کتاب یک مرجع تقلید درباره علی شریعتی که چاپ شد ولی توزیع نشد
دکتر رسول جعفریان، استاد تاریخ دانشگاه تهران در مقاله ای، به کتاب آیتالله صافی گلپایگانی، مرجع تقلید معاصر درباره نقد آثار شریعتی اشاره کرده است.
حجت الاسلام دکتر رسول جعفریان، در مقاله خود درباره مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی نوشته است:
« در سال های پیش از انقلاب که تب و تاب نقد شریعتی میان روحانیون قم و تهران و مشهد و… بالا گرفته بود، مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی به مطالعه آثار وی پرداختند و طی ده دفتر دیدگاه های خود را در قالب علمی و منصفانه نوشتند.
چهار دهه طول کشید تا فرصت انتشار این دفترها فراهم شود، اما به دلیل احتیاط هایی که وجود داشت، همچنان اثر منتشر شده، توزیع عمومی نشد که امیدوارم این مهم محقق شود. بنده دفاتر را دیده بودم، و متن آماده شده نشر را هم دیدم.
جعفریان در بخش دیگری از مقاله خود می نویسد:
…. اما همیشه سوال این است که به رغم نقدهایی که به منتقدین دارد، در باره شریعتی چه نظری داشتهاست؟ می دانیم، نقد شریعتی در قم داستان طولانی دارد و من شرح آن را در یکی از مقالات بلندی که در مجلد دوم صد سالگی نوشتهام، آوردهام.
آنجا گفتم که علما و روحانیون در نقد نوشتههایی که بیرون از حوزه دربارهی دین و مذهب و روحانیت نوشته میشد چه برخوردهایی داشتند. در آن نوشته، در باره کتاب مرحوم آیت الله صافی چیزی ننوشتم و این موضوع دو دلیل داشت. یکی این که کار من مربوط به قبل از انقلاب بود و ایشان با اینکه این را تماما قبل از انقلاب نوشته اند، آن را منتشر نکرده بودند.
دیگر این که خودشان نمی خواستند اسم شریعتی را در این متن بیاورند؛ با این که سالها قبل بنده دستنوشته ها را دیده بودم، و سال ۹۲ هم در ۸۲۰ صفحه چاپ شد، اما انتشار نیافت و حتی سال۹۹ کتاب با عنوان پرتوی از معارف اسلام منتشر شد، اما پخش نشد. ….»
کتاب پرتوی از معارف اسلام چه بخش هایی دارد؟
کتاب پرتوی از معارف اسلام که در ۸۲۰ صفحه در نقد دکتر شریعتی نوشته شده، شامل چهارده بخش است:
بخش اول کتاب: اسلام شناسی (این عنوان به طور مستقیم ناظر به نام دو کتاب شریعتی درسهای اسلام شناسی مشهد و حسینیه ارشاد میتواند باشد. در صفحۀ ۵۷ عبارت دکتر را دربارهی شناخت منابع سیره و اینکه میگوید قصد نگارش یک سیرهی مستند و دقیق و روشن را دارد، آورده است).
بخش دوم: مسائل توحید
بخش سوم: مسائل نبوت
بخش چهارم: امامت و ولایت (۱۸۷ ـ ۲۸۶)
بخش پنجم: مباحث معاد
بخش ششم قرآن، سنت، عترت (۳۱۵ ـ ۳۵۶)
بخش هفتم: فقه و اصول
بخش هشتم، دعا و نیایش
بخش نهم: تاریخ اسلام (۴۱۳ ـ ۴۳۴)
بخش دهم: تشیع و تسنن (۴۳۵ ـ ۵۳۶)
بخش یازدهم شخصیت های اسلامی (۵۳۷ ـ ۵۷۴)
بخش دوازدهم: سنت و تجدد
بخش سیزدهم: مباحث اجتماعی و سیاسی
بخش چهارم: حقوق زنان (۷۳۵ ـ ۷۷۰)