رقیب انتخاباتی اردوغان پشت جمهوری آذربایجان را خالی کرد
کمال کلیچدار اوغلو، رقیب انتخاباتی اردوغان گفته است که در صورت پیروزی در انتخابات قصد دارد تا یک بزرگراه از ترکیه به چین بکشد و قرار است از ترکیه به تبریز، تهران و سپس از کشورهایی مثل ترکمنستان، قزاقستان و ازبکستان عبور کند و به چین برسد.
این سه کشور در آسیای مرکزی در سازمان کشورهای ترک عضویت دارند. با این حال در این طرح از آذربایجان به‌عنوان دیگر عضو این سازمان نامی برده نمی‌شود این یعنی «دور زدن جمهوری آذربایجان.» این بزرگراه بیش از ۵۵۰۰کیلومتر طول دارد. برخی کارشناسان این مسیر را کم‌هزینه می‌دانند.
این روزها ویدئوهای منتشرشده در حساب کاربری توییتر کمال کلیچداراوغلو بسیار جنجالی شده است. صحبت‌های تند و تیز مخالف اردوغان و نماینده میز شش نفره در یک ویدئویی که روز یکشنبه هفتم مه منتشر کرده، از یک ابر پروژه رونمایی می‌کند که کاملا در جهت مخالف سیاست‌های اردوغان بوده است: «دور زدن جمهوری آذربایجان.»
کمال کلیچداراوغلو گفته است که قصد دارد تا یک بزرگراه از ترکیه به چین بکشد و قرار است از ترکیه به تبریز، تهران و سپس از کشورهایی مثل ترکمنستان، قزاقسستان و ازبکستان عبور کند و به چین برسد. این سه کشور در آسیای مرکزی در سازمان کشورهای ترک عضویت دارند؛ با این حال در این طرح از جمهوری آذربایجان به‌عنوان دیگر عضو این سازمان نامی برده نمی‌شود؛ ولی کلیچداراوغلو تاکید می‌کند که این طرح را برای اتحاد در میان کشورهای ترک مطرح کرده است. این بزرگراه بیش از ۵۵۰۰کیلومتر طول دارد. برخی کارشناسان این مسیر را کم‌هزینه می‌دانند و برای همین ایران را یک مسیر قابل توجه برای این ابرپروژه تلقی می‌کنند. با لحاظ کردن این مسیر در عمل جمهوری آذربایجان که هم‌اینک متحد مهمی برای ترکیه بوده است، دور زده می‌شود.
این اظهارات در حالی بیان می‌شود که داماد کوچک اردوغان به تازگی در برنامه تکنوفست با باکو یک قرارداد نظامی امضا کرد. شرکت نظامی بایکار که در کار تولید پهپادهای بیرقدار است، اخیرا توافق کرده است که یک کارخانه نظامی پهپادسازی در آنجا بسازد. در صورت پیروزی کمال کلیچداراوغلو، آینده روابط مستحکم جمهوری آذربایجان و ترکیه در هاله‌ای از ابهام قرار می‌گیرد. کلیچداراوغلو که تباری ایرانی و علوی دارد، گفته است که در سیاست خارجی نه به‌دنبال شرق است نه غرب. نکته مهم این است که در میز شش نفره، احمد داووداوغلو قرار دارد که تئوریسین به صفر رساندن مشکلات منطقه‌ای بوده است. بسیاری او را مرد در سایه میز شش‌نفره می‌دانند و در صورت پیروزی کلیچداراوغلو او یکی از معاونان ریاست‌جمهوری خواهد بود. همچنین باید اشاره شود که در این تیم علی باباجان، معمار اقتصادی زمان اردوغان نیز حضور دارد و این تیم سعی دارد که ترکیه را از «اردوغانومیکس» دور کند.
جوانان به چه کسی رای می‌دهند؟
درحالی‌که طرح کلیچداراوغلو جنجال‌برانگیز شده و همه توجهات را به سوی خود جلب کرده است، المانیتور آخرین تحولات انتخاباتی ترکیه را پوشش داد و از وضعیت مبهم رای‌دهی جوانان در پای صندوق های رای نوشت. کان اردینچ، ۱۹ساله که برای اولین‌بار در شهر ساحلی ازمیر رای می‌دهد، به المانیتور می‌گوید: «۱۰گیگابایت اینترنت رایگان در ماه، این بسیار عالی است.» او تصریح می‌کند: «این دولت نیمی از سایت‌هایی را که می‌خواهم استفاده کنم، مسدود کرده است.» درحالی‌که اردوغان تجمع انتخاباتی بزرگ در فاصله نیم مایلی‌شان برگزار می‌کند، اما اردینچ ترجیح می‌دهد با دوستانش در یک کافه پیاده‌رو بنشیند. او نیز مانند بسیاری از جوانانی که با المانیتور مصاحبه کردند، تنها با نام مستعار حاضر به گفت‌وگو شد.
