ذهن باز، ابعاد و مزایای آن
با افزایش تعاملات در دنیای امروزی؛ با افراد مختلفی روبرو می شویم که عقاید و پذیرش متفاوتی دارند، برخی با وجود مخالفت با نظر طرف مقابلشان آن می پذیرند و درصورت صحیح بودن ممکن است آن را بپذیرند این افراد دارای ذهنی باز هستند زیرا می توانند موقعیت ها را تحلیل و تفسیر کنند.
ذهن باز شامل پذیرش طیف وسیعی از ایده، استدلال و اطلاعات است. به طورکلی برخورداری از ذهن باز یک کیفیت مثبت محسوب می شود و به عنوان یک توانایی جهت تفکر انتقادی و منطقی خواهد بود. درصورتی که شما نسبت به عقاید و دیدگاه های دیگر ذهنی باز نداشته باشید؛ عواملی که به حل مشکلات کمک می کنند یا راه حل های موثر برای شما بدون اهمیت به نظر می رسد. در دنیای امروزی که به صورت روزافزون درحال دوقطبی شدن است، توانایی خارج شدن از قلمرو راحت خود و توجه به دیدگاه و ایده های دیگران اهمیت دارد.
ذهن باز دارای ابعاد مختلفی است:
در استفاده روزمره از اصطلاح ذهن باز معمولا به عنوان مترادف تحمل یا عدم تعصب استفاده می شود.
در لحاظ روانشناختی هم از این اصطلاح برای توصیف مقدار تمایل افراد جهت نظر گرفتن از دیدگاه های دیگران یا امتحان تجربه های جدید به کار گرفته می شود.
ذهن باز می تواند سوال پرسیدن و فعال بودن درباره اطلاعاتی باشد که باورهای شما را به چالش خواهد کشاند، از طرفی می توان ذهن باز را شامل این باور دانست که افراد باید در ابراز عقاید و استدلال های خود آزادی داشته باشند حتی اگر طرف مقابل شان با دیدگاه آنها موافق نباشد.
ابعاد ذهن بازدر مقابل ذهن باز می توان ذهن بسته یا جزمی را درنظر داشت، افرادی که ذهن بسته تری دارند عموما تنها دیدگاه های خود را در نظر دارند و حاضر به پذیرش عقاید دیگران نیستند. حتی اگر خودتان را فردی دارای ذهن باز درنظر داشته باشید، احتمالا موضوعاتی وجود دارند که نسبت به آنها موضع می گیرید، برای مثال مسائل اجتماعی، اعتقادات راسخ و... این موارد به معنی رد کردن ذهن باز نیست.
فردی که دارای ذهنی باز است توانایی درنظر گرفتن دیدگاه های دیگران دارد و در جهت همدلی با دیگران تلاش خواهد کرد حتی اگر به شدت با طرف مقابل خود مخالف باشد.
برای ذهن های باز محدودیت هایی نیز وجود دارد، در حقیقت این اصطلاح به این معنا نیست که فرد باید تمام ایدئولوژی های اطراف خود را بپذیرد، بلکه بدین معنا است که فرد تلاش دارد عواملی را بشناسد که می توانند ایده های جدید ایجاد کنند یا راهکارهایی بیابد تا مردم را ترغیب کند تا با تغییر باور به سود برسند.
خصوصیات افراد برخوردار از ذهن باز:
افرادی که دارای ذهنی باز هستند خصوصیاتی دارند که در ادامه به تعدادی از آنها اشاره شده است:
این افراد کنجکاو هستند تا نظر دیگران را نیز بشنوند.
این افراد توانایی به چالش کشیدن باورهای خود را دارند.
زمانی که دچار اشتباه می شوند عصبانی نخواهند شد.
همراه با دیگران ذات پنداری می کنند
درباره آنچیزی که دیگران به آن فکر می کنند هم می اندیشند.
درباره تخصص و دانش خود تواضع دارند.
دوست دارند که حرف های دیگران را بشنوند.
اعتقاد دارند که دیگران حق به اشتراک گذاشتن عقاید و باورهای خود را با آنها دارند.
ویژگی های افراد دارای ذهن بازمزایای داشتن ذهن باز:
افرادی که دارای ذهنی باز هستند از مزایای سودمند و قدرتمندی برخوردار خواهند شد، ذهن باز کمک می کند تا
فرد:
بینش کسب کند، اعتقادات موجود را به چالش بکشد و در نظر گرفتن از ایده هایی جدید خواهد توانست به بینش تازه ای درباره جهان هستی برسد و چیزهای جدیدی درباره خودش به دیگران می آموزد.
تجربه های جدید به دست می آورد، زمانی که یک فرد در برابر ایده های دیگر باز باشد، درب ایجاد تجارب جدید برایش باز خواهد شد.
به توسعه فردی دست پیدا می کند، برخورداری از ذهن باز می تواند به فرد در توسعه فردی کمک کند، در نتیجه فرد آموزه های جدید درباره افراد و جهان هستی به دست می آورد.
قوی شدن از لحاظ ذهنی، زمانی که ذهن باز در برابر ایده‌ها و تجربیات جدید وجود داشته باشد به شما کمک خواهد کرد به فردی قوی و سرزنده تبدیل شوید.
