مروری بر ساختار سیاسی و اجتماعی پاکستان
پاکستان، کشور وحشت/ چرا اسلام آباد علیه تروریست ها اقدامی نمی کند؟/ ارتش، قاچاق و جنبش های سلفی، مثلثی که ساختار پاکستان را شرح می دهد
ارتش و گروه های بنیادگرای پاکستانی از طریق شبکه پیچیده قاچاق، با یکدیگر رابطه اقتصادی پرسود برقرار می کنند و همین امر باعث می شود علیه هم فعالیت نکنند.
به گزارش خبر فوری، درگیری های اخیر میان ایران و پاکستان این پرسش را به ذهن بسیاری متبادر کرده که اگر پاکستان از ارتش و سازمان های اطلاعاتی قدرتمندی برخوردار است چرا قاطعانه با گروه های تروریستی مناطق مرزی خود برخورد نمی کند؟
بسیاری از گروه های سلفی و تروریستی پاکستانی علیه منافع عمومی این کشور نیز فعالیت کرده و عملیات های انتحاری و خرابکارانه فراوانی را انجام داده اند. با این حال، ارتش و دولت پاکستان علاقه ای به اقدام محکم و جدی در مقابله با این گروه ها ندارد. اما علت چیست؟ به نظر می رسد ریشه این مساله به ساختار سیاسی و اجتماعی پاکستان باز می گردد. در این گزارش قصد داریم مروری کلی و کوتاه بر ساختاری سیاسی و اجتماعی همسایه شرقی ایران داشته باشیم.
ساختار سیاسی پاکستان/ دولت، مجلس، احزاب و ارتش
پاکستان در دهه 40 و بعد از انقلاب هند به رهبری گاندی از این کشور جدا شد. محمد علی جناح، رهبر جریان اسلام گرای انقلاب هند بود که مناطق مسلمان نشین هند را از مناطق هندونشین آن جدا کرد و کشور پاکستان را به وجود آورد. بنابراین، بن مایه و اساس شکل گیری کشور پاکستان «اسلام» است.
با این حال، در طول این سال ها گروه ها، احزاب، اقوام و قبایل پاکستانی هرگز نتوانسته اند به مفهومی ثابت از اسلام و ارزش هایش دست یابند و همین امر باعث شده میان گروه های مختلف پاکستانی جنگ و کشمکشی دائمی وجود داشته باشد. گروه های اسلام گرا در این کشور بسیارند و همگی معتقدند تنها، برداشت آنان از اسلام درست و حقیقی است و فقط آنان در راه حق قرار دارند.
از آن سو، پاکستانی ها تا کنون نتوانسته اند به ارزش ها و مفاهیمی ثابت و وحدت بخش دست یابند. نه ارزش های دینی آنان یکسان است، نه درک مشترکی از ملی گرایی دارند و نه به یک ساختار سیاسی و اجتماعی ثابت دلبسته بوده و تابع آن هستند.
دنیای متکثر پاکستان باعث شده ساختار سیاسی این کشور نیز از نوعی ثبات برخوردار نباشد. اگرچه ظاهر سیستم سیاسی پاکستان دموکراتیک است اما اگر این ساختار را بشکافیم متوجه می شویم که نوعی دیکتاتوری نظامی در بطن آن قرار دارد.
پاکستان کشوری پارلمانی است. اعضای مجلس ملی، مجلس سنا و مجالس ایالتی و منطقه ای در راس ساختار قدرت و قوه مقننه پاکستان قرار دارند. اعضاء این مجالس توسط آراءعمومی انتخاب می شوند. این مجالس بعد از شکل گیری، رئیس جمهور را به عنوان راس قوه مجریه (برای مدت 5 سال) انتخاب می کنند.
