بازار سرمایه چه چشم اندازی دارد و تا کجا رشد می‌کند؟

روز گذشته نیز شاخص کل بورس تهران توانست بعد از 18 ماه دوباره سطح 2 میلیون و 300 هزار واحدی را پس بگیرد تا طی 12 روز معاملاتی اخیر 11 روز مثبت داشته باشد.

شاخص کل بورس در شروع معاملات روز گذشته (سه‌شنبه ششم آذر ماه) با رشد بیش از 25 هزار واحدی رقم خورد و نماگر بازار توانست در ارتفاع 2 میلیون و 415 هزار واحدی بایستد. ارزش معاملات خرد در این روز 16.1 هزار میلیارد تومان بود که البته نسبت به روز قبل کاهش یافته است.

در سوی دیگر، قیمت معاملات سهم‌های کوچک بازار سهام نیز افزایش یافت؛ به گونه‌ای که شاخص هم‌وزن بازار در پایان این روز پنج هزار و 373 واحد که معادل 0.71 درصد این شاخص است، افزایش ارتفاع داد و به سطح 763 هزار واحد رسید.

در جریان دادوستدهای روز دوشنبه نیز شاخص‌های بورس صعودی بودند و با رشد 57هزار و 930واحدی در ارتفاع 2 میلیون و 389هزار و 125واحد قرار گرفت. بر اساس این گزارش، در بازارهای فرابورس ایران هم با معامله 11میلیارد و 414میلیون ورقه به ‌ارزش 458هزار و 231میلیارد تومان در 218هزار نوبت، شاخص فرابورس (آیفکس) 487واحد رشد کرد و در ارتفاع 23هزار و 334واحد قرار گرفت.

چه عواملی باعث رشد شاخص‌های بورس شده است؟ آیا این روند صعودی ادامه‌دار است؟

برخی کارشناسان می‌گویند در خصوص رشد بازار باید توجه داشت که حتی با لحاظ رشد روزهای اخیر، بازار سرمایه هنوز رشد خاصی نکرده است و اگر از منظر دلاری به بازار دیده شود، بازار از کف 114 میلیارد دلاری آبان ماه با رشد 18 درصدی به 134 میلیارد دلار رسیده که نشان از عدم رشد چشمگیر است. بهناز اکبرپور، کارشناس بازار سرمایه در این باره می‌گوید: بررسی‌های دقیق‌تر نشان می‌دهد که در رشد اخیر بازار، سهم رشد نمادهای بزرگ بیشتر از رشد نمادهای کوچک‌تر بوده است و بسیاری از نمادهای کوچکی که با افت‌های بالای 60 درصدی طی سالیان اخیر مواجه شده‌اند، رشد خاصی در این روزها نداشته‌اند که همین موضوع می‌تواند در میان‌مدت منجر به احتمال بازدهی بهتر نمادهای کوچک شود.

همایون دارابی، کارشناس بازار سرمایه در مورد رشد شاخص‌های بورس در روزهای گذشته گفت: این افزایش محصول مجموعه‌ای از عوامل درون سازمانی و برون سازمانی بوده است. با توجه به اینکه در ماه‌های گذشته بازار سرمایه با یک افت شدید روبه‌رو شده بود و حتی در مقطعی هم شاخص‌ها به زیر سطح مرداد ماه 1399 هم رسید همه این عوامل باعث شد تا فنر شاخص‌ها برای پتانسیل رشد تا حدودی فشرده شود.

این کارشناس بورس در ادامه افزود: در کنار این موضوع دو عامل دیگر دست به دست هم داد تا این افزایش رخ دهد، عامل اول به آرامش سیاسی و کاهش تنش‌های نظامی برمی‌گردد و اینکه بحث مربوط به آتش‌بس هم تا حدودی تقویت شده و در کنار این موضوع جلسات متعدد وزیر اقتصاد و دارایی با رییس سازمان بورس و اوراق بهادار و ارایه نظرات رییس‌جمهور در کمیسیون اقتصادی دولت و دستور رییس‌جمهور در خصوص حمایت از بازار سرمایه است که همگی باعث کمک به بازار سرمایه شد.

