اقتصاددان نیستید، معاون اول اقتصاددان باشد

احمد توکلی با اشاره به آثار زیان بار آنچه «اجرای سیاست های تعدیل ساختاری» در اقتصاد ایران خوانده می شود، به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری پیش رو تاکید کرده که معاون اول از میان اقتصاددانان «توسعه گرا» انتخاب شود تا او نیز تیمی همسو از اقتصاددانان مخالف اجرای سیاست های تعدیل ساختاری در اقتصاد ایران را تشکیل دهد و مسایل موجود را حل کند.

توکلی رقیب انتخاباتی آیت الله هاشمی رفسنجانی در ششمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یکی از منتقدین سرسخت سیاست های تعدیل ساختاری در اقتصاد ایران به شمار می رود. این در حالی است که اقتصاددانان معتقد به بازار یا اقتصاد رقابتی بر این باورند که هیچ گاه سیاست های تعدیل ساختاری دیکته شده از سوی صندوق بین المللی پول در ایران اجرا نشد و جهش های ارزی در ابتدای دهه 1370 ناشی از انتخاب سیاست های اشتباه اقتصادی از سوی سیاستمداران وقت بود.

متن کامل نامه احمد توکلی خطاب به نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری را می خوانید:

برادران ارجمند نامزدهای محترم انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری

 باسلام و احترام

برخود لازم دیدم، خیرخواهی برای رهبران کشور را پیش از آن‌که بار مسئولیت به اذن خدا و دست مردم به دوش آنها گزارده شود، آغاز کنم. امروز بزرگترین مسئله مردم، معیشت آنهاست و اقتصاد ملی از فساد و معضلات دیگری رنج می برد که باید هرچه سریعتر به نفع کشور حل شود. اگر کشور درگیر جنگ نظامی باشد و به شما خبر برسد که جبهه مهمی در حال سقوط است چه می کنید؟ مسلماً مانند هر فرمانده دلسوز و عاقلی بهترین امیر، بهترین سردار و زبده ترین نیروهای خود را به آنجا می فرستید. حالا اگر جنگ، اقتصادی باشد؛ اینجا هم عقلانی ترین و مؤثرترین آنها سپردن فرماندهی به اقتصاددانانی است که به دنبال مدل هایی هستند، سازگار با اقتضائات ملی و جهت گیری انسانی- اسلامی. یعنی مدل هایی که تنها بر رشد تأکید نداشته باشند، بلکه آثار تعقیب آن مدل ها به جای دامن زدن به نابرابری، شکاف طبقاتی را کاهش دهد. در این صورت این فرماندهان بجای تبعیت از الزامات یا توصیه های صندوق بین المللی پول به اقتضائات ملی و سایر مؤلفه های واقعی توجه می کنند.

مدل تحمیلی یا همان مدل IMF  یعنی همان سیاست تعدیل ساختاری که به تمام کشور های بحران زده عضو صندوق که وام بخواهند تحمیل گشته است و به سایر اعضاء که حاضر به استقراض نیستند، موکداً توصیه می شود. ولی در قاطبه موارد، چون بر بنیادگرایی بازار(Market Fundamentalism) اصرار است و نگاه غیر علمی «یک نسخه برای همه» تعقیب می شود، برای غالب کشور ها شکست آفریده است. به قول جوزف استیگلیتز رئیس اقتصاددانان بانک جهانی و رئیس مشاوران اقتصادی کلینتون، رئیس جمهور اسبق آمریکا، وقتی از صد بیمارِ یک پزشک، ۹۵ بیمار می میرند، مسلماً عیب در نسخه تجویزی است. استیگلیتز به خاطر این موضعگیری که جمع بندی هزاران تحقیق علمی بود، در سال ۲۰۰۰ از بانک جهانی اخراج شد، ولی به خاطر نقش برجسته او در این پژوهش ها، در سال 2001 برنده جایزه نوبل اقتصاد شد.

متأسفانه شما برادران در زمانی به دنبال کسب مسئولیت هستید که مشکلات اصلی کشور اقتصادی است و تخصص همه شما غیر از اقتصاد است. ۳۵ سال است که دولت های پس از جنگ با ضعف و قوت متفاوت از مدل تعدیل ساختاری پیروی کرده اند. حالا کارها پیچیده تر شده است. در این وضعیت اگر تدبیری اندیشیده نشود، از هیچ کدام از شما آقایان انتظار نمی رود که به حل مشکلات و معضلات اقتصادی توفیق یابید. راه موجود این است که سکان اقتصاد کشور به دست اقتصاددانی در سمت معاون اول سپرده و انتخاب تیم اقتصادی دولت به وی واگذار گردد. معاون اول باید در جامعه علمی اقتصاد دانان کشور معتبر باشد. و تیم نیز از کسانی تشکیل شود که مانند خود وی، مدل مخرب سیاست های تعدیل ساختاری را بشناسد و تعقیب سیاست تثبیت را وظیفه خویش بشمارد. مسئولیت بالاتر معاون اول و نقش وی در انتخاب همکاران اقتصادی، به وی برای ایجاد هماهنگی بین اقدامات دولت بر اساس استراتژی تثبیت، قدرت می بخشد. در این صورت می شود انتظار داشت که مشکلات در زمان مناسب خود حل گردند. از سه دوره قبل که وضع مشابهی از جهت بهره گیری از تخصص ها مطرح بود، این پیشنهاد داده شد.

حالا به شما برادران نیز موکداً همین توصیه را می کنم، فرصت اصلاح اقتصاد ملی و معیشت مردم را حتی برای یک روز از دست ندهید. هنگامی که رئیس جمهور اقتصاددان نیست، انتخاب معاون اول و تیم همراه از میان اقتصاددان، توسعه گرای عدالتخواه، فسادستیز، پاکدست، راست کردار، وطن دوست، مدافع حقوق مالکیت و قانون و حامی جدی اقشار مستضعف، ضرورتی اجتناب‌ ناپذیر است. اگر این پیشنهاد پیش از 8 تیر تحقق یابد، مردم خواهند دانست که به چه کسانی و با چه درجه ای از امید آفرینی رأی می دهند و به مشارکت مردم در انتخابات که به صلاح مُلک و ملت است، کمک خواهد شد.