روز پر ماجرای بازار‌ها؛ بوی رونق می‌آید؟

حال رقم نماگر، از سطحی که ابتدای سال در آن قرار داشت، تنها ۲ درصد پایین‌تر است. احتمال آغاز مذاکرات هسته‌‌ای و حل چالش‌های مربوط به FATF بازار سهام را امیدوار نگه داشته و با وجود تداوم محدودیت دامنه نوسان، ارزش معاملات خرد در ۲ روز متوالی به بیش از ۴ همت رسیده است. 

برای عبور از سد ۲.۱ و ۲.۲ میلیونی لازم است تا عوامل سیاستی، نظیر افزایش نرخ دلار نیما و خروج از قیمت‌گذاری دستوری صنایع از بورس حمایت کنند. روز گذشته همسو با بازار سهام، بازار ارز نیز روند صعودی داشت. قیمت دلار که در هفته‌های اخیر کم‌نوسان بود، در روز گذشته به میانه کانال ۶۰ هزار تومانی رسید.

ریسک‌های ژئوپلیتیک مهم‌ترین عامل رشد دلار عنوان شده است؛ اما برخی از کارشناسان بر این نکته اشاره می‌کنند که احتمال دارد یک مشکل فنی در عرضه دلار باعث افزایش قیمت آن شده باشد که پس از رفع مشکل، قیمت نزولی خواهد شد.

شاخص‌کل بورس با رشد ۳۶ هزار واحدی به نیمه کانال ۲.۱ میلیون واحد رسید. محدوده‌ای که بورس را به فضای متعادل می‌کشاند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که رشد ۱.۷۱ درصدی نماگر اصلی، طی روز سه‌شنبه از ۱۷ تیرماه و پس از انتخاب مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس‌جمهور بی‌سابقه بوده است.

 به‌نظر می‌رسد سیگنال مثبتی که از مذاکرات هسته‌ای و احتمال آغاز آن در نیویورک مخابره می‌شود، بر روند بازار اثرگذار بوده است. همچنین احتمال تصویب FATF در مجمع تشخیص مصلحت‌نظام، بازار را به ثبات و افزایش شفافیت اقتصادی و مالی در کشور امیدوار کرده و این در حالی است که طی دو روز معاملاتی اخیر ارزش معاملات خرد به‌رغم محدودیت دامنه‌نوسان، به بیش از ۴.۴ همت رسیده‌است. ارزش معاملات خرد و صندوق‌ها نیز بیش از ۵ همت شده‌است.

میانگین متحرک ۵ روزه ارزش معاملات دوباره به بالای سه میانگین متحرک ۲۰، ۶۰ و ۱۲۰ روزه رسیده‌است. بازار برای حفظ تعادل و رونق بازار نیاز به آن دارد که میانگین کوتاه‌مدت یا ۵ روزه ارزش معاملات، روند صعودی داشته‌باشد.

 همچنین ارزش دادوستد‌های بازار با وجود محدود ماندن دامنه‌نوسان، به ۹۰ میلیون دلار رسیده‌است. برای رونق گرفتن معاملات، باید شاخص، یک هفته بالای ۱۰۰ میلیون دلار بماند. همه این موارد باید در سایه عوامل بنیادی و وعده‌های همتی از قبیل رشد دلار نیما و کاهش نرخ بهره تحقق یابد.

بوی رونق می‌آید؟

شاخص‌کل بازار از کف ۲۳ مرداد با رشد بیش از ۸ درصدی، در محدوده ۲ میلیون و ۱۵۰ هزار واحد قرار گرفته‌است. به‌نظر می‌رسد بازار در این محدوده حالت تعادلی به خود گرفته است. برای ثبات در این کانال قیمتی سطوح ۲.۱ و ۲.۲ میلیونی نیاز است تا دو شاخص بازاری و بنیادی از بازار حمایت کنند. اول آنکه وعده‌های همتی برای رشد دلار نیما و کاهش نرخ بهره هنوز به‌وضوح عملیاتی نشده‌است، به‌طوری‌که به‌تازگی میانگین دلار نیما در سال‌جاری از ۴۳ هزار‌ تومان عبور کرده‌است.

 همچنین طی دوران همتی نرخ اوراق افزایش قابل‌توجهی داشته‌است. از سوی دیگر خبر مذاکرات که از سوی عراقچی و در نیویورک منتشر شده‌است، احتمالا بازار را پررونق نگه می‌دارد. افزایش شانس تصویب FATF در مجمع تشخیص مصلحت‌نظام نیز بازار سهام را برای آنکه در فضای امن تری دادوستد‌های خود را انجام دهد، آماده کرده‌است.

