ژاپن سیگنال‌های جنگ را احساس کرد/ توکیو برای نبرد احتمالی آماده می‌شود

دولت فومیو کیشیدا نگران است که حمله روسیه به اوکراین چین را برای حمله به تایوان تشویق کرده باشد. حمله ای که جزایر ژاپنی مجاور را تهدید، تامین نیمه هادی های پیشرفته را مختل و راه های دریایی که نفت را از خاورمیانه تامین می کنند، مسدود می کند.

قانون اساسی ژاپن پس از جنگ جهانی دوم قابلیت های ارتش را در حد دفاع از خود محدود کرده بود. ژاپن پس از شکست در جنگ جهانی دوم خلع سلاح شد. اما در سال ۱۹۵۰ میلادی، نیروهای آمریکایی مستقر در ژاپن یک ارتش ۷۵ هزار نفری با سلاح‌های سبک را ایجاد کردند که «نیروی ذخیره پلیس» نام گرفت. ارتش ژاپن با عنوان دقیق «نیروهای دفاع‌ از خود ژاپن» متشکل از نیروهای زمینی، دریایی و هوایی نیز در سال ۱۹۵۴ میلادی تاسیس شد.

در دوران نخست وزیری شینزو آبه ژاپن بودجه نظامی خود را به طور چشمگیری افزایش داد، به این ترتیب ارتش و نیروهای نظامی این کشور سال به سال قوی تر شدند. تا اینکه این دولت در روز جمعه گذشته در رونمائی از برنامه پنج ساله و استراتژی امنیت ملی خود اعلام کرد که از این پس ارتش این کشور مهمات ذخیره و لجستیک را تقویت می کند، همچنین قابلیت های جنگ سایبری را توسعه می دهد و با ایالات متحده و سایر متحدانش برای جلوگیری از تهدیدات علیه نظم بین المللی مستقر همکاری نزدیکتری خواهد داشت.

در این سند امنیت ملی آمده است: «تهاجم روسیه به اوکراین نقض جدی قوانینی است که استفاده از زور را ممنوع می‌کند و پایه‌های نظم بین‌المللی را متزلزل کرده است. چالش راهبردی چین، بزرگ‌ترین چالشی است که ژاپن با آن مواجه شده است». طرح کیشیدا هزینه‌های دفاعی را دوبرابر می‌کند و به حدود ۲ درصد تولید ناخالص داخلی طی پنج سال آینده می‌رساند و سهم وزارت دفاع را به حدود یک دهم کل هزینه‌های عمومی افزایش می‌دهد.

همچنین این طرح، ژاپن را بر اساس بودجه های جاری نظامی، پس از ایالات متحده و چین در رتبه سوم جهان قرار خواهد داد. دولت های مختلف در ژاپن مدت‌هاست که با طرح این موضوع که حمله متقابل برای دفاع از خود مغایرتی با قانون اساسی این کشور ندارد خواستار تقویت بنیه نظامی این کشور بودند اما تا به حال رغبت کمی برای تامین این ظرفیت وجود داشت اما این وضعیت با رشد مستمر قدرت نظامی چین و رکورد پرتاب موشک های کره شمالی در ماه های اخیر- از جمله بر فراز خاک ژاپن- تغییر کرده است.

پیش از این نیز ژاپن با پیوستن به پیمان چهارجانبه موسوم به کواد با مشارکت هند، استرالیا و ایالات متحده اراده خود را برای مهار قدرت فزاینده چین به نمایش گذاشته بود. این کشور به منزله یکی از ثابت قدم ترین متحدان آمریکا در شرق آسیا بعد از جنگ دوم جهانی همچنان اختلافات سرزمینی با روسیه نیز دارد که تاکنون از مرکز توجهات به دور مانده است. به نظر می رسد صف بندی های بین المللی به منظور بازآرایی نظم جهانی که با جنگ روسیه و اوکراین همزمان با تشدید رقابت میان چین و آمریکا وارد مرحله تازه ای شده، اکنون با تسلیح بهتر ژاپن در حال تجربه کردن دورانی است که می تواندبه منازعات میان قدرت های بزرگ سرعت دهد.

باید منتظر واکنش چین به این تحولات ماند اما انتظار می رود که رقابت میان غول های آسیایی دامنه ای فراتر از مسابقه بر سر بودجه های نظامی پیدا کند و احتمالاً دربرگیرنده تلاش برای افزایش حوزه های نفوذ به ویژه در مناطق انرژی خیز و گذرگاه های خشکی و دریایی در مناطق دورتری که تاثیر مستقیم بر سرنوشت این رقابت ها می گذارد، باشد.