حکایت تلخ خام‌فروشی مواد معدنی در کردستان / حال و روز معدن‌داران کردستانی خوش نیست

ثروت طبیعی ملی در هر کشور موهبتی الهی بوده که باعث درآمدزایی و ایجاد شغل برای ملت آن کشور است.

کشور ما ایران نیز به دلیل شرایط خاص جغرافیایی و اقلیمی از برکات خاص طبیعی برخوردار است و این منابع طبیعی خدادادی، کشور را از نظر منابع طبیعی خاص کرده است.

معادن از جمله سرمایه‌های طبیعی هر کشور است که خوشبختانه فرآوانی و پراکندگی خاصی را در کشور ما دارد، اما استخراج، بهره‌وری و فرآوری از سنگ‌های معدنی جدا از استخراج آن امری بسیار مهم و حیاتی است تا هم به اشتغال‌زایی کمک کند و هم از خام فروشی سنگ های معدنی جلوگیری شود.

در چند سال گذشته به دلیل وضع تحریم‌های ناعادلانه علیه کشور فروش مواد معدنی با مشکل روبه‌رو بوده و همین امر باعث ضربه زدن به اقتصاد کشور شده است.استان کردستان نیز با دارا بودن معادن زیاد یکی از استان‌های مطرح کشور در زمینه معادن به حساب می‌آید.

در همین زمینه شوذب جباری، رئیس خانه معدن استان کردستان می‌گوید: معادن استان کردستان در بخش‌های پلی متال، فلزات رنگی، سنگ‌های ساختمانی و معادن شن و ماسه در استان فعال هستند.

وی افزود: در استان کردستان 350واحد فعال معدنی فعال هستند که فعالیت‌شان به مواسات بازار و عرضه و تقاضا موجود در آن متغیر است.

جباری خاطرنشان کرد: معادنی که در سطح استان در زمینه تامین مصالح ساختمانی فعالیت می‌کنند به دلیل نوسانات موجود در بازار و رکودی که در ساختمان سازی در کشور با آن مواجه هستیم تولیدشان بسیار کم شده و این زنگ خطری برای معدن‌دارهای فعال در این بخش است.

وی بیان کرد: علی‌رغم وجود مشکلات متنوع، هزینه بالای خرید و نگهداری ماشین‌آلات معدنی جذابیت ورود سرمایه‌گذار در این بخش را از بین برده و همین امر باعث شده تا کمتر کسی سرمایه خود را در معادن سرمایه‌گذاری کند.

رئیس خانه معدن استان کردستان افزود: جدا از گرانی‌ها و افزایش هزینه‌های موجود، عدم حمایت برخی دستگاه‌های اجرایی استان به ویژه بانک‌ها از معادن، حال و روز معدن داران کردستانی را بد کرده است.

وی ادامه داد: مشکلات تامین اجتماعی و مالیاتی از جمله دیگر مشکلاتی است که معدن‌داران کردستانی با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

رئیس خانه معدن استان کردستان اذعان کرد: متأسفانه بانک‌ها پروانه بهره‌برداری معادن را برای در اختیار گذاشتن سرمایه در گردش معدن‌داران استان قبول ندارند و اگر روند با همین منوال پیش برود، معادن کردستان تعطیل خواهند شد.

وی به پراکندگی معادن در استان نیز گریزی زد و تصریح کرد: واحدهای سنگ‌های ساختمانی در قروه و سریش‌آباد، سنگ آهن و طلا در قروه و سقز، معادن ساختمانی شن و ماسه در سنندج و معادن باروت در مریوان از پراکندگی معادن مختلف در کردستان حکایت دارد که خود می‌تواند به تولید استان کمک شایانی داشته باشد.

جباری فرآوری مواد معدنی را امری بسیار مهم دانست و گفت: فرآوری برخی از مواد معدنی در استان بسیار می‌تواند سود ده باشد اما برخی مواد معدنی هستند که باید به صورت خام فروخته شوند چراکه فرآوری آنها برای استان و کشور هزینه‌های گزافی را به دنبال دارد.

وی به بحث صادرات مواد معدنی نیز اشاره و گفت: به دلیل وضع تحریم‌های ظالمانه، صادرات مواد معدنی استان به‌صورت واسطه‌ای انجام می‌شود و به همین دلیل آمار دقیقی از صادرات مواد معدنی کردستان وجود ندارد.

رئیس خانه معدن استان کردستان در پایان سخنان خود اظهار کرد: اگر بتوانیم واحدهای فعال معدنی موجود در استان را نگه داریم و از اخراج نیروهای آن جلوگیری کنیم، در این شرایط خاص کشور بهترین کار را انجام داده‌ایم.

سید کمال حسینی، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج نیز در همین زمینه اظهار کرد: معدن یکی از منابع اصلی تولید و اشتغال در ار کشور است و بخش بزرگی از صنایع فرآوری سنگین و صنایع دستی دنیا به مواد معدنی وابستگی دارد و برای اثبات این موضوع کافی است نگاهی بیندازیم به این واقعیت که از تولید قطعات فلزی سنگین تا ساخت انگشتر از مواد اولیه معدنی ساخته می‌شود.