رئیس جمهور پاکستان مانند روسای جمهور سایر کشورهای پارلمانی مقامی تشریفاتی دارد. اصلی ترین وظیفه رئیس جمهور انتخاب نخست وزیر و پیشنهاد او به مجلس است. پارلمان با اعطاء رای اعتماد به نخست وزیر پیشنهادی، مقام ارشد قوه مجریه را انتخاب می کنند. اداره کشور و رسیدگی به مسائل مختلف سیاسی و اقتصادی کشور بر عهده نخست وزیر است.
در کنار این دو قوه، قوه قضائیه نیز قرار دارد. دیوان عالی ملی و دیوان های عالی ایالتی و دیوان شریعت سه رکن اصلی قوه قضائیه پاکستان هستند که امور قضائی کشور را بر عهده دارند. ساختار قوه قضائیه مستقل از قوه مجریه است. با این حال، رئیس دیوان عالی پاکستان توسط رئیس جمهور انتخاب می شود.
هم دیوان عالی و هم مجلسین (مجلس سنا و مجلس ملی) قادر به استیضاح نخست وزیر و عزل او هستند. در تاریخ پاکستان کمتر نخست وزیری توانسته مدت زیادی در قدرت بماند. تششت افکار و احزاب و گروه ها و درگیری آنان باعث شده عمر و قدرت نخست وزیران کم بوده و به سرعت عزل شوند.
اما آیا علت اصلی این مساله تکثر احزاب است؟ پاکستان دارای احزاب متعددی است. ده ها حزب ملی و ده ها حزب اسلامی در این کشور وجود دارند. با این حال، اکثر این احزاب ذیل یکی از دو جریان اصلی «مسلم لیگ» و «مردم» قرار می گیرند.
مسلم لیگ حزب اصلی پاکستان است که محمد علی جناح آن را در جریان انقلاب هند به وجود آورد. این حزب اسلام گرا قدرتمندترین حزب پاکستان است. حزب مردم در دهه 60 توسط ذوالفقار علی بوتو، نخست وزیر وقت تشکیل شد. بوتو سعی کرد نوعی سوسیالیسم را با ملی گرایی جمع کند. حزب او چپ گرا و تا حدی سکولار بود و از این جهت متفاوت از حزب مسلم لیگ بود.
با وجود قدرت دو حزب فوق، اما نه مسلم لیگ و نه حزب مردم قادر به رویارویی با نهاد مستقل و توانمند «ارتش» نیستند و معمولا حین رویارویی سیاسی با این نهاد نظامی شکست می خورند. راس تمام قدرت ها در پاکستان به «ارتش» باز می گردد. ارتش مهم ترین نهاد و ساختار پاکستان است.
این نهاد مستقل از ساختار سیاسی پاکستان و قوه مجریه است، از ثروت زیادی برخوردار است و به جهت در اختیار گرفتن نهادهای امنیتی قدرتمندی مانند ISI توانایی زیادی برای تسلط بر سیاستمداران، تجار و طوایف و قبایل دارد. به همین دلیل، هر زمان که بخواهد در امور سیاسی دخالت کرده و کودتا می کند یا یک نخست وزیر را عزل کرده و دیگری را جای او می نشاند.
با این حال، ارتش هرگز برای یک مدت طولانی قدرت اجرایی کشور را بر عهده نمی گیرد. ارتش ترجیح می دهد قدرت پشت پرده باشد. این نهاد قدرتمند بر شورای امنیت ملی پاکستان تسلط دارد و از طریق این شورا، منابع مالی مختلف را میان گروه ها، احزاب و نهادها تقسیم می کند. همین امر باعث می شود گروه ها و احزاب به ارتش وابسته بوده و در مسائل مختلف از فرامین ارتش تبعیت کنند.
ارتش و نحوه اداره پاکستان؛ نظم حداقلی به توده ای بی نظم
ساختار سیاسی فوق الذکر به خوبی نشان می دهد که پاکستان کشوری تکثرگرا، با صدها گروه و حزب و فکر است. در این کشور هیچ فرقه و گروهی بر دیگری تسلط ندارد. احزاب اسلام گرا و بنیادگرا در این کشور قدرت زیادی دارند. هر کدام از این گروه ها که در مرزها فعالیت مسلحانه انجام می دهند، به لحاظ فکری به یکی از مدارس علمیه و مکاتب سلفی، حنفی، صوفیه، دیوبندی و ... وابسته اند.
