کدام انتخاب، کدام انتخابات؟
جدال انتخاباتی اصلاحطلبان و اصولگرایان بر سر مواضع جدید حجاریان و باهنر
بخشی از اصولگرایان همچنین ناظران انتخاباتی در ماههای اخیر دو مساله را مورد تاکید قرار دادهاند؛ نخست استفاده از ظرفیت جریان اصلاحات در انتخابات و در راستای کشانیدن آنان به سیاست صندوقمحور و دوم اینکه برای ورود این جریان ریشهدار سیاسی به انتخابات خط و مشی هم تعیین میکنند.
نوع مواجهه آنان با سخنان حجاریان هم در این راستا قابل تحلیل و تبیین است. سعید حجاریان در جدیدترین گفتگوی خود که در روزنامه اعتماد منتشر شد با مطرح کردن «۶ فرض و یک عمل» به اصلاحطلبان توصیه میکند که روی این موضوعات تامل کنند: «پذیرش مشارکت تمامی اصلاحطلبان در انتخابات»، «صلاحیت همه شرکتکنندگان از سوی شورای نگهبان»، «متقاعد شدن مردم نسبت به مشارکت در انتخابات»، «در اختیار گذاشتن تمام کرسیهای مجلس آینده برای اصلاحطلبان»، «برگزاری انتخابات بدون هیچ شکوشبههای» و «عدم رد لوایح اصلاحطلبان توسط شورای نگهبان». حجاریان در ادامه ورود اصلاحطلبان به عرصه انتخابات را منوط به پذیرش این شرط کرده که رئیسی یا از کابینه استعفا دهد یا به دلیل عدم کفایت عزل شود. حجاریان میگوید «اصلاحطلبان قصد تحریم انتخابات را ندارند» اما به هر قیمتی هم در انتخابات شرکت نخواهند کرد و به گفته وی «دیگر دست به کار عبث نمیزنند چون التفات پیدا کردهاند، قانون کاغذ است و قدرت پشت قانون و مجری آن اهمیت فراوان دارد». این اظهارات «حجاریان» با واکنش «محمدرضا باهنر» از چهرههای اصولگرا مواجه شد و در این مورد گفته که «آقای حجاریان برای آمدن شما حاکمیت شرط میگذارد، نه شما.» باهنر در ادامه با واکنشی عتابآلود گفته که «اگر خواستید وارد انتخابات شوید یکسری شرط و شروط است، اینها را بپذیرید بعد تشریف بیاورید.» این واکنش و اظهارات باهنر برخی از چهرههای اصلاحطلب و میانهرو را به میدان منازعه و جدل کشانید.
دفاع اصلاحطلبان از حجاریان
«احمد زیدآبادی»، تحلیلگر سیاسی اصلاحطلب در نقد سخنان باهنر و مواضع او در مقابل اظهارات حجاریان گفته «باهنر با آنکه شرط و شروط گذاشتن برای ورود به صحنه انتخابات را بیمعنا دانسته اما «حاکمیت» را از این قاعده مستثنا فرض کرده است. بهزعم او گروهها و فعالان سیاسی و شهروندان عادی حق اعلام شرط و شروط برای ورود به صحنه انتخابات ندارند ولی در مقابل، حکومت از هر نوع حق و حقوقی برای تعیین هر جنس شرط و شروطی به احزاب و شهروندان برخوردار است».
زیدآبادی در ادامه از اهمیت داشتن نقش تاثیرگذار اصلاحطلبان در انتخابات برای نظام و حتی مخالفان نظام پرده برداشته و در این راستا گفت: «درخواست حجاریان برای برکناری رئیسی یک نظر شخصی است، با این حال او نیز مانند حجاریان، حضور مردم پای صندوق رای را منوط به تغییرات بنیادی میداند». زیدآبادی در ادامه با بیان اینکه «اصولگرایان حاکم، خود را نسبت به افکار عمومی بیتوجه نشان میدهند»، گفته که اصولگرایان به جای آنکه برای رقیب بیرمق سیاسی خود خطونشان بکشند و شرط و شروط برای حضور کماثرش در انتخابات تعیین کنند باید به فکر انجام تغییر و تحولی در جهت امیدآفرینی واقعی در متن مردم باشند».
زیدآبادی در ادامه و با بیان اینکه «اگر قرار به تغییر و تحول است از هماکنون باید ابعاد آن تبیین و تشریح و حرکت عملی برای اجرای آن آغاز شود». وی در ادامه گفته که «اگر اراده یا توان چنین تغییر و تحولی وجود نداشته باشد، آثار حضور و عدم حضور اصلاحطلبان در انتخابات تقریباً یکسان است بنابراین اصولگرایان وقتشان را با رجزخوانی در برابر آنان و تهدید و تطمیعشان برای حضور در انتخابات هدر ندهند.»
جلیل رحیمیجهانآبادی، نماینده مجلس و از چهرههای میانهرو سیاسی نیز از جمله کسانی بود که در واکنش به سخنان باهنر با ادبیاتی طعنهای، واکنش نشان داد و خلاصه پیشنهاد باهنر به اصلاحطلبان را اینگونه توصیف کرد که؛ «شما در انتخابات شرکت کنید بعد شما را رد صلاحیت کنیم اما شما مردم را تشویق کنید تا مشارکت بالا برود، چون مردم به حرف ما پای صندوق نمیآیند بعد ما اصولگرایان با خودمان رقابت کنیم و پیروز شویم و شما شکست مفتضحانه خود را بپذیرید و از ما تشکر کنید».
