یکی می‌گوید طلا خریدم و ضرر کردم و دیگری می‌پرسد چرا قیمت اجناس پایین نمی‌آید؟

کاهش ناگهانی نرخ ارز و طلا در صورت ادامه‌دار شدن مذاکرات پیش‌درآمد گشایش‌های اقتصادی است. هرچند گزارش میدانی از بازار نشان‌دهنده نگرانی افرادی است که در هفته قبل پول نقد خود را به دلار یا طلا تبدیل کرده‌اند و حالا با ریزش قیمت‌ها به فکر فروش افتاده‌اند.

عده‌ای بر این باورند که مذاکرات ادامه‌دار شده و باز هم شاهد ریزش خواهیم بود و عده‌ای دیگر می‌گویند با تخلیه هیجانات اولیه بازار قیمت‌ها برمی‌گردند. هر اتفاقی بیفتد، آرامش روانی مردمی که در طول سالیان شاهد از دست رفتن مداوم ارزش اندک پس‌انداز خود و کوچک شدن سفره خود بوده‌اند، به خطر افتاده است. زنگ خطر دلال شدن آحاد جامعه به صدا درآمده و به مرحله بحرانی رسیده است. باید دید این‌بار مذاکرات بین‌المللی می‌توانند آرامش و ثبات اقتصادی به همراه آورده و سرمایه را به سمت مشاغل تولیدی سوق دهند یا نه. 

عادت به خرید طلا در شرایط بحرانی

مردم ایران در سال‌های اخیر عادت کرده‌اند به محض شنیدن اخبار نگران‌کننده پول نقد خود را به طلا و دلار تبدیل کنند تا از افت ارزش آن جلوگیری کنند. جهش قیمتی چنان بود که در مدت زمان کوتاهی هر دلار از زیر ۷۰ هزار تومان به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسید. طلا هم وضعیت مشابهی داشت؛ هر گرم طلا از ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عبور کرد. خریداران در مقابل طلافروشی‌ها صف کشیدند تا با همان قیمت بالا هم که شده پول خود را به طلا تبدیل کنند. اکثر طلافروشی‌ها یک بخش از مغازه خود را به فروش شمش و طلای دست دوم بدون اجرت اختصاص دادند و خریداران بدون توجه به اینکه چه چیزی می‌خرند، درخواست طلای بدون اجرت می‌کردند. حالا، بسیاری از افرادی که از ترس جنگ سکه و طلا خریده‌اند، نگران ضرر خود هستند. هرچند اکثریت، منافع جمعی را ارجح بر منافع شخصی می‌دانند و چشم‌انتظار اخبار خوش اقتصادی هستند.

دلال میدان فردوسی: بگذارید هیجانات بخوابد، دوباره گران می‌شود

حالا و با ریزش شدید قیمت این دو کالای تعیین‌کننده، بسیاری از افراد برای فروش صف کشیده‌اند؛ چرا که پیش‌بینی می‌کنند مذاکرات خوب پیش رفته و قیمت‌ها از این هم پایین‌تر بیایند. البته فعلا خریداری هم در بازار نیست. آن دسته از مردمی که با مبالغ بالا اقدام به خرید کرده‌اند، نگران از دست رفتن سرمایه خود هستند. در مناطقی مانند چهارراه استانبول و میدان فردوسی که قدم بزنید، افرادی را می‌بینید که به شوخی و جدی می‌گویند: طلا همیشه گران می‌شود، حالا که ما خریدیم برای اولین بار توافق شده و قیمت‌ها روزبه‌روز پایین می‌آید. از سویی دیگر، دلالان خیابانی و فروشنده‌ها می‌گویند: کمی صبر کنید، قیمت‌ها به خاطر هیجانات بازار کاهشی شده‌اند، وگرنه دوباره بالا خواهند رفت. یکی از آن‌ها می‌گوید: با اطمینان می‌گویم طلا تا پایان سال گرمی ۱۰ میلیون تومان را رد خواهد کرد. بگذارید این جو بخوابد.

مردم می‌پرسند چرا دلار ارزان می‌شود، قیمت اجناس کم نمی‌شود؟

یکی دیگر از مباحث داغ این روزها میان مردم این است که: چرا وقتی قیمت ارز و طلا بالا می‌رود، قیمت اجناس را سریعا بالا می‌برند، اما پایین آمدن قیمت تاثیری بر کاهش قیمت اجناس ندارد؟ اکثر افراد فروشندگان را مقصر این وضع می‌دانند. یک خانم جوان می‌گوید: فروشندگان طوری رفتار می‌کنند انگار همگی اجناسشان را درست زمانی خریدند که دلار ۱۱۰ هزار تومان بود، و دیگر نمی‌توانند کاهش قیمت داشته باشند. تا وقتی کاهش قیمت دلار و طلا تاثیری بر کاهش قیمت اجناس و مایحتاج روزمره ندارد به چه درد ما مردم می‌خورد؟ کارشناسان پاسخ این سوال را اینگونه می‌دهند: ریزش ناگهانی قیمت ارز و طلا به عنوان دو عنصر تعیین‌کننده در اقتصاد ایران ناشی از تخلیه حباب است، و با قیمت واقعی تفاوت بسیار دارد. وقتی افزایش قیمت داریم ارزش پول ملی کاهش پیدا می‌کند، اما با کاهش قیمت ناگهانی ارز و طلا، ارزش پول ملی به ناگهان بالا نمی‌رود. چرا که افزایش ارزش پول ملی و شاخصه‌های رفاه به افزایش تولید ناخالص داخلی گره خورده‌اند. وقتی عمده منابع مالی کشور در بازار طلا یا ارز سرمایه‌گذاری شده و مشاغل تولیدی خوابیده‌اند، نمی‌توان انتظار تقویت و بهبود پول ملی را کشید. در شرایط فعلی قیمت ارز و طلا به طور هیجانی تعیین می‌شود و نمی‌توان قیمت واقعی را مشخص کرد، بنابر این، قیمت‌گذاری دقیق امری نشدنی خواهد بود. کارشناسان بر این باورند که قطعی شدن نتیجه مذاکرات و حرکت به سوی بهبود روابط بین‌الملل و رفع تحریم‌ها می‌تواند سرآغاز ثبات اقتصادی و رفع تلاطم از بازارهای مالی باشد.