این گروه ها از دولت تبعیت ندارند و مانند بمب ساعتی هستند که هر لحظه می توانند منفجر شوند. با این حال، ارتش و سازمان امنیتی و اطلاعاتی ISI توانسته اند جلوی فعالیت شدید آنها را بگیرند. ارتش به صورت محدود، به این گروه ها آزادی فکر و عمل می دهد. این گروه ها نیز حد عمل خود را می دانند و فعالیت های تروریستی و تبلیغاتی و عملیاتی خود را بیش از حد پردامنه نمی کنند، چرا که می دانند در غیر این صورت با شدت عمل از سوی ارتش و ISI روبه رو می شوند.
همچنین، بسیاری از گروه های بنیادگرای پاکستانی در دل ساختار طایفه ای پاکستان شکل گرفته و این طوایف و قبایل نیز در مرزها حضور دارند. شبکه قاچاق سلاح و کالا که آورده اقتصادی زیادی برای پاکستان دارد، در دست این طوایف است و اعضاء این طوایف نیز غالبا عضو یکی از گروه های بنیادگرا بوده و به یکی از مدارس و شیوخ سلفی یا غیرسلفی وابسته اند.
به همین علت، ارتش و گروه های بنیادگرای پاکستانی از طریق شبکه پیچیده قاچاق، با یکدیگر رابطه اقتصادی پرسود برقرار می کنند و همین امر باعث می شود این دو گروه علیه هم فعالیت نکنند.
در واقع، ارتش به خوبی متوجه ساختار اجتماعی پاکستان شده است. ارتش می داند قادر به وحدت بخشی به کثرت عجیب اجتماعی و سیاسی و دینی پاکستان نیست. به همین علت، به جای وحدت بخشی به این کثرت ترجیح داده به این کثرت نوعی جهت و نظم حداقلی داده و خود، در پس این نظم قرار گرفته و بهره اقتصادی و سیاسی لازم را ببرد.
روش ارتش پاکستان در اداره این کشور (با وجود تمام تفاوت ها) مانند روش پادشاهان قاجار است. پادشاهان قاجار قدرت اداره ایران پرتکثر 200 سال پیش را نداشتند؛ ایرانی که پر از ایل ها، قبایل و طوایف بود، درگیری های حیدری و نعمتی در سرتاسر آن دیده می شد و قدرت اقتصادی و سیاسی آن هم میان خوانین محلی پخش شده بود.
آنطور که یرواند آبراهامیان گفته، شاهان قجری به جای اداره مستقیم ایران با شعار «تفرقه بینداز و حکومت کن» میان این گروه ها و طوایف اختلاف ایجاد کرده و خود در پس این بی نظمی قرار می گرفتند تا زنده مانده و بتوانند با ایجاد نظمی حداقلی درآمدهای اقتصادی داشته و مانع از اتحاد یا شورش قبایل و طوایف مختلف شوند. این روشی است که در پاکستان نیز جاری است و باعث شده دود آن وارد چشمان همسایگان این کشور از جمله ایران شود.
منابع:
ساختار قدرت در پاکستان و علل ناپایداری سیاسی آن- غلامرضا صراف یزدی. جواد نجابی. محسن صبری- فصلنامه تخصصی علوم سیاسی- 1390
برآورد استراتژیک پاکستان- غزاله نظیف. حسین نوروزی- موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر- 1382
ایران بین دو انقلاب- یرواند آبراهامیان- نشر نی- 1396
همه بد. شما خوب!!
