بمبهای خوشهای چیست و چرا بحثبرانگیز هستند؟
دولت بایدن تأیید کرد که با ارائه تسلیحات مورد مخالفت گروه های حقوق بشر به اوکراین موافقت کرده است.
گروههای حقوق بشری میگویند که استفاده از بمبهای خوشهایی در مناطق پر جمعیت نقض قوانین بشردوستانهی بینالمللی است زیرا باعث تخریب بی رویه و غیر منظم میشود. بر اساس گزارش رویترز، ۶۰ درصد از تلفات بمبهای خوشهای افرادی هستند که در حین انجام فعالیتهای روزمره مجروح شده اند. یک سوم از مجموع تلفات ثبت شدهی این بمبها کودکان هستند.
بمب خوشه ای چیست و چرا اینقدر بحث برانگیز شده است؟
مهمات خوشهای به انواع وسایل انفجاری گفته میشود که در اثر یک انفجار اولیه تعداد زیادی مهمات کوچکتر را در منطقه انفجار پخش میکنند تا با فاصله زمانی پس از انفجار اول منفجر شوند. به گفته کمیته بینالمللی صلیب سرخ این بمبها را میتوان با هواپیما، توپخانه و موشک تحویل داد. بمبهای خوشهای بعد از انفجار هر کس و هر چیزی که در آن حوالی باشد به صورت غیر منظم نابود میکند. به گفتهی کمیته بینالمللی صلیب سرخ،۴۰ درصد از ریز بمب های یک بمب خوشهای در لحظه منفجر نمیشود. این یعنی بمبهای خوشهای مانند مینهای زمینی، تا مدتها برای غیرنظامیان خطر ایجاد میکنند. این مهمات منفجر نشده از یک بمب خوشهای میتواند سالها یا حتی دههها پس از شلیک برای غیرنظامیان مرگ یا معلولیت دائمی به همراه بیاورد.
گروههای حقوق بشری میگویند که استفاده از بمبهای خوشهای در مناطق پر جمعیت نقض قوانین بشردوستانه بینالمللی است زیرا باعث تخریب بی رویه و غیر منظم میشود. بر اساس گزارش رویترز ۶۰ درصد از تلفات بمبهای خوشهای افرادی هستند که در حین انجام فعالیتهای روزمره مجروح شده اند. یک سوم از مجموع تلفات ثبت شده این بمبها کودکان هستند. بیش از ۱۲۰ کشور کنوانسیون مربوط به مهمات خوشهای را امضا کردهاند که استفاده،تولید، انتقال و ذخیره سازی سلاحها را ممنوع میکند. روسیه، اوکراین و ایالات متحده همگی از امضای این معاهده خودداری کردهاند. به گفتهی ائتلاف مهمات خوشهای، از زمان تصویب این کنوانسیون در سال ۲۰۰۸، ۹۹% از ذخایر جهانی نابود شدند.
این بمبها کجا استفاده میشدند؟
به گزارش رویترز، این سلاحها برای اولین بار در جنگجهانی دوم مورد استفاده قرار گرفتند و حداقل ۱۵ کشور در سالهای پس از آن از این بمبها استفاده کردند. این کشورها شامل: اریتره،اتیوپی،فرانسه،اسرئیل،مراکش،هلند،بریتانیا،روسیه و ایالات متحده آمریکا میشود. تخمین زده میشود که ایالات متحده آمریکا بین سالهای ۱۹۶۴ تا ۱۹۷۳ حدود ۲۶۰ میلیون مهمات خوشهای را در لائوس پرتاب کرد. به گفتهِ رویترز، تاکنون کمتر از ۴۰۰,۰۰۰ هزار از این بمبها پاکسازی و دستکم ۱۱,۰۰۰ هزار نفر کشته شدهاند. پژوهشهای گاردین نشان میدهد که سربازان روسیه از مهمات خوشهای در مناطق پرجمعیت اوکراین استفاده کردهاند که منجر به کشته شدن تعداد زیادی از شهروندان و غیر نظامیان شده است. به گفته دیدهبان حقوق بشر، اوکراین هم از بمبهای خوشهای برای بازپسگیری مناطق در اشغال روسیه استفاده کرده است.
چرا اوکراین بمب خوشهای میخواهد؟
کی یف برای به دست آوردن بمبهای خوشهای اصرار می ورزید و استدلال میکرد که این سلاحها به نیروهایش اجازه میدهد که مواضع مستقر روسیه را مورد هدف قرار بدهد و با غلبه کردن بر نقطه ضعف خود یعنی نیروی انسانی و توپخانه، به ضدحملههایش کمک میکند. تا همین اواخر واشنگتن در برابر درخواست کی یف مقاومت و به نگرانیهای موجود در مورد استفاده از این بمبها اشاره میکرد و استفاده از آنها را برای اوکراین غیر ضروری میشمرد. با این حال مقامات آمریکایی خبر از تغییرات مهمی در نظر خود میدهند. ماه گذشته، یک مقام ارشد پنتاگون گفت که ارتش ایالات متحده آمریکا معتقد است مهمات خوشهای به ویژه «در برابر مواضع حفره شدهی روسها بسیار کارآمد است.»
اما با تمام این اوصاف، گروههای مدافع حقوق بشر از روسیه و اوکراین خواستهاند که استفاده از بمبهای خوشهایی را متوقف کنند و به دولت آمریکا گفتهاند که این بمبها را به صورت سرسری در اختیار کی یف قرار ندهد. مری وارهام،سرپرست تسلیحات دیدهبان حقوق بشر گفت:« مهمات خوشهای که توسط روسیه و اوکراین استفاده میشود اکنون غیرنظامیان را میکشد این کار برای سالهای طولانی ادامه خواهد داشت. هر دو طرف باید فورا استفاده از آنها را متوقف کنند و سعی نکنند که از این سلاحهای بی دقت و وحشی به دست بیاورند.» مقامات ایالات متحده آمریکا ادعا کرده اند که هر گونه مهمات ارائه شده به اوکراین به درجهی (Dud) کاهش پیدا کرده است. این یعنی ریز بمب های منفجر نشدهی کمتری وجود خواهند داشت که بعدتر منجر به مرگ غیرنظامیان نشود.
بمب خوشه همان بمبی است که در طی جنگ تحمیلی عراق تا توانست ریخت سر ملت ایران البته در جبهه امریکا غیر از جنایت چیزی بلد نیست