سفر به تهران قدیم؛ گزارش کامل حمله به دانشگاه تهران و قتل ۳ دانشجو در آذر ۳۲ منتشرشد

۷۱ سال پیش در آذرماه ۱۳۳۲ جمعی از دانشجویان متعهد ایرانی به سفر نیکسون به ایران واکنش نشان دادند.

روزنامه اطلاعات در تاریخ ۱۶ آذرماه ۱۳۳۲ در این باره نوشت:

امروز از طرف چند تن از دانشجویان دانشگاه تظاهراتی صورت گرفت

بر اثر تیراندازی مامورین انتظامی سه نفر از دانشجویان مجروح شدند دو تن از مجروحین حادثه در بیمارستان فوت کردند سی نفر از دانشجویان منتسب به حزب منحله توده به علت اخلال در محیط دانشگاه بازداشت شدند.

اعلامیه فرمانداری نظامی تهران

مقارن ساعت ده و سی بامداد امروز از طرف عده ای از دانشجویان تظاهراتی در دانشکده علوم صورت گرفت که بلافاصله ماموران فرمانداری نظامی متظاهرین را متفرق ساختند و سیزده نفر از دانشجویان را دستگیر کردند. پس از آن در حوالی دانشکده فنی نیز از طرف چند تن از دانشجویان منتسب به احزاب چپ تظاهراتی انجام شد و چون تظاهرکنندگان به اخطار ماموران انتظامی متفرق نشدند و در برابر  ماموران مقاومت می کردند بر اثر تیراندازی مامورین سه نفر مجروح شدند و هفته نفر دستگیر کردند.

جمعا سی نفر دستگیر شدند. پس از تظاهرات مزبور وضع دانشگاه آرام شد و ماموران انتظامی بر اوضاع آنجا مسلط شدند. یک مقام مسئول فرماندار نظامی تهران درباره تظاهرات امروز در دانشگاه خبرنگار ما اظهار داشت: امروز عده ای از عناصر اخلالگر که مننتسب به حزب منحله توده بودند به دانشگاه رفته و عده ای از دانشجویان را مجبور به تظاهرات نمودند و در حال دسته جمعی به ماموران فرمانداری نظامی محافظ دانشگاه که مسلط بر اوضاع بودند حمله کردند و قصد ربودن اسلحه آنها را داشتند و ماموران نیز اقدام به تیراندازی کردند.

فوت دو نفر از مجروحین

دو ساعت بعداز ظهر امروز خبرنگار ما به بیمارستان شماره ۲ ارتش مراجعه کرد و اطلاع یافت که از سه نفر مجروحین حادثه امروز دانشگاه آقایان مصطفی بزرگ نیا و شریعت رضوی در اثر اصابت گلوله به ناحیه ریه و سینه و خونریزی شدید فوت کرده اند.

آقای احمد قندچی یکی دیگر از مجروحین که اینک در بیمارستان می باشد حالش خطرناک است و به طوریکه  پزشکان معالج اظهار می دارند امید بهبودی وی نیز کم می باشد.

در دبیرستان دارالفنون

ساعت ده صبح امروز ناگهان در حیاط دبیرستان بین عده ای از دانشجویان گفتگویی شروع شد که منجر به  تظاهرات گردید. از طرف اولیای دبیرستان مراتب به فرمانداری نظامی اطلاع داده شد و عده ای مامور به محل دبیرستان رفته انتظامات را برقرار نمومدند و چهار نفر را به عنوان محرک این اغتشاش دستگیر و به فرمانداری نظامی جلب کردند.

صبح امروز ناگهان در انتهای بازار کفاش ها اغتشاشی رخ داد. بلافاصله ماموران کلانتری ۸ به محل رسیده ملاحظه کردند که روباهی به طرح سبزه میدان می دود .ازدحام اشخاص متفرقه برای تماشای روباه می باشد. پس از تحقیقات معلوم شد روباه متعلق به علی نظری است. بدین وسیله قصد داشته نظم بازار را مختل سازد. صاحب روباه فورا به وسیله مامورین کلانتری ۸ دستگیر و به فرمانداری نظامی فرستاده شد.