خوبه حالت؟
اگر پاکستان و داعش و طالبان و پژاک وبقیه. از نظر تو خوب هستند.خوب برو پیش اونها .ایران چه کار میکنی ِ
پاکستان مهد،تروریسم در جهان است و از روزی که از هند جدا شد،هرگز منطقه روی خوش به خود ندیده است.،ای کاش که هرگز این کشور تروریست پرور بوجود نمی امد.ای کاش،چطور کشور دوست و برادر!!!!!!!خط لوله صلح را به فرمان اربابش بعد از ۳۰ سال هنوز اجرا نکرده،ایران چرا غرامت نقض قرارداد نمی گیرد،ایران چرا خسارت جنگ را از عراق نمی گیرد،؟؟؟؟؟همه این بدهکاران الان برای ایران شیر شده اند و دم در آورده اند،دست ایرانی نمک نداره
هرکشوری پی منافع خودشه مثل ایران نیست گاوشیرده باشه
خودت را چی میگی هر جا ناآرامی هست خودت حضور فعال داری
فکر کردی اوضاع ایران امن بهتر از پاکستان است ؟؟؟؟؟
باسلام
این تحلیل های غلز چیه که به خورد مردم می دهید.به منابع مالی کشور پاکستان اشاره نکرده اید.
۱ بواسطه اختلاف دیرینه هند وپاکستان ارتش از قدرت برخوردار است ومنابع مالی آن از طریق کمک های مالی خارجی بویژه آمریکا تامین می شود
۲ منابع مالی گروههای اعتقادی ار طریق کمک های عربستان و امارات به عنوان شهریه تامین می شود
۳ منابع مالی شیعیان از طریق کمک های مالی سرمایه دارهای شیعه و تا حدودی ایران تامین می شود.
نه که ما مهد امنیت و آرامش و خوشی منطقه هستیم
الان دیگه بچه بد خبرفوری شده پاکستان دیگه غزه و اسراییل و آمریکا رفتن استراحت
یهو کشف کردند که پاکستان خیلی کشور بدیه😁
آخه اسراییل هنوز زن و بچه بیگناه ایرانی را آنهم نصف شب نکشته
وقتی 50 کیلومتر اومده توی خاکت و چند تابچه را بی گناه کشتن بعد مقامات ایرانی اعلام کردن اتباع خارجی بودند واقعا باید بریم بمیریم چند وقته زوزوه می کشیم برای بچه های غزه که ندیدیم نه میشناسیم ولی بچه خودمون را جلوی چشم خودمون میزنند بعد بهش میگن خارجی چقدر جای شهدای 8 سال جنگ الان خالی هست
بخاطراینکه ازاین طریق زندگی میکنن برای چی بره باتروریست بجنگه وقتی سودکلانی بهشون میرسونه دورهم میخورن دولتشون وتروریستشون
تنها راهش دیواره انها انطرف دیوار هرکار دلش ان خواست کنن
دیواری که این روستای سراوان آنطرف مرز بیافتد دیگروون آنها که ایرانی نیستند حالا هرجاروکشورهای خارجی زدند بدیم بهشون بگیم مال مانیود
هرجا نیروی نظامی حاکم بشود و سرنوشت کشوری در دست گیرد جز فقر وفلاکت وناامنی وعقب ماندگی کشور وفساد ودیکتاتوری چیزی در آن مملکت دیده نخواهد شد همانند پاکستان که ارتش بر سرنوشت مردم حاکمه وهر زمان دلش خواست ورود به کودتا میکند ونخست وزیر برکنار میکند
والله ماهم خیلی گل و بلبل نیستیم
باید دانایی را به خودمون و همسایگانمون ترویج کنیم
چه جالب متن پر محتوایی بود اما وقتی ادم فکر میکنه حتی پاکستانم از ایران دموکراسی تره نه شورتی نگهبانی نه مجمع تشخیص مصلحت نظامی
سران کشور اینارو بزرگ کردن افغان و پاکستانی هیچی نیستند پول قرارداد گازو ازش بگیرید بخودی خود حساب کار ارتش شون هم میاد . از کیسه مردم بهشون می بخشید اونا هم مردمو میکشن
9:54 پاکستان از لحاظ قدرت نظامی ابر قدرت ه اونم واقعی نه مثل بعضی ا که فقط کیک ه
همون افغانی که هیچی نیست فقط چهار تا دبه زرد بهشون نشون داد و نتیجه‌اش را هم دیدیم!
