مهم‌ترین سلاح جهان؛ نه جنگنده است نه ناو هواپیمابر

هلسینگ که دفتر مرکزی آن در مونیخ آلمان قرار دارد، در ماه ژوئیه امسال، یعنی تنها چهار سال پس از آغاز به کارش به ارزش ۴.۹ میلیارد یورو رسید. این شرکت میلیون‌ها داده از حسگرها و سیستم‌های تسلیحاتی ارتش‌های اروپایی را پردازش می‌کند تا «تصمیم‌گیری سریع‌تر و بهتر» توسط انسان‌ها را ممکن کند و مرگ‌بار بودن سلاح‌ها را افزایش دهد.

گانبرت شِرف، یکی از بنیانگذاران و یکی از مدیران اجرایی هلسینگ توضیح داد: «شما جت‌های جنگنده، ناوچه‌ها و ماهواره‌ها را می‌بینید، اما در واقع چیزی که باید به آن نگاه کنید این است که هر یک از این سیستم‌ها حجم باورنکردنی از داده را تولید می‌کنند.»

شرف تأکید کرد که اتحادیه اروپا باید در زمینه‌های اصلی که در آن عقب افتاده است، به ویژه در زمینه هوش مصنوعی، به جایگاه «پیشقراولی در فناوری» دست یابد؛ در غیر این صورت باید به «دوستان آمریکایی خود» وابسته باشد.

شرکت هلسینگ تاکنون چندین قرارداد دولتی مهم از جمله ارتقاء سامانه جنگ الکترونیک (جنگال) در جنگنده‌های یوروفایتر آلمان با همکاری شرکت سوئدی هواپیماسازی (ساب – Saab)؛ ایجاد زیرساخت هوش مصنوعی برای ابتکار چند ملیتی موسوم به «سامانه نبرد هوایی آینده» بین آلمان، فرانسه و اسپانیا برای ساخت جنگنده‌های نسل ششم؛ و پروژه آینده‌نگرانه شرکت ایرباس موسوم به سیستم «وینگمن – Wingman» یا همان پهپادهای تهاجمی هم‌پَر را به دست آورده است.

هنگامی که این شرکت در سال ۲۰۲۱ تأسیس شد، هنوز چت جی‌پی‌تی پیشرفت چشمگیری را به دست نیاورده بود و تانک‌های روسی هنوز به اوکراین حمله نکرده بودند.

شرف خاطرنشان کرد که بسیاری در بخش فناوری تمایلی به تعامل با صنعت دفاعی ندارند. کما اینکه کارمندان گوگل در سال ۲۰۱۸ به مشارکت این شرکت در برنامه پنتاگون موسوم به «پروژه مِی‌وِن – Project Maven» اعتراض کردند. آن‌ها معتقد بودند که این پروژه از هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل تصاویر ویدیویی برای بهبود هدف‌گیری در حملات پهپادی استفاده می‌کند. سایر شرکت‌های بزرگ فناوری نیز در روابط خود با قراردادهای نظامی مشکل داشتند.

علت عقب ماندگی اروپا چیست؟
ایالات متحده و چندین کشور دیگر مدت‌ها پیش پیوندهای عمیقی بین ارتش خود و صنایع فناوری مدرن که در عصر اینترنت ظهور کرده بودند، ایجاد کردند. در مقابل، کشورهای اروپایی نتوانستند برنامه‌های جامع و کارآمد برای سرمایه‌گذاری هنگفت در حوزه فناوری‌های نوین دفاعی از طریق مشارکت با شرکت‌های فناوری محلی برقرار کنند.

مشکلی که اروپا از نظر پیشرفت فناوری دفاعی با آن مواجه است به دلیل کمبود استعداد نبوده است؛ کما اینکه اروپا به طور مداوم در بخش تحقیق و توسعه (R&D) حضور قوی داشته است. گانبرت شِرف در این خصوص به حضور مراکز مهم شرکت‌های بزرگ فناوری مانند مایکروسافت، گوگل و آمازون در اروپا به عنوان شاهد مثال خود اشاره کرد.

مشکل پول بود – و از جهاتی هنوز هم هست. در حقیقت، اینکه شرکت نوپای هلسینگ توانست در دور سوم جذب سرمایه برای خود ۴۵۰ میلیون یورو جذب کند به لطف شرکت سرمایه‌گذاری آمریکایی جنرال بود.