چگونه یک درخت صنوبر جهان را تا آستانه جنگ جهانی سوم پیش برد؟

در اوت ۱۹۷۶ میلادی یک درخت صنوبر که در منطقه غیرنظامی بین دو کره ریشه دوانیده بود، جهان را تا آستانه یک جنگ جدید پیش برد. این حادثه که به عنوان «حادثه صنوبر» شناخته می‌شود، تنش‌هایی را که میان دو همسایه از زمان آتش‌بس سال ۱۹۵۳ میلادی باقی مانده بود، بار دیگر برجسته کرد.

این حادثه دقیقاً در ۱۸ اوت ۱۹۷۶ میلادی در منطقه بشدت کنترل شدۀ مرزی میان دو همسایه روی داد؛ منطقه‌ای تحت نظارت سازمان ملل متحد که به عنوان حائل دیپلماتیک بین دو کره عمل می‌کند و خاطرات جنگ هنوز در آن زنده است.

در این روز، سربازان کره جنوبی و آمریکایی شروع به هرس یک درخت صنوبر کردند که گسترۀ دید نیروهایشان در یک پست رصد استراتژیک را مسدود می‌کرد.

اما همین کار به ظاهر ساده مشکل آفرین شد؛ زیرا آنها خبر نداشتند که برای ارتش کره شمالی، این درخت صنوبر اهمیت ویژه‌ای داشته است چراکه ظاهراً توسط خود کیم ایل سونگ، بنیانگذار کره شمالی کاشته شده بود.

به این ترتیب، سربازان کره شمالی که شاهد این اقدام (از نظر آنها تحریک‌آمیز) بودند، بلافاصله مداخله کرده و خواستار توقف فوری این کار شدند.

تنش‌ها میان سربازان دو طرف بالا گرفت و در مواجهه با امتناع سربازان کره جنوبی و آمریکایی‌ها از توقف هرس درخت، فرمانده کره شمالی دستور وحشیانه‌ای را صادر کرد: «آنها را بکشید.»

ظرف چند لحظه، دو افسر آمریکایی به نام‌های آرتور بونیفاس و مارک بارت هدف حملات قرار گرفتند. بونیفاس با ضربۀ تبر کشته شد و مارک بارت که به شدت زخمی شده بود نیز اندکی بعد درگذشت.

ناظران سازمان ملل که در محل حضور داشتند، این صحنه‌ها را ضبط کردند که تصاویر آن بعدا بطور گسترده منتشر شد و یک شک بین‌ المللی بوجود آورد.

واکنش‌ها بویژه در ایالات متحده بسیار شدید بود و افکار عمومی این کشور، رهبران آمریکایی را تحت فشار گذاشت تا پاسخ قاطعی را در نظر بگیرند.

هنری کیسینجر، وزیر خارجه وقت ایالات متحده پیشنهاد داد که واشنگتن در برابر این تجاوز ساکت ننشیند و اقدام به حمله هوایی کند.

با این وجود جرالد فورد، رئیس جمهوری وقت آمریکا تصمیم گرفت که پاسخی را برگزیند که اهمیت استراتژیک بیشتری داشته باشد؛ به این ترتیب «عملیات پل بونیان» به وقوع پیوست.

نام «پل بونیان» (Paul Bunyan) ریشه در فرهنگ شفاهی چوب‌بران آمریکای شمالی دارد. در واقع مطابق با داستان‌هایی که در آمریکای شمالی سینه به سینه منتقل می‌شوند، پل بونیان یک چوب‌بر غول پیکر و قهرمان فولکلور ایالات متحده آمریکا و کانادا است و حتی مجسمه‌هایی از او در سراسر آمریکای شمالی یافت می‌شود.

سه روز پس از حادثه کشته شدن دو سرباز آمریکایی در منطقه مرزی بین دو کره، یعنی در ۲۱ اوت ۱۹۷۶ میلادی عملیات «پل بونیان» آغاز شد که هدف از آن قطع درخت صنوبر بود که پیامی واضحی را به پیونگ یانگ می‌فرستاد.

برای این عملیات، مجموعه‌ای چشمگیر از نیروها و تجهیزات نظامی بسیج شدند. سربازان آمریکایی و کره جنوبی با پشتیبانی بمب افکن‌های B-52 و یک ناو هواپیمابر، مسلح و آماده مداخله، درخت را تنها در ۴۲ دقیقه قطع کردند.

سربازان کره شمالی که در آنسوی مرز جمع شده بودند نیز بدون مداخله صحنه را تماشا می‌کردند.

این عملیات که نشان دهنده عزم آمریکا برای تسلیم نشدن در برابر تحریکات کره شمالی بود، نشان می‌دهد که تا چه حد کوچکترین تنش در یک منطقه حساس می‌تواند به سرعت به یک درگیری مسلحانه بزرگ تبدیل شود.

پس از این حادثه، کره شمالی درنهایت پیامی برای ابراز تاسف فرستاد؛ اگرچه که مسئولیت مستقیم این حمله را بر عهده نگرفت.

سپس در سال ۱۹۸۷ میلادی کُنده این درخت برداشته و به جای آن بنای یادبودی برای دو افسر کشته شده نصب شد.

امروز، این بنای یادبود همچنان وجود دارد و به ما یادآوری می‌کند که حتی یک درخت ساده می‌تواند تنش‌های بین‌المللی را تا آستانۀ یک جنگ تمام عیار افزایش دهد. این بنای یادبود همچنین میزان شکنندگی توافق آتش‌بس در شبه‌جزیره کره را برجسته می‌کند.

یک جزیره کوچک سنگی

اما حادثه درخت صنوبر، تنها حادثه از این دست نیست. زمانی نیز جزیره سنگی «پرسیل» اسپانیا که کمتر از یک کیلومتر مربع مساحت دارد (۰.۱۳ کیلومتر مربع) دو کشور اسپانیا و مراکش را تا آستانۀ یک درگیری جدی پیش برد.

در سال ۲۰۰۲ میلادی جزیره «پرسیل» که یک قطعه زمین خالی از سکنه در نزدیکی سواحل مراکش است، بطور ناگهانی به موضوع بحرانی در روابط دیپلماتیک دو کشور تبدیل شد.

در ۱۱ ژوئیه آن سال، سربازان مراکشی پرچمی را در آنجا نصب و اهمیت استراتژیک این جزیره در دریای مدیترانه را به چالش کشیدند.

این اقدام منجر به واکنش فوری اسپانیا شد که این جزیره را منطقه‌ای بی‌طرف و تحت نفوذ تاریخی خود می‌دانست.

مادرید همچنین نیروهایی را برای بیرون راندن سربازان مراکشی به این جزیره فرستاد و برای چند روز، تشدید تنش‌ها در این منطقه نگرانی‌ها درباره وقوع یک درگیری مسلحانه را بطور قابل توجهی افزایش داد.

درنهایت با میانجی‌گری ایالات متحده، دو کشور اقدام به حل این بحران کردند.