اعلامیه فرمانداری نظامی

چند روزی است که مجددا تحریکاتی به وسیله عناصر اخلاگر و افراطی و نیز اشخاصی که محیط آرام را برای اجرای مقاصد شوم و خائنانه خود مساعد نمی دانند شروع گردیده و به خصوص با اغفال دانشجویان و دانش آموزان بیگناه دست به تظاهرات و اعمال خلاف قانون و مقررات می زنند.

همانطوریکه در اعلامیه های متعدد فرمانداری نظامی به اطلاع عمومی اهالی رسانیده است، سوابق فعالیت های خائنانه و مرتکبین این قبیل مردمان خائن و بیوطن برای ماموران انتظامی روشن و فرمانداری نظامی به کلیه جزئیات اعمال و رفتار آنها وقوف کامل دارد. چون فرمانداری نظامی نمی تواند شاهد و ناظر لجام گسیختگی این عده  اشخاص آشوبگر و بی وطن باشد لذا موکدا به مامورین انتظامی دستور داده شده است که با مسببین اخلال و بی نظمی طبق قانون رفتار نموده و هر کسی که کوچکترین عملی بر خلاف مقررات فرمانداری انجام داد فورا دستگیر و جهت کیفر قانونی به دادسرا نظامی اعزام و در صورت لزوم به یکی از نقاط بد آب و هوای جنوب تبعید گردد.

این روزنامه همچنین در تاریخ ۱۷ آذرماه نوشت:

سرلشکر مزینی به نمایندگی شاهنشاه از دانشکده فنی بازدید کرد. 

در گزارشی که امروز از طرف هیئت مامور تحقیقات به رئیس دانشگاه تهران داده شد وقوع حادثه چنین ذکر شده است:

مقارن ساعت نه و نیم روز ۱۶ آذرماه عده ای از دانشجویان دانشکده فنی در کریدور دانشکده ایستاده و مشغول گفت و شنود بودند. در این ضمن دو نفر از دانشجویان از پشت پنجره دو نفر از ماموران انتظامی را که در بیرون دانشکده فنی مشغول گشت بودند تمسخر نمودند ماموران از این جریان عصبانی شده و به وسیله گروهبان خود در صدد تعقیب دانشجویان برآمده و دانشجویان نیز از موقعیت تشکیل کلاس ها استفاده کرده و به کلاس می روند ماموران هم به دنبال آنان وارد کلاس شده و خواستار تحویل آنان می شوند.

در این موقع وضع کلاس و دانشکده مشتنج شده از طرفی به اولیای دانشکده زنگ زده می شود و مامورین دو نفر از دانشجویان مورد نظر را دستگیر و مضروب می نمایند در این موقع که کلیه دانشجویان در کریدور طبقه اول دانشکده اجتماع کرده بودند از ماموران انتظاری وارد می شوند.

یکی از دانشجویان شعار می دهد که چون ماموران در صدد متفرق کردن دانشجویان بر می آیند دانشجویان به طرف دیگر کریدور فرار می کنند در این وقت از آن سمت چند سرباز مسلح به مسلسل دستی با دانشجویان برخورد می کنند و سربازان که دچار وحشت شده بودند شروع به تیراندازی می کنند که در نتیجه آن سه نفر مقتول و عده ای مجروح می شوند.

صبح امروز آقای سرلشکر مزینی به نمایندگی از طرف اعلیحضرت همایونی در دانشکده فنی حضور یافت و با اقای مهندس خلیلی رئیس دانشکده ملاقات کرد و از واقعه روز گذشته ابراز تاسف کرد و ضمنا تحقیقاتی به عمل اورد که طی گزارشی به حضور اعلیحضرت تقدیم خواهد شد.

آقای سرتیپ پیروزان نیز به نمایندگی از طرف تیمسار لشکر با تماقلیج رئیس ستاد ارتش در دانشکده فنی حاضر شد و در ضمن تحقیقاتی که به جا آورد با اقای مهندس خلیلی ملاقات کرد.

