معنی شعر ۵۰۰ ساله «اتل، متل، توتوله» چیست؟/ انتقاد پژوهشگر ادبیات از محمدرضا علیمردانی/ ویدئو
محمدهادی محمدی، پژوهشگر و نویسنده داستانهای کودکان در مورد شعر «اتل، متل، توتوله» که قدمتی ۵۰۰ ساله دارد و محمدرضا علیمردانی در برنامه «همرفیق» شهاب حسینی آنرا مورد تمسخر قرار داد، تحلیل متفاوتی ارائه کرد.
«اتل متل توتوله» بازی و شعری است به زبان فارسی و کودکانه. این بازی آهنگین را کودکان ایرانی میخوانند و بازی میکنند.
متن شعر اتل متل توتوله:
اتل متل توتوله
گاو حسن چه جوره؟
نه شیر داره نه پستون
شیرشو بردن هندستون
یک زن کُردی بستون
اسمشو بذار عمقزی
دور کلاش قرمزی
هاچین و واچین
یه، پا، تو، ور، چین
ببینید: تجزیه و تحلیل جذاب و خندهدار «اتل متل توتوله» توسط محمدرضا علیمردانی
تحلیل محمدهادی محمدی را در این ویدئو ببینید:
72
شما که استاد ادبیات فارسی هستی و به جای سلام می گی درود چرا می گی شوی تلوزیونی؟؟؟؟؟؟؟؟ فقط واژه عربی بده انگلیسی باشه خوبه؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟ حالا دکتر گاو حسن رو ول کن!!!!! کلیدش که پدر ما رو درآورده!!!!
عزیز درود فارسی هستش و سلام عربی
ژن خوب خیلی نیازیه مطالعه داری ظاهرابی سوادمطلق هستی
لطفا توهین نکنید این آقا توهین نکردن فقط انتقاد کردند یاد بگیریم با هم بحث و گفتگو کنیم نه توهین.
بی سواد عرب زاده
درود فارسی هست و سلام عربی
تو کجایی هستی؟؟؟؟
اقایان شعرهای قدیم خیلی بهترازشعرهایی است که شماها سروده اید خودتان رامسخره کنید ادب ازکه آموختید هرکه در زمان ونسل خودش قابل احترام است نه تمسخربی خردان شود
من همون تفسیر آقای علیمردانی رو بیشتر میپسندم این چیزایی ک شما تفسیر کردید نیاز ب مطالعه 10 جلد کتاب فلسفه و عرفان و جامعه شناسی ایران داره. فکر کنم با این کلیپ میخواستید روی دست آقای علیمردانی بلند بشید!!!!!!!
اتفاقا منم تمسخر این اقا رو. دیدم و بی نهایت ازش متنفر شدم،، همچی میگفت انگاری عقل کل بود،، برو. خودتو مسخره کن و اون رفتار سبک گرات رو،،،
احسنت به تو ای مرد لذت بردم.
از این زاویه ندیده بودمش . اطلاعاتم در مورد معنای این شعر قدیمی هم در حد صفره ولی از تفسیر این شعر توسط شما لذت بردم.
میگه منظور از گاو حسن گوی حسن بوده یعنی گفتار حسن.. نه شیر داره نه پستان یعنی دشت و کوه... احتمالا 85 منظورته خخخخخ خدایی این تحلیلها رو از کجا آوردی کلی خندیدم
این ها بر می گردد به مدیریت صدا سیما که باید قبل از اجرای هر برنامه ای کم و کیف آن موضوع و اطلاعات مهمان برنامه و مجری را در همه موارد بررسی کند . تا مسائل افتضاحی از این دست و غیرو که بسیارند در رسانه ملی و در جمع عموم پیش نیاید .
این حجم از مزخرفاتو یک جا ندیده بودم. اینکه شعر اتل متل توتوله به عنوان بخشی از فرهنگ عامه و شفاهی و کوچه بازاری و بخشی از بازیهای فولکلور محترم هست به جای خود. اما هر مزخرفی رو نباید به عنوان تحلیل علمی بهش بست. اتل یعنی ماه؟؟ متل یعنی ستاره؟؟!! توتوله یعنی خورشید؟!!! یک زن کردی یعنی یک زن تورانی؟؟؟؟!!!!!!!!! دور کلاش قرمزی یعنی مهرپرست؟؟؟!!! واعجبا وا اسفا! بدبختانه این آقا کتاب هم منتشر میکنه.
