تغییرات عکس ملکه بریتانیا بر روی اسکناس از سال ۱۹۳۵ تا کنون/ ویدئو

پوند یکی از با ارزش‌ترین ارزهای دنیا است که توانسته قدرت خود را در طول سالیان سال حفظ کند.

تقریبا همه با پوند تاحدودی آشنایی داریم، اما اگر می‌خواهید جزئیات کاملی درباره تاریخچه پوند بدانید حتما این نوشتار را مطالعه کنید. سعی کرده‌ایم به نکات کامل‌تری در مورد پوند اشاره کنیم.

پوند واحد پول بریتانیا (GBP) و سایر سرزمین‌های تحت کنترل این کشور است. پوند استرلینگ قدیمی‌ترین واحد پولی دنیاست که همچنان رواج دارد و قدمت آن به زمان آنگلوساکسون‌ها می‌رسد.

اگر تاریخچه پوند و پیدایش ارزی که امروزه به این نام می‌شناسیم را دقیق دنبال کنیم، به امپراتوری فرانکیش خواهیم رسید. در زمان امپراتوری فرانکیش هر پوند معادل 240 سکه پنی نقره و یا معادل وزنی یک پوند نقره ارزش‌گذاری شد.

با گسترش امپراتوری انگلستان در سرتاسر دنیا این واحد پولی نیز در نواحی گوناگون، از هندوستان و استرالیا گرفته تا آفریقای غربی و جامائیکا رواج پیدا کرد و با گذر زمان ارزش بیشتری یافت.

با وجود آن‌که اکثر کشورهای اروپایی در اوایل قرن بیست‌ویکم واحد پولی یورو را به عنوان تنها پول مرجع خود انتخاب کردند، پوند استرلینگ توانست همچنان به حیات خودش به عنوان واحدی مستقل ادامه دهد.

در واقع عظمت و گسترش پوند و میزان ارزش بالای آن باعث شد تا مقاومت مناسبی نسبت به خواست سران اروپا نسبت به الحاق انگلستان به معاهده پولی یورو ایجاد شود.

بریتانیا که نظام سلطنتی پیچیده‌ای دارد، پیوستن به یورو را به نوعی دخالت در تصمیمات کشوری خود می دانست و دلیل اقتصادی برای حضور در این معاهده نمی دید. در نتیجه یورو بدون حضور انگلستان شکل گرفت و هنوز هم نتوانسته ارزش خود را در مقابل پوند بالاتر قرار دهد.

نام و سمبل

نام پوند از کلمه لاتین libra، که به واحد وزنی پوند اشاره دارد گرفته شده و حرف L بکار رفته در سمبل آن نیز از همین کلمه برداشت شده است. هر پوند از 100 پنز یا پنی، که پول خورد آن محسوب می‌شود تشکیل می‌گردد.

پنی در معنای لغوی به معنی عمل "رفتن به توالت" معنی می‌دهد، که بدلیل هزینه 1 پنی وضع شده برای استفاده از توالت عمومی در نمایشگاه بین‌المللی کریستال‌پالاس متداول شده است. شاید یکی از جالب ترین نکات در مورد ارز پوند نیز همین موضوع باشد.

کشورهای استفاده کننده از پوند

در حال حاضر کشورهای مختلفی از پوند به عنوان واحد اصلی استفاده می کنند. این کشورها عبارتند از:

• بریتانیا (پوند استرلینگ)
• مصر (پوند مصری)
• لبنان (پوند لبنانی)
• سودان جنوبی (پوند سودان جنوبی)
• سودان (پوند سودانی)
• سوریه (پوند سوریه‌ای)
• آیلز آو من (پوند مانکس)
• جرزی (پوند جرزی)
• گوئرنزی (پوند گوئرنزی)
• جبل الطارق (پوند جبل الطارق)
• سنت هلن، جزیره اسکنشن و تریستان داکونها (هر سه پوند سنت هلن)
• جزایر فالکلند (پوند جزایر فالکلند)

به علاوه پوند استرلینگ واحد پولی سرزمین‌های تحت کنترل بریتانیا در آنسوی آب‌ها از جمله گرجستان جنوبی و جزایر ساندویچ جنوبی، سرزمین قطبی بریتانیا و سرزمین‌های بریتانیا در اقیانوس هند نیز هست.

بجز پوند مصری، پوند لبنانی، پوند سودان جنوبی، پوند سودانی و پوند سوریه‌ای، ارزش سایر پوندهای نام برده شده با پوند استرلینگ برابر است.

پوند در بازار جهانی

از نظر میزان استفاده در بازارهای تجاری خارجی، پوند استرلینگ پس از دلار آمریکا و یورو سومین واحد پولی محبوب به حساب می‌آید. سه واحد پولی نام برده با احتساب ین ژاپن سبد واحد‌های پولی را شکل می‌دهند که صندوق بین‌المللی پول بر مبنای آن‌ها طراحی شده است.

کشورهای مختلف برای داد و ستد از پوند استفاده می کنند. هرچند سلطه دلار بر بازار تجارت جهانی به هیچ وجه قابل انکار نیست و درصد بالایی از معاملات حتی در خاک اروپا نیز با استفاده از دلار صورت می گیرد.

با این حال پوند با توجه به گستره کشورهای استفاده کننده، شرایط نسبتا خوبی دارد. به طوری که حتی برخی از انواع پوند مثل پوند جبل الطارق از جمله ارزشمندترین ارزهای دنیا هستند. البته تفاوت قیمت پوند جبل الطارق با پوند استرلینگ بسیار ناچیز است و تقریبا یکسان هستند اما در برخی ماه‌ها قیمت ارز جبل الطارق از استرلینگ هم پیشی می‌گیرد.