توضیح درباره احمد قندچی

در ضمن جریان اخبار دانشکده دیروز اطلاع داده شد که احمد قندچی دانشجوی دانشکده فنی عضو حزب نیروی سوم بوده و امروز از طرف آشنایان آن مرحوم اطلاعات زیر داده شد:

احمد قندچی در سال ۱۳۱۱ در تهران متولد شد و در طفولیت پدر خود را از دست داده است و در اثر عشق و علاقه به تحصیل دوره تحصیلات ابتدائی و متوسطه اش را پایان داده  و امسال در کلاس اول دانشکده فنی مشغول ادامه تحصیلات خود بود.

احمد قندچی در نظر داشته است پس از خاتمه تحصیلات برای کسب معلومات علایه به کشور آلمان سفر کند و او به هیچ وجه به حزب و دسته ای وابستگی نداشته است.

امروز دانشجویان دانشکده پزشکی که به عنوان کارورز در بیمارستان ها اشتغال داشتند نیز از حضور بیمارستان ها خودداری نمودند. دیروز عصر این اعلامیه از طرف دولت درباره وقایع دانشگاه صادر شد

اعلامیه دولت

دولت از واقعه غیر منتظره ای که روز دوشنبه در دانشگاه تهران پیش آمد متاسف و متاثر است و دستور داده است که مرتکبین و محرکین حقیقی این واقعه را معلوم و تحت تعقیب قرار دهند.

دانشجویان که فرزندان گرامی ما هستند به خوبی می دانند که دانشگاه محیطی منزه برای ملت ایران است و مسئول تربیت نسل آینده است. ولی متاسفانه عده معدودی بی وطن که همه چیز ما را می خواهند بر باد دهند و برای ما نه دانشگاه باقی بگذارند نه دانشجو، در این مکان رخنه کرده در آنجا سنگر تظاهرات خیانت آمیز قرار داده و به سربازان یعنی برادران شما که شب و روز همه چیز را بر خود حرام نموده اند تا اسایش شما به قیمت جان خود تامین و در نتیجه برای مملکت استقلال و برای شما ازادی تحصیل فراهم سازند حمله می کنند.

دولت موظف است با نهایت جدیت وسائل تحصیل و پیشرفت فرهنگ را فراهم سازد و مخصوصا نسبت به دانشگاه و دانشجویان کمال علاقه را دارد.

به این وسیله به اطلاع آن عده معدود می رساند که با کمال قدرت از اقدامات مضر آن ها جلوگیری و دانشگاه را محیط آرام و آماده برای تحصیل و تربیت مردان آینده ایران خواهد بود.

اعلامیه دانشگاه

 عصر دیروز شورای روسای دانشکده ها مجداد تشکیل یافت و در تقیقب مذاکرات جلسه صبح درباره حادثه دانشگاه صحبت به عمل آمد و پس از چند ساعت شور و مذاکره اعلامیه به شرح زیر صادر کردند.

دانشگاه تهران در عین بی طرفی کامل در امور سیاسی و با نهایت علاقمندی به حفظ نظم و آرامش در محیط دانشگاه از واقعه ۱۶ آذر که بر خلاف انتظار در دانشکده فنی روی داده  متاسف است و امیدوار است با اطمینانی که از طرف مقامات مربوط داده شده است موضوع دقیقا رسیدگی شود.

از همه دانشجویان و کارکنان دانشگاه انتظار دارد که برای حفظ استقلال و احترام دانشگاه دقت نمایند تا نظایر این واقعه تکرار نشود.

دانشگاه به بازماندگان سه نفر دانشجوئی که در این قضیه از میان رفته اند تسلیت می گوید.

به طوریکه از دبیرخانه دانشگاه اطلاع می دهند  روز یکشنبه ۲۲ آذرماه  دانشگاه تهران به پاس احترام روح مقتولین واقعه روز دوشنبه رسما تعطیل خواهد شد.

دانشجویان آزاد شدند

در نتیجه مذاکراتی که روز گذشته بین اولیای دانشگاه و فرمانداری نظامی به عمل آمد امروز بامداد ۳۳ نفر دانشجویانی که در واقعه روز دوشنبه دستگیر شده بودند آزاد شدند.

ولی اقای دکتر عابدینی معاون دانشکده فنی که هنوز بازداشت است و وی متهم است که بدون جهت زنگ دانشکده را زده و باعث بروز این حادثه تاسف آور شد.