سلام آقای دکتر محقق داماد حرف قشنگی می زند .ایشان می فرماید "بجای گفتن اینکه عقیده من این است بفرمائید من فکر می کنم که اینطور باشد" نظر ایشان خیلی با معنی است یعنی اجازه داده می شود که بقیه نیز افکارشان را ارائه دهند وبگویند . حال با توجه فرمایش استاد عزیز وتفسیر قشنگی را گفتند . اتل ومتل وتوتوله ماه وخورشید و...تفسیر قشنگی از شعر فوق بود . حداقل اش دید ما را به ضربالمثل ها باز تر کرد . خدا قوت
بیخیال!!!! عمرا!!!!!!!!! 1-این فرمایش استاد گرامی آقای محمدی بیشتر یک سفسطه علمی در حوزه ادبیات می باشد. 3- شایددر ایران باستان که قطعا بیشتر از500 سال باید باشد گاو حسن معنی دیگری بدهد. .(چون در 500 سال اینقدر هم تغییر زبان نداشتیم) 2-درضمن من از پدربزرگ هایم پرسیده ام. انها این بازی را نداشته اند.چیزی کمتر از صدسال گذشته. 4-این شعردر زمان شاه بعداز فیلم گاو ساخته آقای مهرجویی مدشده است. جنبه اعتراضی داشته به رفتارشاه و تعبید ها و تغییرات خیلی سریع ایران سنتی با ایران مدرن داشته عوض می شده. و یک جورایی همه چی قاطی پاتی شده بوده. 5- توازن ثروت.تغییر از تولید کشاورزی و روستایی و به تولیدصنعتی و نفتی.صادرات نفت به هندوستان و غرب شرق چهان.هزار چیز عجیب غربیی که دهد 50 جامعه ایران متعجب و متحیر می کرد. و این شعر کاملا شفاف داد از ذهن مشوش و هنگ کرده شاعر از زمانه خود می داد که هیچ سینخیتی بین آموزه ای کلاسیک خانواده و دنیای جدیدی که غربیها با مستندهای عینی به چشم شاعر آورده بودند نداشت.و شاعر در بهت ترس وار خود پاهایش را جمع می کرد!! تناقض ادیان.جایکه اسلام ادعای دین کامل را دارد.در مقابل دستاوردهای فرهنگی و فلسفی و علمی و سیاسی و اقتصادی غرب به مانند بربر گاوپرست هندی می باشد!!!!!!! اعتراف به عقب ماندگی است نه بیشتر
بچه سایبری کمتر چرت و پرت بگو وقتی یه استاد ادبیات تحلیل میکنه خودتو مثل قاشق نشسته ها ننداز وسط. اتفاقا دوران پهلوی جز بهترین دوران ایران بود. نشستی از راه دور داری پهلوی رو قضاوت میکنی؟ زمانی که ایران زمان قاجار هیچی نداشت و یک ویرانه بود و مردم در مریضی دست و پا میزدن این پهلوی ها بودن که مردم رو نجات دادن. اینم من نمیگم اینو پیرزنی که قبل از انقلاب زنده بود میگفت اما جوانان ساده لوح اقوام ما که دوران قاجار رو ندیده بودن ریختن بیرون و فاجعه به بار اومد و الان همشون یکدست میگن اون پیرزن راست میگفت و ما گوش نکردیم و الان پشیمونیم. اون زمان که پهلوی ها دانشگاه ساختن همین خشکه مذهبی هایی چون شماها سنگ جلوی پای جوانان مینداختن که کسی در مقاطع عالیه تحصیل نکنه!!! تحصیل رایگان تغذیه رایگان بیمه رایگان برای همه اقشار نه فقط قشر خاصی. بورسیه تحصیلی. اولین دانشمندان زن هسته ای دوران پهلوی پرورش پیدا کردن. اولین نیروگاه هسته ای در ایران برای زمان پهلوی بود. ارتش های مجهز و به روز. نمونه اش سوختگیری دو هواپیمای در حال پرواز که کمتر کشوری مثل ایران دارای چنین امکاناتی بود. بانک ها دادگستری ها و کلی خدمات دیگه که اگه سایبری ها چشمای کورشون رو باز کنن میبینن منتها بلاخره منفعتشون در نفهمیدنه
این طنز به نظرم خنده دار تر از طنز آقای علیمردانی بود استاد بزرگوار چه فلسفه ای ساختی از این شعر کودکانه عصر کهن بهتر نبود این تفسیر من درآوردی خودتونو قبل ها انتشار میدادی تا ما یه عمر به شعر مزخرف بی محتوا نمیاندیشیدند حتی اگه حرف شما هم درست باشه هر کسی حق داره با هر چیزی که میخواد شوخی کنه دمت گرم آقای علیمردانی بسیار لذت بردم از طنز و هنر زیباتون و استاد زین پس با ادله دیگران را محکوم کن اتل متل توتوله یعنی ماهو ستاره و خورشید؟؟؟؟ بعد یه سلام بر هم خودت اولش گذاشتی!!!!!!!