غزه نابود شد وجود نداره
به ما جه پاکستان چجوریه!!! هی انگشت میکنید تو چشم کشورهای دیگه! کم مونده با پاکستن درگیر بشیم! والا بلا توهم بد چیزیه!! مرزهامون رو خوب کنترل کنیم تا تروریست ها وارد نشونند! به جای گیر دادن به چهارتا بی حجاب و دختر بچه این تروریست ها و ناامنی ها را مهار کنید! وجب به وجب مامور شخصی و غیر شخصی گذاشتید چهار تا دختر بچه بگیرند!!!!
غزه
لبنان
یمن
فلسطین
سوریه
.عراق
اسراییل
لطف مقامات اضافه شد
خخخخ
داریم تیم تشکیل میدیم . بریم فینال
فقط ایران خودمون همیشه فراموش شده مقامات است
مگه لیگه !؟
این ۶ا که توصیف کشور خودمان هم هست با اندک تفاوت که گروههای ما کاغذی و شب انتصخابات هستند و وجود خارجی ندارند حتی دو جناح حزب دسته یا مفهوم اصولگرا و اصلاح طلب که در اصل زیر شاخه شرکت سهامی حاکمیت هستند. اینده ما پس از اتمام دوره درامد زایی منابع حاصله از فر ش نفت و گاز و معادن به سرعت شلیه پاکستان کنونی می شود و الگوی همه امور ایاسی تقریبا یکی است و بیشتر هم خواهد شد.ساختار پاکستان ایران ادربایجان عراق سوریه مصر و حتی تا حدود زیادی، ترکیه صرفا برای عقب مانده نگه داشتن پتانسیل اندک هنوز موجود در این کشورهاست و ترغیب انها به ترک سرزمین و مهاجرت و نی، تامین نیروی انسانی قرارگاه های سرملیه داری موجود در خاورمیانه که هر کدام در قالب یک پروژه چند منظوره منعطف و سیال و شناور چندین دهه است که اجرا می شود خاصه بعد از،دهه هفتاد میلادی و پایان نسبی تولید انبوه کالاهای مصرفی و حتی پالایش و پتروشیمی در جهان پیشرفته تر امریکا د اروپا و این امر حتی در خود ایران به سده هم نزدیک شده و در ترکیه نیز .اگر کسی ه س سیاست ورزی و دولتمردی دارد بایستی انقدر فکر و افق دید میان و بلند مدت و آینده نگری در او تق ویت و بلند پروازانه شود که از بالا تثویر بزرگ زمان - مکانی منطقه و سرزمین خود را در حداقل در پیش زمینه تحولات جهانی ببیند و بفهمد که در ،طی پنج دهه اینده به احتمال زیاد چه تغییراتی در جهان منطقه و کشور او رخ خواهود داد با این ت صیفات چند نفر از دولتمردان و شاغلان قوای ی مقزننه و قضاییه و شوراهای شهری و نهاد های به اصطلاح برنامه ریزی و پژوهشی،دولتی و خصولتی را واجد این ش ایط می بینید و خودتان را نیز.ما تقریبا" هیچ نمی دانم و ربه کوری شبیه هستیم کهدر شب و بدون عصای سفید کمکی راه رفتن در سطوحی که پستی و بلندی و اقت و خیز اه را نمی داند رهسپار است و مشکلش اعتماد به نفس و از خود متشکر بودن و راصی بودن بیش از حد است.خوب فکر کنید ایا این طور نیستیم ؟! ...
