سیب‌ها را پس از صادرات دور ریختند تا «موز» وارد کنند!

در حالی‌که وزارت جهاد کشاورزی از سال گذشته سیاست بازار در مقابل بازار را برای تقویت صادرات سیب به کار برد، امسال برخلاف پارسال نه تنها صادرات سیب با کاهش قابل توجه مواجه شد، بلکه واردات موز نیز بیشتر از سال گذشته شد که به گفته رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات کشاورزی، نشان دهنده ناکارآمدی این سیاست گذاری است.

وزارت جهاد کشاورزی در سال گذشته برای تقویت محصولات کشاورزی مانند "سیب" سیاستی تحت عنوان بازار در مقابل بازار وضع کرد که تاجران می‌توانستند در قبال صادرات یک کیلو و نیم سیب از تعرفه پایه و پنج درصدی برای واردات یک کیلوگرم موز استفاده کنند که در سال گذشته این سیاست جواب داد و به عنوان مثال بیش از ۱۶۲ هزار تن سیب تنها در بازه پنج ماهه نخست به کشورهای مختلف صادر شد که رشد قابل توجهی را نسبت به سال گذشته نشان می‌داد.

اما امسال این اتفاق نیفتاد و صادرات سیب نه تنها با افت بیش از ۸۰ درصدی از نظر وزنی و ارزشی مواجه شد، بلکه واردات موز نیز اوج گرفت و نسبت به پنج ماهه نخست سال گذشته ۴۱.۹۹ درصد از نظر وزنی و ۴۲.۱۳ درصد از نظر ارزشی افزایش داشت که نشان می‌دهد سیاست بازار در مقابل بازار وزارت جهاد کشاورزی آن طور که باید جواب نداد و تاجران موز ترجیح دادند این میوه وارداتی را با همان تعرفه ۲۵ درصدی و گران تر وارد و در بازار با همان نسبت عرضه کنند.

سیاست گذاری های یک‌شبه جواب نمی‌دهد

البته سید رضا نورانی - رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات کشاورزی - در این باره معتقد است که این سیاست‌ گذاری‌های یک شبه که بدون مشارکت بخش خصوصی تدوین و ابلاغ می‌شود نمی‌تواند پایدار باقی بماند، چرا که در همان سال گذشته تاجران سیب‌های بی‌کیفیت را با قیمت ناچیز خریداری می‌کردند و پس از گذشتن از مرزها آن را دور می‌ریختند و معدوم می‌کردند تا بتوانند از تعرفه پنج درصدی واردات موز استفاده کنند که البته این پرونده با ورود وزارت اطلاعات مورد رسیدگی قرار گرفت و جمع شد.

وی افزود: اینگونه سیاست گذاری‌ها نمی‌تواند جواب دهد، چرا که هیچ جای دنیا نداریم که یک وارد کننده برای واردات نیازمندی بازار کشورش حتما باید یک محصول را صادر کند و برای آن بازاریابی انجام دهد.

رئیس اتحادیه صادرکنندگان و واردکنندگان محصولات کشاورزی تصریح کرد: اگر مسئولان می‌خواهند کمک کنند باید از بخش خصوصی کمک بگیرند و به جای سیاست بازار در مقابل بازار زیرساخت‌های صادرات محصولات کشاورزی را فراهم کنند، چرا که بسیاری از کشورهای پیشرفته و حتی کشورهای همسایه مانند ترکیه ضمن فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای صادرات محصولات کشاورزی از یارانه و مشوق در این زمینه مانند یارانه حمل و نقل و مشوق‌های صادراتی قابل توجه استفاده می‌کنند که هزینه تولید و صادرات را برای تاجران و تولید کنندگان کاهش می‌دهد و در این نتیجه این سیاست گذاری‌ها قدرت چانه‌زنی و رقابت پذیری تاجران در بازارهای جهانی بیشتر می‌شود.

نورانی با بیان این که برخی از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی می‌خواستند تعرفه واردات موز را به ۳۲ درصد برسانند تا سیاست بازار در مقابل بازار جواب دهد، گفت: این حرکت‌ها باعث جهش صادراتی نمی‌شود، چرا که فقط باعث می‌شویم تا اقشار متوسط نیز مانند اقشار ضعیف نیز نتوانند از محصولاتی مانند موز استفاده کنند. باید برای صادرات ارزش قائل شویم، چرا که این همه درآمد نفتی به جای آنکه صرف کارها و امور کم ارزش‌تر شود، باید برای تقویت صادرات غیرنفتی به کار گرفته شود که به گفته مسوولان از اهمیت بالایی برخوردار است، اما جایی مشاهده نمی‌کنیم که برای ارز صادراتی و توسعه صادرات غیرنفتی ارزش قائل باشند.

به نظر می‌رسد اعمال این سیاست گذاری‌ها برای تقویت صادرات محصولات کشاورزی به ویژه انواع میوه نتوانسته آن طور که باید اثرگذار باشد و امسال شاهد کاهش صادرات سیب و افزایش واردات موز بوده‌ایم که نشان دهنده ناکارآمدی این سیاست بوده است؛ بنابراین مسوولان وزارت جهاد کشاورزی بهتر است به دنبال راهکاری جدید و فراهم کردن بسترها و زیرساخت‌های صادرات بهتر و کم هزینه‌تر محصولات کشاورزی ایران که برندی برای این کشور به شمار می‌روند باشند تا ضمن اشتغالزایی، درآمد ارزی از این طریق نیز بیشتر شود.

15