نگاه خوشبینانه به مسائل، یکی از مشکلاتی که ذهن بسته به دنبال دارد این است که غالبا باعث ایجاد احساس منفی بیشتری در برابر حوادث می شود. ذهن باز خواهد توانست نگرشی خوشبینانه نسبت به زندگی و آینده ایجاد کند.
یادگیری مفاهیم جدید، زمانی که خودمان را با ایده های قدیمی محاصره کنیم، شرایط برای کنار زدن موانع و ارتباط با افراد، دیدگاه و تجارب جدید و مختلف از بین می رود، اما ذهن باز شما را تازه نگه می دارد.
چگونه می توان ذهن باز داشت؟
ناشناخته ها را کشف کنید:
درصورتی که به دنبال داشتن ذهنی بازتر هستید سعی کنید؛ راه های دیگری برای انجام کارهای خود داشته باشید. برای مثال یک روز همسایه خود را به صرف چای دعوت کنید، یا اگر دعوتی دارید آن را بپذیرید. برای مشاهده یک فیلم که کارگردان آن را نمی شناسید به سینما بروید.
درصورتی که می خواهید در این مورد تمرین داشته باشید؛ هر هفته یک تجربه جدید را امتحان کنید. آیا به کلاس خاصی علاقه دارید اما به دلیل عدم اطلاعات و ذهنیت کافی طفره می روید؟ درست در همین لحظه وقتش رسیده است تردید را کنار بگذارید.
تجربه های قبلی تمام شده اند، از کنار آنها رد شوید!
افرادی که فکر بسته ای دارند دوست دارند دائما تجربه های قبلی خود را تکرار کنند، اغلب این افراد درباره اموری که قبلا امتحان نکرده اند نظر منفی دارند، به عنوان مثال همواره از یک جشن خاص بدشان می آید باوجودی که حتی یک مرتبه هم در آن شرکت نکرده اند. همواره تمایل به خوردن یک نوع پیتزا دارند و ازخوردن غذاهای جدید لذت نمی برند.
الان وقت آن رسیده که در باره چیزهای منفی که در ذهن خود دارید و هیچگاه دست به امتحان آنها نزده اید از خودتان سوال کنید، چه شواهدی برای این نظر منفی من وجود دارد؟ این شواهد چه مقدار قابل اطمینان هستند؟ آیا ارزش یکبار امتحان کردن را هم ندارند؟ درصورتی که شواهد از طرف آدم های معتبر و منابع خوبی بود اصلا اجباری در عوض کردن نظرتان نیست.
ایجاد ذهن بازغذاهای جدید را امتحان کنید!
آیا همیشه در رستوران غذاهای مورد علاقه خود را سفارش می دهید یا حداقل از غذاهایی که تعریف خوبی آنها را شنیده اید شروع می کنید؟ این مرتبه سعی کنید یک طعم جدید را تجربه کنید. این کار را می توانید با خانواده یا دوستان خود انجام دهید. با همدیگر به یک رستوران بروید و یک غذای ناشناخته را امتحان کنید.
هیچ دو خانواده ای شبیه هم نیستند، در این صورت همزمان چندین موضوع جدید را امتحان می کنید و تجربه های جدید خلاقیت شما را ابراز می کنند.
گوش دادن به رادیو به جای آهنگ گوش کردن!
به جای اینکه آهنگ گوش بدهید رادیو را امتحان کنید، در این صورت درباره موضوعات جدید و به روز اطلاعات کسب می کنید. درست است که موسیقی شما را سرحال می آورد اما این مرتبه هدف ما غذای ذهن است. رادیو و اخبار و اطلاعات به یادگیری شما بدون هزینه و صرف کمترین وقت کمک می کند.
به جای نه، بله بگویید !
درصورتی که قصد داری ذهن خود را بازتر کنید سعی داشته باشید بیشتر از بله استفاده کنید، درخواست هایی که به شما می شوند را به خوبی بشنوید و در صورت علاقه به انجام آنها به خودتان فرصت بله دهید. مرتبه بعدی که از نه استفاده کنید درباره آن بیشتر فکر می کنید، چرا نه گفتید؟ چه چیزی در پشت این نه نهفته بود؟ ترس؟ تنبلی؟ و...
ایجاد ذهن باز؛ بله گفتن به جای نه گفتنیاد بگیرید که هر وضعیتی را از زوایای مختلف بررسی کنید!
زدن این حرف کار آسانی است اما در عمل انجامش بسیار سخت خواهد بود، برای مثال اگر در جناح سیاسی چپ گرا هستید باید گاهی استدلال های حرب راست گرا را هم بشنوید، این موضوع به این معنی نیست که شما دیدگاه خود را به کلی عوض کرده اید، بلکه با این روش می توانید ایده های خوب طرف مقابل را بشنوید و در صورتی که قانع نشدید از این ایده ها به نفع خودتان استفاده کنید.
در موقعیت های مشابه ببینید که افراد دیگر چگونه عمل می کنند سعی داشته باشید علت عملکرد آنها را درک کنید، در صورتی که یک فرد مذهبی هستید سعی داشته باشید درباره دیگر ادیان از طریق کتاب های آنها اطلاعاتی کسب کنید، این موضوع به این معنا نیست که شما دین خود را عوض می کنید بلکه به این معنی است که شما دنیا را از زاویه دید دیگری تماشا می کنید.
