بایدن در مسیر ترامپ در مواجهه با چین/ تقابل شرق و غرب به چه شکل خواهد بود؟

به گزارش خبر فوری، مقابله شدید ایالات متحده آمریکا با چین در مورد مساله تایوان باعث شد بسیاری از وقوع جنگ بین این دو کشور قدرتمند سخن بگویند. با این حال، مذاکرات اخیر رئیس جمهور شی جین پینگ و جو بایدن بسیاری را متقاعد کرد که اوضاع آنقدرها هم که بد به نظر می رسد نیست. با این حال، بررسی همان مذاکره هم به خوبی نشان می دهد که اوضاع چگونه است. روسای جمهور چین و آمریکا حتی در مذاکره آنلاین خود هم از مواضع خود بر سر تایوان کوتاه نیامدند و بر توسعه طلبی و خروج از خطوط قرمز توسط طرف مقابل تاکید کردند.

حالا بسیاری از رسانه ها در مورد آینده جهان نگرانند. پایگاه نشنال اینترست در گزارشی کوتاه به مساله چین و آمریکا پرداخته است. نویسنده این گزارش یعنی مثیو کرونیگ (Matthew Kroenig) کارشناس مسائل سیاسی و استاد دانشگاه جورج‌تاون است که سالها درباره روابط آمریکا و چین کار کرده است.

رابطه تقابلی بین دو قطب شرق و غرب

نویسنده نشنال اینترست معتقد است که مذاکرات سه ساعت و نیمه روسای جمهور چین و آمریکا به هیچ وجه سازنده و کارکردی نبوده و این دو کشور هنوز هم با هم بر سر مسائل مهم و اساسی مشکل دارند. کرونیگ می گوید: آنتونی بلینکن (وزیر امور خارجه آمریکا) چندی پیش گفت سیاست خارجه آمریکا در مورد چین بر سه پایه استوار است: تعامل، رقابت و تقابل. با این حال، به نظر می رسد که فقط یک سوم سیاست های مورد ادعای بلینکن درست باشد.

استاد دانشگاه جورج‌تاون می گوید که درباره تعامل با چین اصلا نباید صحبت کرد. رقابت نیز درعمل از میدان بازی خارج شده. به نظر می رسد که فقط فشار و تقابل باقی مانده و تنها سیاستی که آمریکا در قبال چین به کار گرفته همین است.

توضیح آنکه، قبل از ورود بایدن به کاخ سفید و در زمان ترامپ بیشترین دشمنی ها بین چین و آمریکا وجود داشت و چین عملا اولین و بزرگترین دشمن ایالات متحده شده بود. با ورود جو بایدن به کاخ سفید، این رویه تغییر کرد. بایدن قول داد که دشمنی با چین را تبدیل به یک "رقابت استراتژیک" (strategic competition) کند. اما وضعیت کنونی به هیچ وجه شبیه رقابت نیست. شرط رقابت این است که رقبا نقشی را در بازی ایفا کنند و بر سر یک سری اصول به توافق برسند و به اصطلاح قوانین بازی و رقابت را قبول داشته باشند. همانطور که دو تیم ورزشی وقتی با هم رقابت می کنند، حدود و قوانین و اختیارات خود را در بازی می دانند و اگر این قوانین را ندانند اصلا بازی معنی خود را از دست می دهد. اما آنچه اکنون بین آمریکا و چین جاری است به هیچ وجه بازی نیست. آنها نه قوانین مشترکی دارند و نه فهم موافقی از اصول بازی.

نویسنده نشنال اینترست در ادامه بر این امر تاکید می کند که چین به قوانینی که آمریکا به آن پایبند است وقعی نمی نهد و آمریکا نیز همین حالت را نسبت به چین دارد. به همین دلیل نمی توان از اصطلاح رقابت برای توصیف روابط آمریکا و چین استفاده کرد و بهتر است این رابطه را نوعی تقابل (confrontation) نامید.

نویسنده سپس تاکید دارد که در هر زمینه ای تقریبا بین آمریکا و چین عدم اشتراک منافع و اصول وجود دارد. در زمینه محیط زیست، توسعه تسلیحات، تجارت آزاد، حقوق اقلیت ها و...؛ در همه اینها چین به یک مسیر می رود و آمریکا به مسیر دیگر و این مصداق واقعی تقابل است.

تقابل و رویارویی شرق و غرب چه شکلی خواهد بود؟

از نظر نویسنده، مطالب بالا نشان می دهد که رویارویی آمریکا و چین اجتناب ناپذیر بوده و دیر یا زود این دو کشور در مقابل هم خواهند ایستاد. البته این بدین معنی نیست که آمریکا علاقه ای به تقابل و رویارویی با چین داشته باشد اما با توجه به شرایط رئیس جمهور چین و قدرت حزب کمونیسم و اختلاف منافع دو طرف، این تقابل اجتناب ناپذیر می نماید.

کرونیگ البته معتقد است که این مواجهه و تقابل با چین اگر زودتر انجام شود بهتر است. او در این رابطه می گوید: دستیابی به همکاری های آینده با چین نیازمند تقابل در حال حاضر است.

 نویسنده معتقد است تقابل با چین در عرصه بازدارندگی تسلیحات و هسته ای می تواند مفید باشد و از بروز فاجعه در آینده جلوگیری کند. اما آیا این اتفاق منجر به وقوع درگیری نظامی با ابرقدرت شرق و بروز یک فاجعه نمی شود؟ نویسنده معتقد است بعید است چنین اتفاقی رخ دهد و آمریکا فقط باید از "یک سیاست قاطعانه" که البته به افراط نرفته و موجب درگیری نظامی نشود استفاده کند.