ماجرای انتشار گفتگوی جنجالی «جمال عبدالناصر» و «معمر قذافی» چیست؟

انتشار فایل صوتی مکالمه میان «جمال عبدالناصر»، رئیس جمهور وقت مصر و سرهنگ «معمّر قذافی»، رئیس مخلوع لیبی که به ۵۴ سال قبل برمی‌گردد، این روزها مورد توجه رسانه‌ها و کاربران جهان عرب قرار گرفته است.

فایل صوتی مذکور به دو ماه قبل از فوت عبدالناصر در ماه آگوست ۱۹۷۰ برمی‌گردد.

رئیس جمهور فقید مصر که از چهره‌های برجسته ضداشغالگری صهیونیست‌ها و ضدامپریالیستی به شمار می‌رفت، در این فایل طولانی، از درک و فهم برخی از سران کشورهای عربی در قضیه بازپسگیری فلسطین و جنگ با رژیم صهیونیستی انتقاد می‌کند و می‌گوید برخی از کشورهای عربی و گروه‌های فلسطین در حالی منادی آزادی فلسطین هستند که در این باره حمایت عملی نمی‌کنند.

عبدالناصر در این گفتگو بر راهکار مسالمت آمیز برای پایان دادن به مناقشه فلسطین و رژیم صهیونیستی تأکید دارد و می‌گوید بقای این رژیم به دلیل حمایت‌های آمریکا است و این واشنگتن است که می‌تواند به این رژیم فشار بیاورد.

دومین رئیس جمهور مصر در این فایل به صراحت از کشورهایی مانند عراق، سوریه، الجزایر و یمن جنوبی انتقاد می‌کند و می‌گوید: «مصر آماده است در صورتی که این کشورها بخواهند با اسرائیل بجنگند، از آن‌ها حمایت مالی بکند».

جمال عبدالناصر از گفتمان انقلابی برخی کشورهای عربی مانند عراق و الجزایر و گروه‌های فلسطینی ابراز ناامیدی کرد و گفت که دعوت آن‌ها برای آزادسازی فلسطین «من النهر الی البحر» (از رود تا دریا) ممکن است به از دست‌دادن کامل «کرانه باختری»، «بیت‌المقدس» و حتی «غزه» منجر شود.

او گفت: «معنای حرف‌هایی که امروز عراقی‌ها می‌گویند این است که ما کرانه باختری، بیت‌المقدس و غزه را به یهودی‌ها می‌دهیم و ظرف یک یا دو سال، همه این مناطق یهودی‌نشین می‌شوند و دیگر باز نمی‌گردند.»

عبدالناصر به برتری نظامی رژیم صهیونیستی که از حمایت مالی و تسلیحاتی آمریکا برخوردار است، اشاره می‌کند و می‌گوید: «اسرائیل تنها در یک قرارداد تسلیحاتی ۴۰۰ میلیون جنیه (واحد پول مصر) برای خرید تسلیحات هزینه کرده، درحالی‌که بودجه نیروهای مسلح عراق تنها ۷۰ میلیون جنیه است.

او با تردید پرسید: «چطور می‌خواهند آزاد کنند؟»

او تأکید کرد: «راه‌حل مسالمت‌آمیز، واقع‌بینانه‌ترین گزینه است، اما نیازمند فشار بین‌المللی بر اسرائیل از طریق ایالات متحده آمریکا است».

او گفت: «راه‌حل مسالمت‌آمیز دور از دسترس است، یعنی باید یک موضع بین‌المللی جدی وجود داشته باشد، نه صرفاً قدرت خودمان. یک موضع بین‌المللی جدی که آمریکا را وادار کند بر اسرائیل فشار بیاورد».

این فایل صوتی چند روز بعد از آن منتشر شده است که رئیس جمهور آمریکا از لزوم مجانی شدن کانال‌های آبی پاناما و سوئز برای عبور کشتی‌های آمریکایی سخن گفته بود و مشخص نیست هدف از انتشار آن در این برهه چیست ولی عبدالناصر در این گفت‌وگو هرگونه عبور صهیونیست‌ها از کانال سوئز را منوط به تحقق حقوق فلسطینی‌ها دانسته است.

به گزارش رأی الیوم، «فوزی العشماوی»، مشاور اسبق وزیر خارجه مصر در این باره می‌گوید افشای این فایل صوتی، مدرک جدیدی است بر فاجعه دوگانه اعراب؛ از یک سو شکاف عمیق بین شعارها و لاف‌زنی‌های علنی آن‌ها با حقایق و محاسباتی را که در پشت درهای بسته کاخ‌ها و اتاق‌های خصوصی مطرح می‌شود، نشان می‌دهد و از سوی دیگر، بیانگر ادامه اختلاف فاحش و شکاف بزرگ و مزمن در موازنه قوا با رژیم صهیونیستی به عنوان سرنیزه غرب که در منطقه کاشته شده است.

او تأکید می‌کند که اگر ما متن و روح درز این فایل صوتی مذکور را بر شرایط کنونی، به ویژه در مورد مقاومت فلسطین، تطبیق دهیم، کاملاً حق داریم مانند عبدالناصر از طفره رفتن کشورهای عربی در ارائه حمایت در این مسئله و اکتفا کردن به انتقاد و رقابت‌های سیاسی خشمگین شویم.

عشماوی در ادامه مدعی شد: همچنین کاملاً حق داریم مقاومت را به خاطر انجام یک حمله خطرناک بدون محاسبه دقیق موازنه قوا، پیامدها و تبعات آن مورد انتقاد قرار دهیم. می‌توان بدون اغراق گفت که هیچ‌یک از افشاگری‌های سال‌های اخیر، سند برائتی برای هیچ نظام، رهبری یا دوره تاریخی نیست، بلکه همگی حکم محکومیتی برای همه هستند. هرچند این افشاگری‌ها تا حدی بر بخش‌های تاریک تاریخ معاصر ما نور می‌افکنند، اما متأسفانه این نور آنقدر کافی یا منظم نیست که به دیدگاهی روشنگر یا روایتی تاریخی بی‌طرفانه تبدیل شود. در نهایت این افشاگری‌ها حساب‌شده و مغرضانه هستند و به گفته او نه به دنبال منافع ملی‌اند و نه در جستجوی حقیقت.