هر چی می کشیم از دین و مذهبه . اسراییل به نام یهودی کودکان رو می کشه و مسلمانان هم که اینجوری به جون هم افتادن . بی دینی از همه چیز بهتره .فقط خدا ویکتا پرستی
درود بر شرفت
تجاهل نکن
اسراییل به نام یهودی کودکان رو نمیکشه
اسرائیل سوسکهای حماس رو هدف میگیره و وقتی اونها بچه‌ها رو سپر بلای خودشون میکنند طبیعتا بچه‌ها هم کشته میشن
اگه اسراییل می‌خواست به نام یهودی بچه‌ها رو بکشه الان دو میلیون اهالی غزه کشته شده بودند
احساسات مذهبی مردم بازیچه دست سیاستمدارهاست. شما میتونی مذهب خودت رو داشته باشی بدون اینکه خودت رو بازیچه دست این و اون کنی
ب 10:48:40 دوست عزیز دمت گرم....کدوم دین..کدوم مذهب...جای رو میشناسم طرف 15ساله(درهیئت ) با اسم دینو مذهب و عزاداری هزار کثافتکاری میکنه مواده روانگردان هم میفروشه...... بیخیل با بچه شدی....فقط خدا پرستی و ایمان ب خدای یگانه
چه منطق بیخودی داری!!!
حضرت علی (ع) در 4سال حکومتشان 4 جنگ داشتند و با همه کسانی که جنگید ادعای اسلام داشتند!! اما آیا واقعا مسلمانی به زبان هست؟
آیا معاویه و حضرت علی(ع) با هم برابرند؟؟؟؟؟
دین به زبان نیست به عمل هست.
اینایی که دارند مردم فلسطین رو میکشند هم یهودی نیستند بلکه صهیونیست هستند با تفکر شیطان پرستی. بروید تاریخ اینها رو بخونید تا بفهمید چه وحشی هایی هستند و قرآن وعده نابودی آنها رو داده.
درود بر اسراییل صلح طلب
میخای الان بریم سر میدان شعار بدیم مرگ بر پاکستان
تاکستان وللش نان سنگک را بچسب
نا پاکستان نخستین نمونه جمهوری اسلامی در دنیای خاکی است و ایینه ای است در برابرمان که در بهترین شرایط چیزی مانند ان خواهیم شد .منتها به جای ارتش در انجا,سپاه در این جا همان نقش را ایفا می کند.
الحمدالله یه کشور آباد و درست درمون دور و برمون که نداریم و متحدینمونم که آویزون ما و از دولتی عملکرد و خط و مشی و دیپلماسی و استراتژی که تو دنیا نشون دادیم همه تشنه خونمون هستند. علی برکت الله به سیاست و توانایی و پشتکار مسئولان دانا و انقلابی و ایراندوست.
از این همه جا تو دنیا باید اینجا به دنیا می اومدیم؟ ولله لابلای اسکیموهای قطب زندگی میکردیم بهتر از اینجا بود، چشم وا کردیم انقلاب ،جنگ، و بعد از جنگ ۳۵ ساله اکثر دنیا رو با خودمون دشمن کردیم، پس کی باید زندگی کرد؟ به عمر من دهه چهلی که قد نداد بعید میدونم حتی دهه ۱۴۰۰ ها هم روز خوش ببینند. متفکر ها و تصمیم گیرها میشینند یه جایی که با ما کمتر کاری دارند رو پیدا میکنند و یه سیخونک بهش میزنتد تا اونم دشمنمون بشه. شدیم بچه شر دنیا؟ بعد توجیه میکنند نه شما نمیفهمید برامون نقشه ها داشتند خنثی کردیم. آروم زندگی کردن بلد نیستید؟
خوب اقدام کرد دیگه چند موشک زد!!!!!!
پاکستان گوشمالی داد ولی خب اون طفلک ها حقشون نبود
باید مراکز نظامی را میزد نه مردم عادی را
هروقت نفت وگاز ومعادن ایران تمام بشه یابه حداقل برسه اونوقت سیستم هدایت جهان که شامل عوامل داخلی وخارجی هم میشه بهمون اجازه میده که اصلاحات انجام بشه وتبدیل به یک کشور دموکراسی بدون پول شویم ومصرف کننده شویم.یاعلی