وی افزود: اشتغال جامعه و مهارت فنی در جوامع با تنوع و ذخیره معادن مرتبط است چراکه هر اندازه دایره این موارد وسیع‌تر باشد تعداد افراد شاغل و محصولات به همان اندازه افزایش می­‌یابد که در مواردی دولت­‌ها تلاش دارند تا با افزایش تنوع محصولات هم تعداد افراد شاغل و رشته­‌ها را بالا ببرند و هم کمبود نوع و ذخیره را جبران کنند.

حسینی تصریح کرد: دولت­‌ها باید زمینه بهره‌برداری بیشتر از مواد معدنی را فراهم کنند تا بتوانند از ظرفیت­‌های نهفته اقتصادی، فرهنگی و هنری در آن استفاده کنند، چراکه ارتباط مستقیمی با تولید، صادرات، واردات، مالیات، عوارض گمرکی و اشتغال دارد که این مهم در کشورهای توسعه یافته بیشتر مورد توجه قرار گرفته است.

وی بیان کرد: کشورهای توسعه یافته در تلاش هستند تا علاوه‌بر استفاده از منابع داخلی، منابع خارجی را هم به چرخه تولید خود بیاورند و برای اثبات این ادعا می‌توان به فرآوری سنگ­‌های تزئینی ایران در ایتالیا و چین، تولید محصولات چرمی از پوست ایرانی در ترکیه و تولید انگشتر و تسبیح از عقیق ایرانی در عراق و سوریه اشاره کرد و این در حالی است که متأسفانه در داخل کشور، توجهی به ظرفیت­‌های اقتصادی، فرهنگی و هنری مواد معدنی نمی­‌شود.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج گفت: استان کردستان با دارا بودن 18 ماده معدنی و 700 میلیون تن ذخیره قطعی و ذخیره احتمالی بسیار بیشتر در ردیف استان‌های معدنی ایران است که در مواردی از قبیل سنگ تزئینی و طلا در دنیا کم‌نظیر است.

وی ادامه داد: امروزه می‌توان ادعا کرد کارخانجات کالاهای کلکسیونی سنگی و ساختمانی کشورهای چین، ایتالیا و سنگاپور با مواد اولیه کردستان کار می­‌کنند.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج اظهار داشت: در زمینه طلا بزرگترین معادن ایران در قروه و بیجار کردستان با 50 میلیون تن ذخیره قرار دارد و در حال حاضر 50 درصد تولید کشور در این استان انجام می­‌گردد که بزرگترین مزیت سنگ طلای کردستان بالا بودن عیار آن است که بر اساس گفته کارشناسان در دنیا کم‌نظیر است.

وی خاطر نشان کرد: استان کردستان در زمینه تولید آهن پتانسیل بالایی دارد به شیوه‌ای که دو معدن شهرک و سراب دارای 50 میلیون تن ذخیره قطعی و 120 میلیون تن ذخیره احتمالی با عیار بالا هستند و این پتانسیل کردستان را در مواد معدنی آهن را نشان می‌دهد.

حسینی یادآور شد: بر اساس آمارگیری سال 95 تعداد 24 شرکت فعال معدنی با 2هزار و 972 عضو در استان فعال هستند که یک هزار و 498 نفر در آنها مشغول به کار هستند که در مقایسه تعداد اعضاء شرکت‌ها با کارگران شاغل مورد توجه بوده و علت بالا بودن سهامداران آن به نسبت کارگران برمی­‌گردد.

وی افزود: بزرگترین مشکل کردستان در حوزه معادن نبود سرمایه­‌گذاری در حوزه فرآوری است چرا که تمام مواد معدنی استان به صورت خام فروشی از کردستان خارج و در کارخانجات شهرهای یزد و اصفهان و واحدهای بزرگ چین استفاده می‌شود و هیچ نفعی برای اشتغال و درآمدزایی استان ندارد.

رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج تصریح کرد: در چند سال اخیر تغییرات بنیادی در قوانین کشف اعمال شده اما در حوزه فرآوری با وصف اعلام برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی زنجیره و الزام معدن‌‌داران به راه‌اندازی واحدهای تولیدی تغییرات عمده در نقش این پتانسیل در توسعه و اشتغال کردستان مشاهده نمی­‌شود.

وی با تأکید بر اینکه دولت باید زمینه حضور بخش خصوصی در عرصه معدن را فراهم کند، افزود: می‌توان برای تحقق این امر "روان‌سازی مراحل اداری از طریق کاهش ضوابط سلیقه­‌ها و کارشکنی‌های رایج، تامین زمین، اعطاء تسهیلات بانکی و معافیت­‌های مالیاتی و بیمه­‌ای و ارائه آموزش فنی و مهارتی" را در نظر گرفت.

حسینی در پایان سخنان خود اعلام کرد: اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی سنندج آماده همکاری با دولت در راستای اصلاح قوانین، تدوین بسته­‌های حمایتی و جذب سرمایه‌گذار است.

در پایان آنچه مسلم و قطعی است که باید دولتمردان در جذب سرمایه‌گذار، ایجاد اشتغال و صنایع فرآوری مواد معدنی در استان همت گمارند تا سرمایه خدادادی در کردستان به صورت خام فروخته نشود و درآمدزایی مناسب در استان ایجاد شود.

منبع: تسنیم

68