تزریق اعتبارات از سوی کارگزاری‌ها

دارابی تصریح کرد: از سوی دیگر قیمت‌ها هم در سطح پایینی بودند و نرخ‌ها در بازارهای موازی از جمله دلار و طلا شروع به کاهش کردند و بخشی از نقدینگی که جذب این بازارها شده بود، آزاد شدند و با حمایت از بازار سرمایه و جذب نقدینگی که انجام شد سهم‌ها در نرخ‌های نازل مجددا فرصت بازگشت پیدا کردند و ما شاهد این رشد دو و نیم درصدی در شاخص‌های بورس در روز دوشنبه بودیم و اینکه حجم قابل ملاحظه‌ای از نقدینگی تازه در بازار سرمایه مشاهده شد. هر چند بخشی از پول‌های تازه از اعتباراتی است که از سمت کارگزاری‌ها تزریق می‌شود، اما رفته‌رفته مردم هم جذب این بازار خواهند شد.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه خاطرنشان کرد: احتمالا در روزهای آینده با شرایط پایدار کنونی می‌توان باز هم به رشد شاخص‌های بورس امیدوار بود. اما سهامداران باید مثل قبل با احتیاط وارد این بازار شوند و احساسی تصمیم نگیرند، به خصوص در بخش‌های پرخطر بازار و به خصوص در معاملات آپشن و اختیار خریدها مراقب باشند و عجله نکنند و با حوصله تصمیم‌گیری کنند.

دارابی با تاکید بر استفاده از صندوق‌های سرمایه‌گذاری افزود: این صندوق‌ها گزینه مطلوبی برای سرمایه‌گذاران هستند که می‌توانند افراد را از ریسک سرمایه‌گذاری دور کنند، چراکه صندوق‌ها تاکنون نشان داده‌اند که گزینه‌های مطلوبی برای سرمایه‌گذاری هستند و می‌توانند سهامداران را از ریسک سرمایه‌گذاری مستقیم خارج کنند.

نوسانات در بورس طبیعی است

آلبرت بغوزیان، کارشناس اقتصادی نیز در مورد رشدهای اخیر بورس به «اعتماد» گفت: سبز و قرمز شدن‌های بورس نشانه این است که وقایع اقتصادی و سیاسی باثبات نیستند و این بازار تنها تحت تاثیر عوامل بیرونی قرار دارد که یک زمان با گشایش مذاکرات رنگ بورس سبز می‌شود و روز بعد از آن ممکن است هرگونه اتفاق سیاسی باعث تغییر رنگ این بازار به قرمز شود و هر آنچه باعث رشد بود تغییر کند و همین امر هم مثلا روز سه‌شنبه باعث منفی شدن این بازار شد.

این اقتصاددان با بیان اینکه نوسانات در بورس طبیعی است، گفت: آنچه مهم است، این است که عوامل کوتاه‌مدت در بهبود شرایط بورس اثرگذار نیستند و باید تصمیمات بلندمدت را برای این بازار مدنظر قرار داد.

بغوزیان با اشاره به بازیگران بورس افزود: نباید در پی ماندگاری رشد در بورس بود و این‌گونه برداشت کرد که عوامل ساختاری باعث افزایش یا افت این بازار شده است، اصلا نمی‌توان در پی جبران ریزش‌های بورس هم بود و تنها باید به دنبال حقوقی‌ها و حقیقی‌هایی که در بورس اثرگذارند و باعث صف می‌شوند، باشیم.

رشد بورس به اندازه تورم خواهد بود

این کارشناس بازار سرمایه گفت: به نظر می‌رسد بورس هم تا پایان سال به اندازه تورم رشد کند و در این مدت افرادی هم که در روزهای مختلف معاملاتی داشته‌اند قادر خواهند بود سودهای خوبی برداشت کنند، اما به شرط آنکه دایما در بازار حضور داشته باشند و نوسان‌گیری کنند.

بغوزیان ادامه داد: افرادی هم هستند که به عنوان دارایی به این بازار می‌نگرند و در پی نوسان‌گیری و فروش سهم هم نیستند و تنها سهام‌شان را به عنوان یک دارایی سودده پذیرفته‌اند و هرگونه اتفاقی هم که برای این بازار بیفتد را پذیرفته‌اند.

الزام بر نگاه بلندمدت به بورس

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: افرادی که می‌خواهند در بورس بمانند هم میزان رشد این بازار را می‌توانند با میزان تورم موجود در نظر بگیرند و افرادی هم که فعال‌ترند، می‌توانند سود بیشتری را کسب کنند، البته باز هم به حرفه‌ای بودن آنها در معاملات این بازار برمی‌گردد.

بغوزیان در خصوص نگاه بلندمدت به بورس نیز افزود: این موضوع یک استراتژی است که یکسری افراد به دنبال ماندگاری در این بازار هستند و این مساله شبیه به خرید خانه می‌ماند، سرمایه‌گذاران ملک معمولا با گران شدن خانه آن را نمی‌فروشند و در بورس هم همین طور است و رشد و افت قیمت‌ها تاثیری بر تصمیم آنها ندارد، بلکه تنها به استراتژی نگهداری آنها برمی‌گردد.

او گفت: برنده‌های این بازار معمولا افرادی هستند که نوسان‌گیری می‌کنند و اطلاعات خوبی از این بازار دارند و می‌توانند جریان قیمتی ایجاد کنند که معمولا از این بازار سود می‌برند.