ایران درودی امروز نمُرد!

بگذارید اتفاق تلخ امروز را مثل خود او ببینیم و با همین نگاه مرور کنیم زندگی و اندیشه های زنی هنرمند را که ۸۵ سال مقاوم در برابر دشواری های زندگی ایستاد، یک دم ناامید نشد و هر لحظه از «نور» و «امید» گفت. او هرگز از رنگ سیاه در نقاشی هایش استفاده نکرد.

ایران امروز نمرد ... «ایران باید زنده بماند!» (اشاره به آخرین جمله هنرمند پس از مرخص شدن از بیمارستان) و البته که می ماند. او هنوز هم کارهای ناتمام بسیاری دارد که باید انجام دهد. از راه اندازی موزه تا نقاشی هایی که هرگز نکشید. در این روزگار تلخ کرونا و سال های پایانی عمر، خصوصا از زمانی که ناامید از راه اندازی موزه ای بود که سالها آرزوی راه اندازی اش را داشت، درودی تا جان در بدن داشت، یک لحظه هم قلمو را کنار نگذاشت و روی بوم های سفید نقاشی کرد و نقاشی کرد. می گفت،به جای مجوز موزه، مجوز ورود به عرش را گرفته‌ام!»

امشب او شاید برای خودش یک نقاشی دیگر بکشد. شبی که مادرش را به خاک سپرد هم همین کار را کرد. «آری، من شبی که مادرم را به خاک سپردم، پشت سه پایه نقاشی‌ام قرار گرفتم و تا صبح نقاشی کردم. این، سوگواری من و ادای احترام برای مادری بود که با تمام عشق و وجودم دوستش می‌داشتم. من درد جدایی از مادرم را با نقاشی تقسیم کردم و در لایه‌های ضخیم رنگ‌ها گنجاندم. در باور من نخست باید واقعیت مرگ را پذیرفت تا درد جدایی را تاب آورد.»

ایران درودی در کودکی/این هنرمند در سال ۱۳۱۵ در خراسان متولد شد/عکس اینستاگرام هنرمند

دلیل مرگش در صبح پاییزی هفتم آبان ماه ۱۴۰۰ ایست قلبی به ایسنا اعلام شد اما ... واقعیت این است که ایران درودی از همان سه ماه قبل که به ویروس کرونا مبتلا شد، دیگر سرپا نشد. در همان روزهای شهریور ماه که تولد ۸۵ سالگی اش را جشن می گرفتند، او در خانه و بعدها در بیمارستان با این ویروس مهلک دست و پنجه نرم می کرد و امیدوارانه در فکر بازگشت بود. چنانکه پس از مرخص شدن از بیمارستان با همان کلام قاطع و امیدوارانه همیشگی اش نوشت، «توانستم بار دیگر مرگ را شکست دهم.»

با چنین مختصاتی از یک زن هنرمند و عاشق، نمی توان تصور کرد که از زندگی و دشواری هایش خسته بود، شاید عشق به نور، در نهایت او را به این پیوند راضی کرد و به نور هم پیوست.

هدف اصلی اش چه در نقاشی و چه در زندگی رسیدن به «نور» بود؛ می گفت: «نور در همه‌ جا حضور دارد. مهم این است که ما آن را در کجا جست‌وجو می‌کنیم یا در کجا می‌یابیم؟» این نوع نگاه درودی برخاسته از عرفان ما بود. او به مرحله‌ای از زندگی‌ رسیده‌ بود که می دانست هیچ نمی‌داند!

درودی حتی زمانی که به بیماری سرطان مبتلا شد از آن به عنوان معجزه زندگی اش یاد کرد؛ معجزه‌ای که به او زنده بودن را یادآوری و هر ثانیه از زندگی‌اش را لبریز از عشق کرد.

ایران درودی در پنج سالگی و ندیمه/مشهد بهار ۱۳۲۰

او به خانواده ای مرفه تعلق داشت، تحصیلاتش را در بهترین دانشگاه های دنیا گذرانده و سپس به «ایران»، بازگشته بود. به نامش افتخار می کرد چون یادآور کشورش بود؛ کشوری که تا آخرین لحظه به آن عشق می ورزید و اصلا به ایران بازگشته‌ بود تا در خاک ایران بمیرد؛ «در طول زندگی‌ام بارها ثابت کرده‌ام که تا چه اندازه ایران‌زمین، تاریخ پرشکوه آن و هموطنانم را دوست دارم. من عاشق به دنیا آمدم و عشقم به ایران و تاریخ پرشکوه آن را همواره صادقانه ابراز کرده‌ام.»