ارزش معاملات ۵ همتی با دامنه ۳ درصدی

ارزش معاملات خرد و صندوق‌های قابل‌معامله در بورس نیز از ۵ هزار میلیارد‌ تومان عبور کرده و ۲ روز متوالی است که اعداد متفاوتی را نسبت به روز‌های قبل به‌ثبت می‌رساند. این در حالی است که با وجود محدود ماندن دامنه‌نوسان، این اعداد برای بازار ارقام بزرگی به‌شمار می‌روند. این مهم را می‌توان با دو شاخص مورد ارزیابی قرارداد.

اول آنکه ارزش معاملات دلاری بازار به ۹۰ میلیون دلار رسیده که رقم قابل‌توجهی نسبت به روز‌های قبل است. این شاخص آخرین بار در روز معاملاتی پس از انتخابات ایران به بالای ۱۰۰ میلیون دلار رسیده بود. به‌نظر می‌رسد اگر یک هفته ارزش معاملات دلاری بازار، بالای رقم مذکور بماند، می‌توان به آینده بازار امیدوارتر بود. البته پیش نیاز این امیدواری حمایت‌های بنیادی است که از سوی سیاستگذار باید وجود داشته‌باشد.

دوم، میانگین متحرک ارزش معاملات بازار است که با ۴ میانگین مورد مقایسه قرار می‌گیرد. میانگین متحرک ۵، ۲۰، ۶۰ و ۱۲۰ روزه ۴ شاخص مهمی هستند که می‌توانند فضای معاملات بازار را به‌طور شفاف بررسی کنند.

اکنون میانگین ۵ روزه یا میانگین کوتاه‌مدت از سه میانگین دیگر عبور‌ کرده و بالای آنها قرار گرفته‌است. در صورتی می‌توان بازار را پُر رونق ارزیابی کرد که این میانگین کوتاه‌مدت روند صعودی خود را حفظ کرده و سایر میانگین‌ها را با خود همراه کند.

از اردیبهشت ۱۴۰۲ و ریزش سنگین شاخص بورس، ۵ بار میانگین کوتاه‌مدت ارزش معاملات بالای سه میانگین دیگر قرار گرفته ولی متاسفانه شرایط اقتصادی بازار، دوباره این میانگین را به زیر سه شاخص دیگر کاهش داده‌است. اول آذر ۱۴۰۲ که بازار در اثر رشد قیمت دلار ناشی از جنگ غزه و خبر تجدیدارزیابی دارایی‌ها رونق نسبی داشت.

دوم، اسفند ۱۴۰۲ بود که به واسطه اختلاف دلار نیما و آزاد، پتانسیل رشد دلار نیما افزایش‌یافته بود. سوم، اردیبهشت ۱۴۰۳ بود که به واسطه کاهش تنش‌ها در منطقه و حمایت دلار، شاخص بورس رشد خوبی را تجربه کرده بود.

چهارم، هیجان بازار برای انتخاب مسعود پزشکیان به‌عنوان رئیس‌جمهور بازار، ارزش معاملات را بهبود بخشید. پنجمین‌مرتبه نیز چند روز اخیر است که دوباره میانگین ارزش معاملات اعداد بالایی به‌ثبت رسیده‌است. شاید این‌بار ارزش معاملات خرد بتواند بالای ۶ همت یا ۱۰۰ میلیون دلار تثبیت‌شده و میانگین‌های بلندمدت را با خود همراه کند، چرا که برخلاف دفعات گذشته، سیاستگذار عزم خود را برای رونق بورس جزم کرده‌است. همچنین احتمال رشد دلار نیما و کاهش نرخ بهره، می‌تواند به یاری بورس بیاید.

شاخص از سد ۲.۱ عبور می‌کند؟

شاخص‌کل بورس، در حالی وارد طبقه حساس ۲.۱ و ۲.۲ میلیون واحدی شده‌است که برخلاف دفعات گذشته، ارزش معاملات به کمک بازار سهام آمده‌است. بورس برای عبور از این طبقه و شکست سد ۲.۲ میلیون واحدی نیاز دارد تا بالای محدوده مذکور، تثبیت شود.

برای این امر، بازار اول به یک محرک بنیادی نیاز دارد که قطعا قوی‌ترین آن، کاهش نرخ بهره اوراق است. رقیب دیرینه بورس که روزگار بازار را سیاه کرده‌است، باید از پا دربیاید. رشد دلار نیما نیز باید حداقل یک جهش ۹ هزار‌ تومانی را تجربه کند تا میانگین آن به ۵۰ هزار‌ تومان نزدیک شود.

 همچنین انتخابات آمریکا به‌عنوان یک ابهام بزرگ بر سر اقتصاد و سیاست ایران و جهان نیز نقش پُر رنگی را در نوسانات بازار‌های جهان و ایران بازی می‌کند. همه این عوامل می‌تواند ارزش معاملات را از ۱۰ همت عبور دهد و رونق نسبی را به بازار برگرداند.