوعات را از دستور بررسی مجلس خارج کرد که همین موضوع تا مدتها انتقادات اصلاح طلبان را به همراه داشت.

مهدی کروبی از سوی دیگر در چندین مورد اعتراض‌های  جدی هم داشت. از جمله اعتراض او به به توقیف گسترده مطبوعات در سال ۱۳۷۹، اعتراض او به حکم اعدام هاشم آقاجری و دستگیری حسین لقمانیان نماینده همدان. انتقاداتش به دستگیری فعالین سیاسی و روزنامه نگاراناز دیگر دیگر مواضع کروبی بود .  بعد از رد صلاحیت گسترده کاندیداها در انتخابات مجلس هفتم ، مهدی کروبی در نامه ای به احمد جنتی نسبت به رد صلاحیت‌های گسترده کاندیداهای اصلاح طلب اعتراض کرد.

ورود به عرصه انتخابات ریاست جمهوری

مهدی کروبی در انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۴ شرکت کرد. بیشتر احزاب مهم اصلاح‌طلب و حتی بسیاری از اعضای مجمع روحانیون مبارز از مصطفی معین و اکبر هاشمی رفسنجانی حمایت کردند اما کروبی با شعار اعطای ۵۰ هزار تومان در هر ماه به هر ایرانی بالای ۱۸ سال به جمع‌آوری رأی طبقات فقیرتر جامعه امید داشت. وی پس از احمدی نژاد و هاشمی رفسنجانی در جایگاه سوم قرار گرفت.

 این انتخابات هم حاشیه کم نداشت . کروبی در نامه ای به مقام معظم  رهبری به نتایج انتخابات اعتراض کرد، و سپس  در نامه دیگری از تمام مسئولیت‌های خود از جمله مشاور رهبری و عضویت مجمع تشخیص مصلحت نظام استعفا داد.

دبیرکلی حزبی که فعالیت هایش ناتمام ماند

در سال 1384 بعد از آنکه مهدی کروبی از مجمع روحانیون مبارز جدا شد ، حزب اعتماد ملی را پایه گذاری کرد ولی پس از اتفاقات سال 88 دفتر حزب پلمپ شد و روزنامه اعتماد ملی نیز تعطیل شد.

ورود مجدد به انتخابات ریاست جمهوری 88

مهدی کروبی، از نامزدهای دوره دهم ریاست جمهوری ایران بود. وی در 21 مهر ۸۷ به‌طور رسمی نامزدی‌اش برای انتخابات ریاست جمهوری را اعلام کرد . این دوره به همراه سه نامزد دیگر برای سمت ریاست جمهوری رقابت می‌کرد. کروبی با کسب ۳۳۳٬۶۳۵ رأی چهارم شد.. در حالی که در انتخابات ریاست جمهوری 1384 ،  مهدی کروبی با ۵٫۰۷ میلیون نفر رأی (۱۷٫۳ درصد از کل آرا) و با آرایی نزدیک به محمود احمدی‌نژاد ۵٫۷۱ میلیون نفر رأی (۱۹٫۵ درصد از کل آرا) در بین ۸ نامزد شرکت‌کننده در جای سوم قرار گرفت و این اختلاف آرای بالا نسبت به انتخابات پیشین از جمله دلایل اعتراض کروبی نسبت به نتایج انتخابات بود.

همراهی کروبی با اعتراضات 1388

مهدی کروبی از حامیان اصلی تظاهرات موسوم به جنبش سبز پس از اعتراضات به نتایج انتخابات بود . در تظاهرات‌هایی نظیر ۲۵ خرداد، تظاهرات مسجد قبا در ۸ تیر ماه، نماز جمعه ۲۶ تیر ماه، مراسم بزرگداشت ۸ مرداد ماه، تظاهرات روز قدس، تظاهرات ۱۳ آبان ماه و تظاهرات ۲۲ بهمن در حمایت از جنبش سبز حضور پیدا کرد.

در ۱۸ مرداد ماه سال ۱۳۸۸ مهدی کروبی در نامه‌ای به هاشمی رفسنجانی از او تقاضا کرد که در مورد ادعاها مبنی بر آزار زندانیان سال 88 تحقیق به عمل آید.