و در جایی دیگر گفته بود: «اسم من ایران است و با انتخاب این نام وظیفه بزرگی را به من محول کرده‌اند. به عنوان یک ایرانی، عشقم را با ملت ایران تقسیم می‌کنم و آن چیزی را که از هنر و آفرینش می‌دانم، به هموطنانم می‌گویم.»

بر این باور بود که اگر در کشوری مثل فرانسه به دنیا می آمد، قطعا این آدم نمی‌شد. ۶۰ سال در فرانسه زندگی کرده بود اما همچنان یکی از افتخارات زندگی‌اش را به دنیا آمدن در ایران می دانست.

«ثروت» برای ایران درودی مأمنی برای پناه بردن به خوشی های زندگی و دوری از معنویات نبود. او راز موفقیتش را در چند کلام به اختصار چنین تعریف کرده بود، «پدربزرگم یکی از ثروتمندترین مردان ایران بود و زمانی که من ۱۴ساله بودم او ورشکست شد و خودکشی کرد. این مسئله نگاه من به مسائل مالی را مشخص کرد و فهمیدم که ثروت اقتدار و توانایی می‌آورد اما بدبختی زیادی هم می‌آورد. آدم‌ها از ابزاری به نام ثروت برای خود یک جهنم می‌سازند. وقتی شما نگاه خود را به ثروت متعادل کنید، زندگی خود را به تعادل می‌رسانید.»

نصب اولین کاشی ماندگار بر سر در منزل ایران درودی به همت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری/ تهران ۱۳۹۶

بانوی هنرمند ایران زمین تا آخرین روزهای عمر نگران مردم کشورش بود. برای او تنهایی، ضرروتی بود که خلق نقاشی هایش را رقم می زد. اصلا در تنهایی بود که به خلسه می رفت و نقاشی می کشید و می نوشت. با این همه این بار در روزگار تنهایی اش سخت دل‌نگران یکایک هموطنانش بود؛ نگران پرستاران و پزشکانی که جان بر کف به کمک بیماران کرونایی شتافتند یا کسانی که در گرانی سرسام‌آور مجبور بودند برای به دست آوردن لقمه نانی از منزل خارج شوند.

با این همه نگاهش به کرونا هم از جنس دیگری بود؛ «این ویروس کوچک درس بزرگی به ما داد تا بدانیم ما انسان‌های این کره زمین چه در کوتاه‌ترین فاصله یا در دورترین، به هم پیوسته‌ایم.»

ایران درّودی خودش را از خوشبخت‌ترین انسان‌ها می‌دانست و از هر لحظه‌ی زندگی‌اش لذت می‌برد. وقتی وارد آتلیه‌ی نقاشی‌ می‌شد دنیا و مسائل مربوط به آن را پشت در می‌گذاشت و وارد جهان دیگری می‌شد که با جهان ماورا و باورهایش سروکار داشت. ایمانش آنقدر زیاد بود که از هیچ چیز در زندگی نمی‌ترسید، حتی از مرگ. پیش بینی می کرد، «مرگِ باشکوهی» خواهد داشت و درباره آن چنین می گفت: «باشکوه زندگی کردم، عاشقانه دیدم و از مشکلات زندگی گذشتم. من برای همه لحظاتم لذت بردم و قدر زندگی را لحظه به لحظه می‌دانم. در این سن تا ۶ صبح نقاشی می‌کنم و همچنان می‌نویسم و از شما هم خواهش می‌کنم همانند من زندگی را پر از عشق و امید ببینید.»

ایران درودی، هنرمند باسابقه کشورمان امروز ـ جمعه ـ هفتم آبان ماه ۱۴۰۰ پس از تحمل سه ماه بیماری و مبارزه، در سن ۸۵ سالگی به دلیل ایست قلبی در بیمارستان درگذشت.

منبع: ایسنا

38