انواع اسکناس و سکه‌ها

اولین سکه پوند در سال 1489 میلادی و تحت زمامداری هنری هفتم عرضه شد. چاپ اسکناس پوند از سال 1694 و در ابتدا به شکل یادداشت‌هایی نوشته شده با دست شروع شد.

در حال حاضر پنج نوع اسکناس مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد که در مقادیر 5، 10، 20 و 50 پوندی وجود دارند. اسکناس‌های 1 پوندی نیز همچنان به شکلی محدود در اسکاتلند چاپ می‌شوند.

در ابتدا هدف از تولید اسکناس آن بوده که به گردش مالی کمک شود و به اندازه میزان ذخایر طلای بانک انگلستان آن را چاپ و وارد بازار می‌کرده‌اند. اسکناس‌های پوند از ابتدا به داشتن کیفیت، دوام و امنیت بالایشان شهرت داشته‌اند. در حال حاضر شرکت دلارو اسکناس‌های پوند مورد نیاز را چاپ می‌کند.

سکه‌های ضرب شده نیز در واحدهای 1، 2، 5، 10، 20 و 50 پنز و نیز 1 و 2 پوند وجود دارند.

گاهی اوقات نسخه‌های خاصی از سکه‌های 5 پوندی نیز تولید می‌شوند؛ اما ضرب آن‌ها معمول نیست. از سال 1660 سکه‌های پوند با ظاهر خاصی طراحی شدند که یکی از آن‌ها نوشته‌های حاشیه سکه‌ها است. این شکل‌های جدید ضرب سکه‌های جعلی را مشکل‌تر می‌کرد که در آن دوران مشکلات فراوانی را ایجاد کرده بود.

امروزه تمامی اسکناس‌ها و سکه‌های تولیدی از ویژگی‌های امنیتی خاصی تبعیت می‌کنند. هر اسکناس پوند دارای شماره سریال منحصربفردی است. اسکناس‌های 5 و 10 پوندی با پلیمری خاص تولید می‌شوند؛ اما اسکناس‌های 20 و 50 پوندی همچنان از جنس کاغذ هستند.

البته قرار است اسکناس‌های 20 پوندی جدید که از سال 2020 تولید می‌گردند نیز پلیمری باشند و در ادامه اسکناس‌های 50 پوندی هم این روند را دنبال خواهند کرد.

از سال 1960 تصویر ملکه الیزابت دوم بر روی تمامی اسکناس‌های چاپ شده نقش بسته است. با توجه به اینکه انگلستان شرایط خاصی را از نظر حکومتی دارد، این موضوع کاملا طبیعی است که بر روی اسکناس ها تنها عکس ملکه باشد. حتی سرود ملی انگلستان نیز مرتبط با ملکه و حکومت سلطنتی است. هرچند این روند در عکس اسکنانس‌ها در حال تغییر است.

البته اسکناس 5 پوندی امروزی دارای طرحی از سر وینستون چرچیل است و از سال 2016 چاپشان آغاز شده است. اسکناس‌های 10 پوندی پلیمری که جای 10 پوندی‌های کاغذی قدیمی را گرفته‌اند طرحی از جین آستین بر روی خود دارند و از اوایل سال 2018 وارد چرخه ارزی شده‌اند.

اسکناس‌های 20 پوندی کاغذی امروزی نیز به تصویری از آدام اسمیت منقش هستند و چاپ آن‌ها از سال 2007 شروع شده است. علاوه بر این، اسکناس‌های 20 پوندی پلیمری که در آینده تولید خواهند شد تصویر نقاش معروف انگلیسی، ویلیام ترنر را بر روی خودشان خواهند دید.

تصاویر بولتون و وات که از پیشروان انقلاب صنعتی بوده‌اند نیز بر روی اسکناس 50 پوندی امروزی نقش بسته‌اند.

در طول جنگ جهانی دوم نازی‌ها به منظور ضربه زدن به اقتصاد و واحد پولی بریتانیا، اقدام به جعل و چاپ اسکناس‌های پوند در ابعادی وسیع کردند، به گونه‌ای که پس از اتمام جنگ حدود 12% از اسکناس‌های موجود تقلبی بودند.

همین موضوع باعث وضع قوانینی جدید برای چاپ و طراحی پوند شد. از جمله نکات امنیتی لحاظ شده در اسکناس‌های چاپی می‌توان به نوشته‌های بسیار ریز، امکان تشخیص اصالت با گرفتن اسکناس در برابر نور، کیفیت پرینت، خاصیت فلزی، تشخیص با اشعه فرابنفش، جنس کاغذ، چاپ برجسته، و ویژگی‌های انیمیشنی آن‌ها اشاره کرد.

با نگاهی به تاریخچه پوند خواهیم دید که تمامی سکه‌های ضرب شده از قرن هفدهم به طرحی از نیمرخ پادشاه و یا ملکه مزین شده‌اند. تمامی سکه‌های امروزی در ضرابخانه سلطنتی تولید می‌شوند. طرح پشت سکه‌های تولید شده از سال 1971 تا 2008 از روی نشان هنری هفتم گرفته شده و از تاج پادشاهی و زنجیرها تشکیل می‌شود.

در سال 2008 متیو دنت، طراح مدال و سکه، در رقابت برای طراحی سکه‌های جدید پیروز شد و طرحی با الهام از نشان سپر سلطنتی بریتانیا ارائه داد که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید. سکه یک پنی نیز بطور جداگانه و با قرار گرفتن تصویر کامل سپر سلطنتی بر پشت خود طراحی گردید.

منبع: بورسینه

24