آیا دارویی برای درمان کبد چرب وجود دارد؟ آیا رژیمهای پاکسازی و سمزدایی موثرند؟
کبد چرب غیر الکلی (NALFD) اصطلاحی است که برای طیفی از عوارض سوختوساز که به تجمع چربی در کبد میانجامند و ربطی به مصرف زیاد الکل ندارند، به کار میرود.
کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) شایعترین بیماری کبدی در جهان است و حدود یک چهارم مردم جهان را گرفتار میکند.
کبد چرب غیر الکلی در مراحل اولیه به کبد آسیبی نمیرساند، اما در ۱۴ درصد موارد بیماری ممکن است پیشرفت کند و در کبد التهاب ایجاد کند که به آن «استئاتوهپاتیت غیرالکلی» (NASH) میگویند. در ادامه به علت آسیب کبدی بافت جوشگاهی در کبد ایجاد میشود و به اصطلاح فیبروز بافت کبدی رخ میدهد و در نهایت با پیشرفت بیشتر کبد به مرحله سیروز و نارسایی میرسد.
معمولا تجمع بیش از حد چربی در کبد با سایر بیماریهای جدی مانند دیابت، فشار خون بالا و بیماری کلیوی همراهی دارد. اگر از قبل دیابت داشته باشید، دچار بودن به کبد چرب غیر الکلی احتمال بروز بیماری قلبی را در شما افزایش میدهد.
اگر کبد چرب غیر الکلی در مراحل اولیه تشخیص داده شود، این امکان وجود دارد که با کاهش وزن از طریق ترکیبی از رژیم غذایی سالم و ورزش آن را درمان کرد. در شرایط ایدئال کم کردن ۱۰ درصد وزن بدن میتواند مطلوب باشد، اما حتی کاهش ۳ تا ۵ درصدی وزن بدن هم میتواند با تاثیر بر روی عوامل خطرساز برای این عارضه به بهبود آن کمک کند.
درمان اصلی برای کبد چرب غیر الکلی کاهش وزن با یک رژیم کمکالری، کاهش دریافت چربیهای اشباعشده، نشاسته و قند، بهبود الگوهای مصرف غذا (برای مثال روی آوردن به رژیم غذایی مدیترانهای و مصرف غذاهای کامل فراورینشده) و ورزش است. اگر فرد دیابتی یا چاق است ممکن است برخی از داروهای دیابت یا ضد چاقی هم به بهبود کبد هم کمک کنند.
در مواردی برای کاهش وزن به مقدار زیاد در افراد بسیار چاق ممکن است نیاز به انجام جراحیهای کاهش وزن وجود داشته باشد. اگر فرد به علت این بیمار به سیروز و نارسایی کبد دچار شده باشد، پیوند کبد ممکن است یک گزینه باشد.
اما در حال حاضر هیچ داروی تاییدشدهای به طور خاص برای بیماری کبد چرب غیر الکلی وجود ندارد، البته چند دارو در بررسیهای مقدماتی نتایج امیدوارکنندهای نشان دادهاند و باید منتظر تحقیقات بیشتر درباره آنها بود.
توجه داشته باشید که اغلب موارد کبد چرب هیچ علامتی ندارند و تنها هنگامی که بیمار به مرحله پیشرفته نارسایی کبدی و سیروز میرسد، علائمی مانند درد شکمی، تهوع، کاهش اشتها، زردی ضعف و گیجی ظاهر میشوند.
بنابراین ممکن است پزشک شما برای نخستین بار پس از تجویز آزمایش خون شامل سنجش آنزیمهای کبدی و سونوگرافی آن را تشخیص دهد.
نکته دیگر اینکه نباید فریب تبلیغات و تیترهای غلوآمیز درباره رژیمها یا مکملهای غذایی به اصطلاح سمزدایی کننده یا پاکسازی کننده کبد برای پیشگیری یا درمان کبد چرب برای خورید. درباره تاثیربخشی هیچکدام از این مکملها و رژیم اطلاعات علمی کافی وجود ندارد، به علاوه برخی از آنها ممکن است به کبد شما آسیب بیشتری بزنند.
بهترین راه پیشگیری از کبد چرب غیر الکلی حفظ وزن طبیعی (شاخص توده بدنی ۱۸ تا ۲۵) با مصرف غذاهای سالم و ورزش کردن مرتب است.