ایشان آقای محمدهادی محمدی است؟
بازم با فرمایشات این استاد شعر همچنان مسخرس، حکیم مازندران کوه و دشت از دست داده؟ مازندران مگه کوه داره بعد برای درمان بردنش هندوستان؟ بعد اونجا خواستن براش همسر تورانی بگیرن؟ خب همینجا میگرفتن چرا اونجا بعد اسم ترکی بذارن رو همسر تورانی در هندوستان؟ مگه خودش اسم نداره؟ نمیشه که بازم با این روش معنی کردن شعر بیمعنیه
سلام میگن گاوش و ببر هندستون منظور اینه که گاو بدون شیر و پستان که برای ما فایده نداره ببر آنجا که ارزش زیادی داره و می توانی در برابر آن یک زن از آنجا بگیری (گاو در آنجا مقدس است)
میگم اسم روستای حسن اینا چی بوده میشه اینم بگید خخخخخ
جدا وقتی به نظرات افراد توجه کردم وبه ویژه نگاه وبه ادبیات انها دقت کردم به این نتیجه رسیدم که دنیا خودش درترس ولرز زندگی میکند وبزرگوارانی که نظر دادند بعضی هایشان کم لطفی کردند تا بسم الله
نگفته سر قربانی را بریدند. من اعتماد دارم ادبیاتی
که امروز داریم ادبیات دیروز نیست چون باور باور دیروز نیست حال اقای علینردانی یا اقای حسینی را
باید شومن تلویزیون حق داد هرچه دل شان برای خندان دن مردم انجام بدهند اما ما که خاک ایران وطن ماست واین شعر چه بی معنی وچه بامعنی جزء غنایم فرهنگی ماست حق نداریم به ان اینگونه نگاه کنیم اینگونه نگاه ایا. نیشتری به ذوق واندبشه نباکان مان نیست. ومن نظر اقای محمدی راندیدم
ولی نظر استاد ریحانی را دیده ام گرچه استاد به
ارزشی بودن این متل دفاع کردند واما نتیجه به معنی نرسید وبا ابهاماتی روبرواست امید وارم عمری
وتوانی باشد تا بتوانم خدمت همه ایرانیان بگویم بگویم این شعر چقدر عمیق وچه پیام قشنگی دارد
ک
حرف کارشناسی به احتمال بسیار درست است. ایشان نمیتواند آقای محمدی باشد. صدای محمدی بسیار بم تر و گرفته تر است. و تفاوتهای چهره هم دارند
ادبیات فولکلور ما مفاهیم بسیار عمیقی دارد اگر خوب دقت کنیم عبارت های بسیار ساده مطالب بسیار مهمی را مطرح می کنند این شعر در واقع انتقادی از زندگی مردمه و تلنگری که به خود آیند
در این بحث اگر مراجعه کنیم به لغتت نامه های معتبر میبینیم
اتل به معنی طفره رفتن
متل به معنی حرف بیهوده و مزخرف و یا مطل به معنی به ناخیر انداختن همان معطل
توله به معنی وادی هلاکت و اندوهگین
اتل متل توتوله : یعنی آتل و باطل و سرگردان گاو حسن چه جوره : گاو نماد مادیاته و در فرهنگ مختلف مهم بوده مثلاً داستانهای بنی اسرائیل . حسن یعنی شخص ثالث، یعنی اینکه مسائل خودشو ول کرده در مورد یکی دیگه داره صحبت میکنه که گاو فلانی چه جوریه یا به فرم امروزی ماشینش چه جوریه خونش چه جوریه و.. همش سرش تو زندگی مردمه
نه شیر داره نه پستون : در مورد این گاو حسن اغراق هم میکنه ( مرغ همسایه) که بابا این یه گاو معمولی نیست نه نره نه ماده ﴿ در اینجا منظور از شیر شیر انتهای لوله است )
گاوشو بردن هندستون: معرفه در هندوستان گاو می پرستند این جمله یعنی اینقدر اغراق کردند که گاو را به مقام خدایی رساندند در قران داریم اشربوا فی قلوبهم العجل
یک زن گرجی بستون :گرجی یعنی زیبا یعنی یک زن زیبا بگیر
اسمشو بزار عمقزی اسمشو بذار دختر عمو چون یه ضرب المثل داریم که عقد پسرعمو و دخترعمو در آسمان ها خوندن
