خاطرات در مغز در طول زمان مدام در حال ادغام و سازگار شدناند و در مواجهه با اطلاعات جدید و تجربیات جدید بهشکلی پویا بهروز میشوند. محققان در مطالعهای که روی موشها انجام دادند، سازوکار این فرایند را که در آن مغز پیوسته اطلاعات جدید را با خاطرات قبلی ترکیب و آنها را بهروز میکند، پیدا کردهاند.
یک مطالعه جدید نشان میدهد که توانایی یادگیری و ایجاد خاطرات، منحصر به مغز نیست، بلکه در واقع یک ویژگی اساسی است که بین سلولهای بدن انسان مشترک است.
مغز با استفاده از این نسخهها هم خاطرات را بهگونهای تغییر میدهد که با تغییرات دنیای اطراف ما سازگار باشد، هم آنها را بازیابی میکند.
در بخشی از کتاب روزنامۀ خاطرات ناصرالدین شاه، شرح حال یک اردکِ عاشق ذکر شده که همیشه و همه جا همراه و ملازم یکی از خواجههای دربار به اسم حاجی رحیم بوده است.
چه کسی دوران دبیرستان یادش میرود؟ دورانِ عشقهای هیجانی، ژستگرفتنهای مضحک، شیطنتهای خطرناک، و درگیریهای شبانهروزی با والدین. خاطره هرچه عاطفیتر باشد، ماندگاریاش در حافظه بیشتر میشود و شاید هیچ زمانی بهاندازۀ دوران دبیرستان در ذهن افراد حک نشود.
پژوهشگران یک «چسب مولکولی» یافتهاند که باعث میشود خاطرات به صورت مادام العمر در حافظه ماندگار شوند. به گفته آنان این کشف میتواند توضیح دهد که ما چگونه میتوانیم خاطرات دوران کودکی خود و دیگران را از زمانهای دور به راحتی به خاطر بسپاریم.
یافتههای دو مطالعه محققان دانشگاه میشیگان آمریکا جدید نشان میدهد کمبود خواب بازیابی اطلاعات و خاطرات را دشوار میکند.
زنی که مبتلا به یک بیماری نادر است، مدعی است که میتواند ۹۵ درصد تمام اتفاقات زندگیاش را به خاطر بیاورد؛ از جمله خاطره مربوط به دوره جنینی خود در شکم مادرش.
ناصرالدین شاه به نوشتن خاطرات روزانۀ خود اهتمامی جدی داشت. خود او نام یادداشتهایش را «روزنامه» گذاشته بود؛ این روزنامهها جزئیاتی بسیار جالب و خواندنی از کارها و احوالات روزمرۀ شاه و درباریانش را در اختیار ما میگذارند.
هاشمی رفسنجانی در خاطرات روز بیست و سوم آذر ماه از دو دیدار مهم با در مورد رفع حصر آیتالله منتظری و دیدار نمایندگان با رهبری نوشتهاست.