رزمایش مشترک چین-ایران-روسیه؛ ترویج امنیت به دور از تقابل اردوگاهی

«دونالد ترامپ» رئیس جمهور ایالات متحده در واکنش به این رزمایش گفت که «نگران نیست» زیرا «آمریکا قوی‌تر از تمام این سه کشور است»، امری که بازتاب آشکار تفکر تقابلی واشنگتن محسوب می‌شود. در واقع، با نگاه به تاریخ این رزمایش سالانه و عنوان آن به عنوان «کمربند امنیت دریایی» و با توجه به نیروهای شرکت کننده در آن، می‌توان دریافت که این رزمایش مشترک سه جانبه ربطی به تقابل اردوگاهی ندارد و تهدیدی برای جهان نیست و فقط امنیت را برای منطقه و جهان به ارمغان می‌آورد.

برخلاف رزمایش‌های سال‌های گذشته که در آب‌های خلیج عمان برگزار می‌شد، رزمایش‌های امسال در آب‌های بندر چابهار برگزار می‌شود. اگرچه مکان برگزاری تغییر کرده، اما هدف این رزمایش تغییری نکرده و به منظور حفظ امنیت دریایی منطقه‌ای و بدون ارتباط با وضعیت ژئوپلیتیکی توصیف شده است.

با توجه به محتوای اعلام شده رزمایش «کمربند امنیت دریایی-2025»، می‌توان فهمید که این رزمایش بیشتر بر پاسخگویی به تهدیدات امنیتی غیرمتعارف مانند حملات علیه تروریست‌های دریایی و دزدان دریایی متمرکز است و متعهد به بهبود توانایی نیروی دریایی سه کشور برای پاسخگویی به تهدیدات امنیتی غیرمتعارف است و طبیعتا علیه کشور خاصی نیست.

برخلاف دو سال گذشته که این رزمایش در آب‌های نزدیک خلیج عمان برگزار می‌شد، امسال رزمایش در بندر چابهار در جنوب شرقی ایران برگزار می‌شود.

بندر چابهار به عنوان یک بندر مهم در تجارت بین‌المللی ایران به حساب می‌آید. بخش خلیج عمان - بندر گوادر از ناجیه شمالی اقیانوس هند مسیری حیاتی برای انتقال نفت بین‌المللی محسوب می‌شود. در مقایسه با خلیج عمان، بندر چابهار به خشکی نزدیک‌تر است که این امر پشتیبانی لجستیکی را تسهیل می‌کند. از این لحاظ، رزمایش امسال «کمربند امنیت دریایی-2025» از اهمیت بالاتری برای محافظت از مسیرهای مهم حمل و نقل دریایی و امنیت دریایی منطقه برخوردار است.

همان طور که در بالا اشاره شد، رزمایش «کمربند امنیت دریایی» بر حوزه امنیت غیرسنتی تمرکز دارد و هدف آن پاسخگویی به تهدیدات مشترکی است که جامعه بین‌المللی با آن مواجه است، لذا امکان شکل‌گیری ائتلاف نظامی بین این سه طرف وجود ندارد و این رزمایش نیز در جهت تشکیل این نوع ائتلاف نظامی نیز توسعه نخواهد یافت. این در حالیست که رسانه‌های غربی اغلب از مفهوم «ائتلاف» برای توصیف این رزمایش استفاده می‌کنند تا چین، ایران و روسیه را به عنوان یک اردوگاه مقابل دنیای غرب جلوه دهند. به عنوان مثال، ترامپ ادعا کرد که از این رزمایش «نگران نیست» با این هدف که نشان دهد آمریکا قوی‌تر از تمام این سه کشوراست واقعیتی که نشانگر همان تفکر تقابل اردوگاهی تلقی می‌گردد.

نیروی دریایی چین این بار ناوشکن موشکی «بائوتو» و کشتی تدارکاتی «گائویوهو» را که در آب‌های خلیج عدن مشغول انجام ماموریت حفاظت در برابر دزدان دریای بوده‌اند، به این رزمایش اعزام کرد. لازم به ذکر است که در رزمایش‌های سال‌های گذشته نیز ناوگان مشابه از طرف چین اعزام شده بود. این نیز می‌تواند هدف امنیت‌گرایانه رزمایش را ثابت کند.

چین و روسیه از اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد هستند و بین خود مشارکت جامع راهبردی را ایجاد کرده‌اند و بدین ترتیب، مسئولیت مهمی در حفظ صلح جهانی بر عهده دارند. به علاوه، میان چین و ایران نیز رابطه مشارکت راهبردی جامع ایجاد و حفظ شده است. می‌توان گفت همه این سه کشور از نیروهای مهم حفظ صلح جهان هستند و رزمایش مشترک دریایی آنها برای ثبات و صلح جهانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. وزارت دفاع چین همچنین اعلام کرده که پکن آماده همکاری با طرف‌های مربوطه در زمینه امنیت دریایی و حفظ  ثبات و صلح منطقه‌ای است.