دور کلاش قرمزی: کلاه پوشش سره و سر محل مغز و تفکر گاو هم که از قرمز بدش میاد انتقادیست از بی توجهی به خواست زنان
آچین و ایچین یه پاتو بچین: تا بیایی سفره ای باز کنی و گلویی تازه کنی میگن یه پاتو بچین همون یه پایی که لب گوره اون یکی پا کجاست؟ داخل گوره ،
پس وقتی یه پا رو چیدی با کله میفتی تو گور
یعنی آقاجان حواست باشه زندگی به بطالت نگذرد همش بیهوده و سرگردان و نگاه به مردم و چشم هم چشمی و دیگران را بزرگ دیدن و به خود توجه نکردن وو یه دفعه میزنند زیر پات با کله میری تو گور
سلام و درود،گاو حسن چه جوره نه شیر داره نه پستون ،یعنی گاو نر سمبل ماه اردیبهشت خوب شیرشا بردن هندسون،شیر هم سمبل مرداد ماه است ،دوستان این یک پیش گوی است که به واقعیت پیوست !منظور نوادگان (حسن)یکی مرداد ماهی واقعا شیر که هندوستان را فتح کرد نادر شاه:و دیگری اردیبهشت ماهی که خدا میداند چه میکند!روایتهاست ،عاقلان دانند, خدا نگهدار
چقدر حرف بی معنی و بی سند اینجا شنیدم. این استاد کارشناس که شعر رو تحریف هم کرد و برای هر کلمه معنایی از خودش اختراع کرد. اتل متل توتوله یعنی «ماه و ستاره و خورشید»؟ طبق کدام سند؟ کجا این معانی را گفته اند؟ کدام لغتنامه؟ بعد کجایش گفته «به نام اتل و متل و ...»؟ می فرمایند منظور «گاو» نبوده و «گو» به معنی فلان و بهمان بوده و تغییر یافته ولی بعد بلافاصله پشت سرش صحبت از شیر و پستان و هندوستان می شود! این مشخص است که همان گاو بوده. ولی اینجا یک مصرع را به صلاح خودشان جابجا کردند که باید می گفت «نه شیر داره نه پستون» و مستقیماْ رفتد سراغ «شیرش رو برندن هندستون» بعضی از کامنت ها دیدم اینطور هم گفتند که «گاوش رو بردن هندستون» که من تا به حال نشنیده بودم. به هر حال چون ایشان کلاْ وجود گاو را منکر شدند این مصرع را نخواندند ولی تفسیر کردند که انگار آن حکیم را (که گاو نیست) بر خلاف نظرش بردند هندوستان حالا چجوری بردند معلوم نیست. اینجا بر می گردند به آن مصرع سرگردان که «نه شیر داره نه پستون» و معنی کردند که هندوستان مه کوه دارد و نه دشت! در حالی که همه می دانیم که هندوستان همه چیز از جمله کوه و دشت و دریا و جنگل دارد. در ادامه «زن کردی» رو «زن تورانی» معنی کردند که باز هم بدون سند ادعا کردند، من جایی پیدا نکردم که کرد به معنی تورانی باشد. اسم ترکی هم که معلوم نشد از کجا آمده و چرا باید روی دختر مردم اسم بگذارند. از طرفی در تفسیرشان تمام افعال امری را به شکل ماضی و ماضی بعید آوردند که این هم عجیب بود، یعنی بر خلاف فرم اصلی که شعر ظاهراْ توصیه به این کارها می کند ایشان بریدند و دوختند که حکیم را بر خلاف میلش برده اند به هند و یک زن تورانی برایش گرفته اند که این خانم به آیین مهر اعتقاد دارد! عجبا! در آخر هم فرمودند جلوی این حکیم پایت را بگذار و بردار تا ادب را رعایت کنی. خوب اگر جمع کردن پا برای حفظ احترام است چرا باید اول آن را دراز کنیم بعد جمع کنیم؟! و اصلا مگر حکیم در هند نیست؟ ما چرا اینجا باید پایمان را جمع کنیم. استاد در ابتدا گفتند که شعر قدمت ۵۰۰ ساله دارد در حالی که به زبان محاوره امروزی گفته شده. کلا محض رضای خدا یک سند هم ارائه نکردند. تفسیر آقای علیمردانی در مقابل این مطالب خیلی علمی و دانشگاهی تر به نظر می رسید.