روسیه به دنبال به قدرت رسیدن حکومت مطلوب خود در اوکراین است/ پوتین و زلنسکی مذاکره کنند، احتمال پایان جنگ وجود دارد

بیست و یک روز از جنگ روسیه علیه اوکراین می‌گذرد و شمار پناهندگان اوکراینی تاکنون از ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر فراتر رفته است و تعداد زیادی نیز جان باخته‌اند. مشخص نیست جنگ تا چه زمانی ادامه دارد و چقدر طول خواهد کشید تا توافقی به دست آید تا یکی از بزرگترین بحران‌های منطقه پایان یابد. حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل درباره آینده جنگ روسیه و اوکراین با رویداد۲۴ گفت‌وگو کرده است. او می‌گوید: روسیه حساب کرده بود در همان هفته اول کی‌یف سقوط می‌کند و دولت اوکراین استعفا می‌کند و زلنسکی به احتمال زیاد فرار خواهد کرد، اما اینطور نشد و آنها فکر نمی‌کردند که تا این حد مقاومت صورت بگیرد و مردم در شهر‌های بزرگ مقابل ارتش روسیه از کشورشان دفاع کنند. اگرچه بیش از دو میلیون نفر که عمدتا مردان و زنان بالای شصت سال بودند مهاجرت کردند، اما اکثرا باقی مانده‌اند و در برابر تهاجم روسیه مقاومت می‌کنند و در این شرایط فکر می‌کنم آن چیزی که ممکن است روسیه را به تجدیدنظر وادار کند، مخالفت‌های جنگ با اوکراین در داخل روسیه خواهد بود.

وی ادامه داد: اگر مخالفت‌ها افزایش پیدا کند، پوتین در داخل نمی‌تواند مقاومت کند، زیرا فضایی بسیار مفنی در روسیه ایجاد شده است و مشکلات اقتصادی هم مزید بر علت شده است. از سوی دیگر مشکلات اساسی در فرار سرمایه هم ایجاد شده است. البته روسیه می‌تواند این شرایط را کنترل کند، اما فشاری که بر روسیه وارد شده بسیار زیاد است و باید ببینیم پوتین می‌تواند وضعیتی که به دلیل تحریم‌ها ایجاد شده است را کنترل کند یا خیر.

این کارشناس مسائل بین الملل به تاثیر تحریم‌ها بر روسیه اشاره می‌کند و می‌گوید: اقتصاد روسیه در اقتصاد بین‌الملل وارد شده است و برخلاف ایران که در اقتصاد بین الملل وارد نشده بود، اما روسیه از زمانی که عضو سازمان تجارت جهانی شده، قدرت بزرگی را به دست آورده است بنابراین تحریم‌ها اثر بزرگی بر این کشور خواهد گذاشت.

بهشتی پور با اشاره به چرایی فشار جامعه جهانی به روسیه برای جنگ با اوکراین، برخلاف آمریکا در ماجرای حمله به لیبی و عراق و افغانستان و ... گفت: فشاری که وجود دارد را باید تعریف کرد. مثلا در مورد افغانستان، چون حادثه ۱۱ سپتامبر به وجود آمده بود، شوک بزرگی را به جهان ایجاد کرد. از همین رو آمریکا با این توجیه وارد افغانستان شد که می‌خواهد با گروه‌های تروریستی مقابله کند و قطعنامه شورای امنیت را هم به عنوان مجوز این حمله دریافت کرد. در موضوع عراق هم آمریکا سازمان ملل را دور زد و بدون مصوبه شورای امنیت به عراق وارد شد. در آن زمان مخالفت‌های بسیار زیادی هم ایجاد شد، اما کسی به آن توجهی نکرد و چون هم قدرت رسانه‌ای آمریکا بالا بود و هم به لحاظ نظامی از قدرت بالایی برخودار بود، توانست وارد عراق شود. مخالفت‌ها با جنگ عراق و لیبی بسیار زیاد بود اما در لیبی اروپایی‌ها بیشتر درگیر بودند و در عراق نقش آمریکایی‌ها بیش از پیش بود. رسانه‌ها هم اکثرا در اختیار آمریکایی‌ها بود و جریان حاکم بر رسانه‌ها نیز به اندازه کافی از این موضوع حمایت نکردند و جنگ آمریکا علیه عراق و لیبی را پوشش ندادند.

بهشتی پور با بیان اینکه اساسا جنگ امر ناپسندی است، تصریح کرد: طبیعتا جنگ منفور است خصوصا نزد ایرانیان. تفاوتی ندارد که ایجادکننده آن کیست، خصوصا جنگ ناروا که اصلا توجیهی ندارد. درست است که روسیه احساس ترس داشت، اما مذاکرات دیپلماسی هنوز به بن‌بست نرسیده بود و می‌شد از این راه موضوع را حل کرد، اما روسیه با این بهانه و توجیه وارد جنگ علیه اوکراین شد؛ ولی افکار عمومی در جهان این را نپذیرفت و روسیه حتی سازمان ملل و شورای امنیت را هم دور زد و پوتین خودش تشخیص داد و وارد عمل شد.

این کارشناس بین الملل معتقد است سناریو‌های مختلفی در خصوص جنگ روسیه علیه اوکراین وجود دارد. مهمترین نکته‌ای که وجود دارد این است که روسیه بپذیرد که رئیس جمهور اوکراین طرف مذاکره باشد و اوکراین تضمین دهد که عضو ناتو نمی‌شود و روسیه نیز نیرو‌های خود را از این کشور خارج کند. این راه حلی میانه‌ای است که توافق ۲۰۱۴ را احیا کند و روسیه آبرومندانه از این کشور خارج شود و دو استان هم در حاکمیت اوکراین باقی بماند، اما به صورت حکومت فدرالی.

وی تصریح کرد: روسیه می‌خواهد حکومت اوکراین حکومت مطلوب خودش باشد و یک دولت هوادار روسیه بر سر کار باشد؛ مثلا یکی از نزدیکان پوتین که در حصر خانگی است و پوتین می‌خواهد او در اوکراین بر سر کار باشد. از نگاه روسیه این دو استانی که در منطقه دونباس اوکراین وجود دارند، باید جدا شود چرا که اکثر روس‌ها در آنجا هستند و چوتین به دنبال آن است که دولت بعدی که روی کار می‌آید، جدایی کریمه را به رسمیت بشناسد. مشخص نیست روسیه تا چه زمانی در اوکراین باقی می‌ماند، اما اگر مخالفت‌ها در روسیه بیشتر شود شاید پوتین از تصمیم خود برگردد؛ فکر نمی‌کنم این اتفاق به سرعت رخ دهد چرا که تاکنون فقط ۲۰ روز از آن گذشته است و بعید می‌دانم تا دو سه ماه آینده نیز این اتفاق رخ دهد.