این دانشجوی سال اول حقوق نگران است که صحبت صریح با رسانه‌های خارجی ممکن است او را در دانشگاه به مشکل بیندازد و موجبات اخراجش فراهم شود؛ دانشگاهی که وی رئیس دانشگاه را «حامی سرسخت اردوغان» توصیف و او را متهم می‌کند که «همه اساتید خوب را اخراج می‌کند» زیرا آنها مخالف دولت هستند.او پیش از انتخابات سرنوشت‌سازدر ۱۴مه به المانیتور می‌گوید: چرا باید صحبت‌هایش را بشنوم؟ من تمام عمرم به صحبت‌های اردوغان گوش دادم و نگاه می‌کنم که کجا هستیم - نه پاسپورت و نه دیپلمم؛ هیچ‌کدام مرا به جایی نمی‌برد. نظرسنجی‌ها نشان می دهد که یک رقابت شانه به شانه وجود دارد و به نظر می‌رسد کمال کیلیچداراوغلو، نامزد اپوزیسیون، در دور دوم که برای ۲۸مه برنامه‌ریزی شده است، برتری جزئی داشته باشد.
حتی اردوگاه طرفدار اردوغان به‌طور خصوصی اعتراف می‌کند که رئیس جمهور رای جوان را از دست داده است؛ چراکه اقدامات اردوغان برای آنها یادآور زندانی کردن خوانندگان یا تشکیل پرونده‌های قضایی بوده است
در حال حاضر کمال کلیچداراوغلو به‌طور متوسط در نظرسنجی‌ها با ۵امتیاز پیش است. به گفته موسسه آمار ترکیه، اردینچ قد بلند و ورزشکار یکی از پنج میلیون رای‌دهنده بسیار جوان است که برای اولین‌بار پای صندوق‌های رای می‌رود. داده‌های نظرسنجی‌ها درباره انتخابات بسیار متفاوت است؛ اگرچه بسیاری می‌گویند که به اپوزیسیون تمایل دارند، با این حال، اکثریت موافقند که رای‌دهندگان جوان جزو بزرگ‌ترین گروه در آرای بلاتکلیف هستند.
چیزی که می‌خواهم؛ واقعا واقعا می‌خواهم
اردینچ می‌گوید تصمیمش را گرفته است که به چه کسی رای ندهد. با این حال، او اعتراف می‌کند که انتخاب نامزد مورد نظر برای او بسیار پیچیده است؛ زیرا هیچ نامزدی «واقعا نامزد ایده‌های او نیست» یا او را «سیاستمدار قرن بیست‌ویکمی» نمی‌داند.دو دوستش در حین صحبت کردن سرشان را به نشانه تایید تکان می‌دهند. یکی از آنها می‌خندد و حاضر به مصاحبه نمی‌شود. او امضای کمال آتاتورک، بنیان‌گذار ترکیه سکولار را روی ساعدش خالکوبی کرده است. چنین خالکوبی‌هایی در ازمیر رایج است، شهری لیبرال که به‌عنوان سنگر مخالفان شناخته می‌شود.اردینچ می‌گوید که به‌رغم فشارهای همسالان و والدینش، درباره کلیچداراوغلو، کارمند ۷۴ساله بازنشسته دولتی تردید دارد. او می‌گوید: «کلیچداراوغلو مرا هیجان‌زده نمی‌کند. او با محرم اینجه فرقی ندارد. اما من در دور دوم به هر کسی که مخالف اردوغان باشد، رای خواهم داد.»
دو موسسه نظرسنجی پیشرو در ترکیه به نام‌های «تیم» و «ترکیه راپورو» که جزو مورد علاقه گروه‌های سنتی ۱۸ تا ۲۵سال بود، نشان می دهد که اینجه در حال از دست دادن درخشش خود در این گروه سنی است؛ به‌ویژه پس از آنکه او هیچ رویدادی با حضور جوانان برگزار نکرد. کان سلجوکی، اقتصاددان و نظرسنجی که موسسه «ترکیه راپورو» مستقر در استانبول را اداره می‌کند، می‌گوید: «درس شماره یک برای یک سیاستمدار مشتاق این است که با جوانان رئیس‌مآبانه رفتار نکنید.» سلجوکی به المانیتور گفت که رای‌دهندگان جوان ایمان خود را به سیاست سنتی از دست داده‌اند. او تصریح کرد: «ما در اکتبر۲۰۲۱ از ۳۰۰۰جوان نظرسنجی کردیم و وقتی از آنها پرسیدیم به کدام نهادها اعتماد دارند -عدالت، پلیس، ارتش، پارلمان- اکثر آنها گفتند هیچ‌کدام. این ترکیه را در برابر پوپولیسم آسیب‌پذیر می‌کند.» او افزود: «اینجه یک پوپولیست عالی است؛ اما رای او در حال ریزش است، اما نه به آن سرعتی که ما دوست داریم ببینیم.»
