ساخت ماهواره پیام ۲ به زودی آغاز می‌شود

صنعت فضایی ایران در سال‌های اخیر با وجود تحریم‌های همه جانبه از سوی ایالات متحده علیه کشورمان و با وجود عمر کوتاهش توانسته پیشرفت‌های قابل توجهی دست یابد. سازمان فضایی، پژوهشگاه فضایی و همینطور دانشگاه‌های صنعتی کشور دست در دست هم داده و با همکاری مداوم تاکنون اقدامات مهمی در زمینه طراحی و ساخت ماهواره داشته‌اند که ماهواره پیام به همت دانشمندان و نخبگان دانشگاه صنعتی امیرکبیر از جمله آن‌هاست، دستاوردی که می‌تواند در نوع خود تحول قابل توجهی در حوزه‌های مختلف فناوری ایجاد کند.

در همین رابطه در راستای شرح جزئیات دقیق‌تر در خصوص ویژگی‌ها و کارآیی ماهواره‌های پیام ۱ و ۲ گفت‌وگویی با صفوی رئیس پژوهشکده علوم و فناوری هوافضا انجام شده که در ادامه ارائه شده است؛

صفوی درباره روند طراحی و ساخت ماهواره پیام ۲ گفت: ماهواره پیام ۲ تداوم تجربیات پیام ۱ است به این معنا که ماهواره‌ای در ارتفاع مدار Leo (lowest orbit) قرار می‌گیرد که حدود ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر پیش بینی شده است. امتیاز عمده‌ای که این ماهواره از جهت فنی و تخصصی با ماهواره پیام ۱ دارد، قدرت تفکیک تصاویر یا همان رزولوشن ماهواره است که هر اندازه عدد رزولوشن ماهواره پایین‌تر باشد، شفافیت تصویر بیشتر خواهد بود.

صفوی افزود: ماهواره پیام ۲ برای رزولوشن ۱ متر طراحی شده است که چالش بزرگ و قابل توجهی برای کشورمان در صنعت فضایی محسوب می‌شود به این دلیل که از لحاظ اپتیکی نه تنها با پیام ۱ بلکه با سایر ماهواره‌ها مانند ظفر، دوستی و غیره متفاوت است، بنابراین عمده تلاش در این پروژه دستیابی به رزولوشن یا قدرت تفکیک یک متر است که می‌توان بر مبنای آن، کاربرد‌های دقیق‌تر و ظریف‌تری از این ماهواره مانند تجزیه و تحلیل داده‌ها در ارزیابی میزان گرد و غبار و ذرات معلق آلوده موجود در هوا در برخی استان‌ها انتظار داشت. بسیاری از اکتشافات در حوزه معدن، نفت، اقیانوس‌ها، دریا و غیره کاربرد‌هایی صلح جویانه از فضا هستند که می‌توانند از طریق این ماهواره محقق شوند.

رئیس پژوهشکده علوم و فناوری هوافضا با اشاره به قرارداد منعقد شده با دانشگاه امیرکبیر برای ساخت ماهواره پیام ۲ بیان کرد: قرار است در طراحی و ساخت ماهواره پیام ۲ از پتانسل هیئت علمی و دانشجویان تحصیلات تکمیلی و همچنین فارغ‌التحصیلان این حوزه در دانشگاه امیرکبیر استفاده شود. در این فاز قرارداد که به مدت دو سال پیش بینی شده است، به مواردی از قبیل امکان سنجی و نیز تثبیت فناوری در ۴ حوزه تخصصی ماهواره‌ای و مخابراتی پرداخته خواهد شد.

مدیر پروژه طراحی و ساخت ماهواره پیام ۲ در خصوص زمان آغاز ساخت ماهواره پیام ۲ تصریح کرد: در پایان سال گذشته در جلسه مشترکی که بین رئیس دانشگاه امیرکبیر و رئیس سازمان فضایی ایران برگزار شد، قراردادی با توافق طرفین منعقد شد که بر مبنای آن قرار شد واریز پیش پرداخت از سوی سازمان فضایی به حساب دانشگاه، نقطه صفر آغاز پروژه برای این فاز باشد که مراحل آن در حال انجام بوده و شامل طراحی مفهومی، امکان سنجی و ۴ حوزه تثبیت فناوری است.

صفوی تاکید کرد: برای اینکه این ۴ حوزه بتواند به موازات فاز طراحی مفهومی و امکان سنجی شروع شود نیاز به تامین نیروی انسانی مورد نیاز است که اقدامات اولیه آن آنجام شده است، اما قطعی شدن آن منوط به پیش پرداخت سازمان فضایی خواهد بود و با پیگیری‌هایی که در این زمینه انجام شده، سازمان فضایی به طور جدی در حال پیگیری و انجام مراحل پیش پرداخت است و قرار است در آینده‌ای نزدیک در این باره اطلاع رسانی شود.

او درباره مدت زمان تکمیل و پایان این پروژه تشریح کرد: به طور تجربی اگر ما در فضایی قرار داشته باشیم که از جهت تأمین عناصر مورد نیاز مشکل خاصی وجود نداشته باشد، ساخت این نوع ماهواره‌ها به طور معمول ۲ و نیم تا ۳ سال زمان خواهد برد، اما با توجه به شرایط ویژه کشور به دلیل تأمین بعضی از قطعات محدود که در داخل تولید نمی‌شوند، این مدت زمان ممکن است بیشتر طول بکشد. اولویت ما این است که از پتانسیل‌های موجود در داخل کشور استفاده کنیم مثلا پژوهشکده‌های فضایی تبریز و شیراز می‌توانند امکانات خوبی در این زمینه داشته باشند. این افتخار ماست که بتوانیم شرایطی را فراهم کنیم تا محصولات داخلی و بومی به مرحله تثبیت تکنولوژی خود برسند.

رئیس پژوهشکده علوم و فناوری هوافضا قدرت تفکیک ۱ متر را به عنوان ویژگی برتر ماهواره پیام ۲ خواند و افزود: پیام ۲ ویژگی‌های منحصربه‌فردی نسبت به سایر ماهواره‌ها دارد، از جمله استفاده از باند فرکانسی ایکس که پیش از این در صنعت فضایی کشور تجربه نشده است. ویژگی بعدی آرایه‌های فازی مورد استفاده در سیستم مخابراتی است. همچنین اثبات فناوری در بحث کنترل حرارتی و مکانیک ماهواره از جمله حوزه‌های بکری است که در ماهواره‌های قبلی به آن‌ها پرداخته نشده است. ارتفاع مداری ۵۰۰ تا ۶۰۰ کیلومتر نیز از اهدافی است که با استفاده از تجربیات ماهواره پیام ۱، در پیام ۲ تحقق خواهد یافت.

گفتنی است این پروژه در پژوهشکده علوم و فناوری هوا فضای دانشگاه صنعتی امیرکبیر پیاده سازی و انجام می‌شود.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان

24