همچنین بعد از اعتراضات عاشورای سال 1388 مهدی کروبی نسبت به برخی برخوردها با این معترضین انتقاد کرد.

در اسفند 1388 و خرداد 1389  مهدی کروبی خواستار صدور مجوز برای راهپیمایی شد  و تضمین داد که شعار ساختار شکنانه مطرح نشود، ولی وزارت کشور دولت احمدی نژاد مجوزی در این ارتباط صادر نکرد.

آغاز حصر خانگی

پس از اعتراضات جنبش سبز در ۱ اسفند ۱۳۸۹، نیروهای امنیتی به حضور منزل مهدی کروبی، فرزند وی علی را  را دستگیر کردند. مهدی کروبی پس از این اقدام  از محافظانش خواست خانه را ترک کنند و به آن‌ها گفت: «به آن‌ها بگویید یا باید با حکم قضایی و دادگاهی عادل وارد شوند یا جنازهٔ مرا از این خانه بیرون ببرند، و تا آخرین لحظه و قطرهٔ خون خواهم ایستاد.» مأموران امنیتی در ۲ اسفند ۱۳۸۹، پس از حضور مجدد نیروهای امنیتی در منزل،  مهدی کروبی و همسرش فاطمه کروبی را در اتاق‌هایی مجزا محبوس و ارتباط آن‌ها را با بیرون قطع کردند.

پس دو هفته از این اتفاق ، محسنی اژه‌ای دادستان وقت کشور اعلام کرد، رفت‌وآمد و ارتباطات تلفنی و غیرتلفنی رهبران جنبش سبز مسدود شده‌است.

گشایش های حداقلی در زمان روحانی

پس از پیروزی حسن روحانی، کاندیدای مورد حمایت اصلاح طلبان در انتخابات یازدهمین دورهٔ ریاست جمهوری، در حالیکه رفع حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی از وعده‌های انتخاباتی وی بود، کروبی در روزهای آغازین بهمن سال ۱۳۹۲ از حصر خانگی در خانه امن وزارت اطلاعات به خانه شخصی خود در جماران منتقل شد.

وی در این  مدت ، به دلایل مختلف از جمله شکستگی پا، دیسک کمر، زانو، مجرای ادرار، چشم و قلب، مورد عمل جراحی قرار گرفت که در برخی موارد، عمل توسط شخص سید حسن قاضی‌زاده هاشمی، وزیر بهداشت دولت یازدهم انجام شده‌است.

در ۱۷ آذر ۱۳۹۴ و به دنبال عمل جراحی پای مهدی کروبی، حسین فریدون، برادر و دستیار ویژهٔ حسن روحانی، به عنوان نمایندهٔ ویژهٔ رئیس‌جمهور به دیدار وی رفته و از او عیادت نمود.

روز ۱۱ شهریور ۱۳۹۹، محمدحسین کروبی، فرزند مهدی کروبی با اعلام اینکه در یک ماه اخیر در زمینه حصر پدرش «گشایش‌هایی» صورت گرفته، گفت پدرش با برخی از اعضای مجمع روحانیون مبارز دیدار کرده‌است.

در ۱۳ مهر ۱۴۰۰ ویدیوهایی منتشر شد که کروبی را پس از حدود ۱۱ سال در حال سخنرانی نشان می‌داد. او در بخشی از این سخنرانی که در منزل غلامحسین کرباسچی انجام شد؛ ابراز امیدواری کرد که «اصل نظام محفوظ بماند و ان‌شاالله عیوب و نواقصش برطرف شود.

دیدار اخیر مهدی کروبی با برخی از شخصیت های سیاسی از جمله علی اکبر ناطق نوری از جمله گشایش هایی بود که در این اواخر صورت گرفته بود .

اینجا بخوانید ، اینجا بخوانید ، اینجا بخوانید

 به هر تقدیر خبر رسمی رفع حصر مهدی کروبی میتواند از جمله اقداماتی برای افزایش وفاق ملی باشد .