شما در انتخابات شرکت کنید بعد شما را رد صلاحیت کنیم اما شما مردم را تشویق کنید تا مشارکت بالا برود، چون مردم به حرف ما پای صندوق نمیآیند
همزمان دبیرکل مجمع ایثارگران هم در واکنش به سخنان باهنر گفت که «آقای باهنر به کجا چنین شتابان؟! شما باید به جای تهدید، پاسخگو باشید»، «جواد امام» در توئیتی نوشت «در شرایطی که در آن حق انتخاب شدن و انتخاب کردن توسط همفکران شما با اهرم نظارت استصوابی و برخلاف اصول مسلم قانون اساسی از مردم سلب شده و اصلاحطلبی نیز جرم محسوب میشود، جامعه را چه کسی به سمت تحریم سوق میدهد؟»
یک عضو جبهه اصلاحات نیز اظهار نظر باهنر در مورد اصلاحطلبان و تعیین تکلیفی که برای مسیر آینده اصلاحطلبان کرده را منوط به جواب او به یک پرسش که «آقای باهنر دقیقتر به موضوع انتخابات مجلس نگاه میکرد، از اظهار نظرات سطحی پرهیز میکردند. امروز باید از ایشان سوال شود که جایگاه مجلس کجاست؟ مجلس چه نقشی در اداره امور کشور ایفا میکند؟»
«حسن رسولی» جایگاه و نقشی که باهنر در فضای کنونی سیاست کشور دارد را متعلق و متاثر از اتفاقات دهه ۶۰ و شهادت مرحوم شهید باهنر دانست و در مورد تکرار اتفاق مشابه مینو خالقی در انتخابات آتی مجلس هشدار داد و گفت: «آقای باهنر مجلس فعلى طرحی را تصویب کرده است که در صورت تایید نهایی توسط شورای نگهبان، نامزدهای انتخاباتی پس از آنکه رای بیاورند مراجع سه گانه نیز در مورد صلاحیت آنها را تایید کنند، در پایان انتخابات نیز نهاد نظارتی و شورای نگهبان فراتر از نظارت استصوابی که جایی در قانون ندارد، مجاز است که نماینده رای آورده و دارای اعتبارنامه را رد صلاحیت کند.»
حمله اصولگرایان به حجاریان
اظهارات حجاریان با واکنش محافل اصولگرا و رسانههای منتسب به آنان مواجه شد. به نظر میرسد اصولگرایان تاب سخنان حجاریان که تمامی اظهارات او ذیل شروطی بود که از یک انتخابات قانونی بدون محدودیتها و تکرار انحصارطلبیهای گذشته دفاع میکرد را نیاوردند و این چنین او را آماج حمله قرار دادند.
«عبدالله گنجی» از روزنامهنگاران اصولگرا در کانال تلگرامی خود اظهارات حجاریان را «شروع بازی برای به هم ریختن نقشه بخش مشارکتجوی جریان اصلاحات در انتخابات امسال توسط بخش تحریمطلب» دانست و تبیین کرد که «بخش جمهوری - دموکراسیخواه اصلاحات همچنان خود را محور و پدر سالار میداند و ضربات زیادی تاکنون به اصلاحات وارد کرده و ظاهراً این روند دوباره در حال عود کردن است». گنجی سخنان حجاریان در مورد کنارهگیری رئیسی را توهین به رئیس جمهور مستقر و درخواست استعفای او را عجیب دانسته است.
روزنامه اصولگرای جوان، سخنان حجاریان و ادبیات این روزهای او را یادآور به کارگیری القاب ناشایست او به جریانهای سیاسی در روزنامه صبح امروز در زمستان سال ۷۷ دانست که در آن «جریانهای سیاسی را به چهار دسته راست سنتی - مدرن و چپ سنتی- مدرن تقسیم کرده بود و افراد صاحبنام و خدوم انقلاب و یاران صدیق امام راحل که دارای مسئولیتهای کلان حکومتی بودند را در زمره راست سنتی که لفظ زشت «فاشیسم» را برای این شخصیتها به کار میبردند». جوان در ادامه نوشته که «حجاریان امروز نظام و حاکمیتی را زیر سوال میبرد که در بستر همین نظام و قانون اساسیاش، او و جریان سیاسیاش تا بالاترین مناصب این حکومت مسئولیت گرفتهاند و تا زمانی که مردم با انتخابات، آنها را حذف نکردهاند، هیچ کرسیای از این نظام را ترک نکردند».
روزنامه ایران، ارگان رسمی دولت نیز در واکنش به سخنان حجاریان نوشته که «حجاریان پیشنهاد استعفای دولت را مطرح میکند و همه دستاوردها، اقدامات و تلاشهای آن را زیر سوال میبرد. این شیوه همیشگی این طیف سیاسی است که به جای اثبات خود، سعی در حذف رقیب یا زیر سوال بردن آن را دارد». این روزنامه در ادامه طرح این مسائل از سوی حجاریان را ناشی از ترس و استیصال ارزیابی کرده و نوشته که «بهرغم آوارهای سنگین و مشکلات عدیدهای که دولت محبوب اصلاحطلبان برای دولت سیزدهم بر جای گذاشت اما دولت آیتالله رئیسی همه توش و توان خود را برای حل این مسائل و برداشتن موانع از پیش پای پیشرفت ملت ایران به کار برده است.»