جوانی را عشق است
اردوغان و کلیچداراوغلو از طریق پیام‌های رسانه‌های اجتماعی، کلیپ‌ها و وعده‌های آموزشی و شغلی تلاش می‌کنند نسل Z را در کنار خود قرار دهند. یک‌ماه پیش، کلیچداراوغلو برای اولین‌بار در تیک‌تاک ظاهر شد و به جوانان قول داد که سوالات تبعیض‌آمیز در مصاحبه‌های شغلی ممنوع خواهد شد. در هفته‌های اخیر ویدئوهای بیشتری با هدف جذب رای جوانان منتشر شده است؛ از جمله ویدیوی وایرال‌شده کمال کلیچداراغلو که در آن او هویت علوی خود را آشکارا فاش می‌کند. در اول ماه مه، صلاح‌الدین دمیرتاش، دبیر کل حزب دموکراسی خلق (HDP) که در زندان به سر می‌برد، هنوز در بین رای‌دهندگان کُرد قدرت زیادی دارد. او از جوانان درخواست کرد که به نامزد مخالف اردوغان رای بدهند. او گفت: «دوستان جوان من، به تغییر رای دهید.»
او خود آشکارا گفته است که از کمال کلیچداراغلو حمایت می‌کند.از سوی دیگر، اردوغان سعی کرده است جوانان را با داستان‌های افتخارآمیزش در دفاع و فناوری جذب خود کند. هدف از سخنرانی‌ها و کلیپ‌های او نشان دادن این است که چگونه در دو دهه سلطنت حزب عدالت و توسعه، دانشگاه‌ها، خوابگاه‌های دولتی و مراکز ورزشی بیشتری باز شده است؛ اما برای بسیاری از جوانان، مانند اردینچ، سخنرانی‌های کمپین مملو از وعده‌های توخالی است و آنها به یاد می‌آورند که ممنوعیت‌ها برای آنها بیشتر بوده است؛ مانند تعطیلی جشنواره‌های بهاری، تعطیلی و مسدودسازی وب‌سایت‌ها حتی وب‌سایت ویکی‌پدیا. اتحاد حزب حاکم با دو حزب محافظه‌کار با برنامه‌های زن‌ستیزانه، زنان جوان محافظه‌کار را عصبانی کرده است.
حتی اردوگاه طرفدار اردوغان به‌طور خصوصی اعتراف می‌کند که رئیس جمهور رای جوان را از دست داده است؛ چراکه اقدامات اردوغان برای آنها یادآور زندانی کردن خوانندگان یا تشکیل پرونده‌های قضایی بوده است. سلجوک شیرین، استاد روان‌شناسی کاربردی در دانشگاه نیویورک و نویسنده کتاب «رشد کن، جوان» در ستون هفتگی «اکسیژن» (Oksijen) خود می‌نویسد: «تعداد جوانان ترک که کار نمی‌کنند یا در مدرسه نیستند، برابر با کل جمعیت نروژ است. جوانان عمدتا از مسیری که کشور در حال حرکت است ناراضی هستند. آنها از خویشاوندی، فقدان عدالت و فشار بر همه اقشار به ستوه آمده‌اند... آنها آزادی و عدالت بیشتری می‌خواهند. آنها خواهان امید به آینده هستند.»
اردوغان، اردوعان یا Erdo-one
برای سلیم اونر، هنوز امید به اردوغان است. او به اقدامات وی می‌بالد: «ترکیه به لطف او دیگر تحت تاثیرکشورهای غربی نیست. اونر، در اوایل بیست‌سالگی، اعتراف می‌کند که زندگی در دو سال اخیر سخت‌تر شده است و فروشگاه مبلمان پدرش در غازیمیر، یکی از محله‌های کارگری ازمیر، با مشکل مواجه شده است؛ اما او می‌افزاید: «فکر نمی‌کنم اپوزیسیون بتواند کار بهتری از نظر اقتصادی و سیاسی انجام دهد.» خواهر کوچک‌ترش که با او در فروشگاه کار می‌کند، می‌گوید که او در انتخابات پارلمانی به ائتلاف حاکم رای نخواهد داد، بلکه به حزب راست‌گرای خوب رای خواهد داد. برادرش او را به استهزا می‌گیرد و ادعا می‌کند که برای انتخاب ریاست‌جمهوری خود «قصد دارد در پای صندوق‌های رای تصمیم‌گیری کند.»یک نظرسنجی اخیر توسط ترکیه راپورو نشان می دهد که ۸۹درصد از جوانان قصد دارند که در انتخابات شرکت کنند.
این نظرسنجی نشان می‌دهد که تاکنون، آرای جوان به ترتیب به کلیچداراوغلو، اردوغان و اینجه رسیده است. درواقع سرعت چرخش جوانان در پای صندوق‌های رای تعیین می‌کند که آیا رئیس‌جمهور در دور اول انتخاب می‌شود یا در دور دوم.سلجوکی می‌گوید: مشکل بیشتر جوانان از اساس با والدینشان فرق دارد. برای یک زن جوان محافظه‌کار، روسری مساله‌ای نیست. او نگران نیست که به‌دلیل پوشیدن روسری از دانشگاه محروم شود. همچنین، برای یک جوان لیبرال سکولار، دیدن یک پزشک یا یک کارمند دولتی با روسری مشکل محسوب نمی‌شود. آنها به مسائل ملموس‌تر مانند راه‌حل هایی برای مشکل آموزش، شغل و عدالت علاقه‌مند هستند.
