چرا در سایت تبیان، تبلیغ «دریافت آسان ویزای انگلیس» منتشر می‌شود؟

نگاهی کوتاه به صفحات پربیننده سایت «تبیان» گویای این نکته است که متولیان این رسانه بزرگ اجتماعی و البته دینی، در تعاملات خود با اسپانسرهای مالی و کارگزاران آنها، از رسیدن به الگویی پایاپای که ضمن حفظ مبانی این رسانه، بخش خصوصی را نیز به سرمایه‌گذاری شایق کنند، بازمانده‌اند.
برند «تبیان» برای نه تنها فعالان فرهنگی و رسانه‌ای این دیار بلکه برای بسیاری از علاقمندان و بهره‌گیران از امکانات متعدد آن در فضای مجازی، نامی آشناست؛ مجموعه‌ای چندمنظوره که به‌مدد پشتوانه مادی و معنوی عظیمی همچون سازمان تبلیغات اسلامی کشور، در همان نخستین گام‌های حضور خود در جامعه مجازی فارسی زبانان در سالهای ابتدایی دهه هشتاد (که عمده متولیان فرهنگی در خواب ناز پیش از اوج‌گیری توفان شبکه‌های اجتماعی بسر می‌بردند)، توانست جایگاه منحصر به‌فردی را به خود اختصاص دهد.

«تبیان» در طول نزدیک به دو دهه اخیر، با توسعه تدریجی بسترهای خدماتی‌اش در گستره‌ای متنوع (از ارائه سرویس وبلاگ، ارسال پیامک، اجاره‌دادن سرورهای مجازی و ساخت نرم‌افزار و بازی‌های آنلاین گرفته تا تاسیس شبکه اجتماعی، بسترهای شبکه‌ای ویژه متخصصین و حتی طرح‌های حساسی همچون «همسان‌گزینی در فضای مجازی») نام خود را در فهرست 50 سایت پرمخاطب ایران کماکان حفظ کرده است؛ هرچند که این حضور با شیبی تدریجی از رتبه‌های تک‌رقمی در میان پایگاه‌های اینترنتی پرطرفدار دهه هشتاد به رتبه 32 فعلی نزول پیدا کرده است (منبع). این افت قابل تامل، از ریزش پلکانی مخاطبان «تبیان» به رغم افزایش سرویس‌های متنوع آن و گسترش دامنه مصرف‌کنندگان بالقوه‌اش حکایت دارد.

مجموعه رسانه‌ای «تبیان» که با محور قراردادن موضوع «سبک زندگی» تلاش کرده تا با برقراری ارتباطی دوسویه با طیف‌های مختلف اجتماعی، ضریب نفوذ و تاثیرگذاری‌اش را افزایش دهد، طی سالهای اخیر با افت و خیزهای دیگری (مازاد بر ریزش مخاطبان) نیز مواجه بوده است.

تامین منابع مالی و لجستیکی این سازه عظیم که عمده خدمات و بروندادهایش عام‌المنفعه و سوبسیدی می‌باشند، یکی از اصلی‌ترین چالش‌های آن به شمار می‌رود که به‌طور طبیعی گردانندگانش را به سوی «تبلیغات» و تعامل با حامیانی از بخش خصوصی در قالب‌هایی همچون آگهی و رپرتاژ سوق داده است، رویکرد مؤثری که تبعات مثبت و منفی خاص به‌خود را در پی داشته است.

پرواضح است که «تبلیغات» همواره فرصتی گره‌گشا و راز بقای بسیاری از رسانه‌های مستقل جهان قلمداد می‌شود، اما این تیغ دولبه در کنار مواهب مالی و ریالی خود، برخی پیوست‌های ناخواسته فرهنگی را نیز به‌شاکله محتوایی رسانه‌ها تزریق و تحمیل می‌کند، اینگونه پیوست‌ها گه‌گاه نه تنها قابل جانمایی‌ شدن در قالب ریل‌گذاری‌های ارزشی و نگرشی رسانه‌های پذیرنده‌شان نیستند، بلکه در مسیری خلاف جهت حرکت و به سوگیری‌های محتوایی میزبانانشان، لطمات جدی نیز وارد می‌سازند.

نگاهی کوتاه به صفحات پربیننده سایت «تبیان» گویای این نکته است که متولیان این رسانه بزرگ اجتماعی و البته دینی، در تعاملات خود با اسپانسرهای مالی و کارگزاران آنها، از رسیدن به الگویی پایاپای که ضمن حفظ مبانی این رسانه، بخش خصوصی را نیز به سرمایه‌گذاری شایق کنند، بازمانده‌اند.

انتشار آگهی‌های «درشت» در تبلیغ کنسرت‌های برخی کشورهای همسایه، دریافت آسان ویزای انگلیس، رزرو بلیط پروازهای تهران ـ بانکوک، لوازم خانگی برندهای مشهور کره‌ای، رپرتاژهای مفصل پیرامون تورهای گرجستان و آذربایجان و... بخشی از یک پارادوکس مدیریتی به‌شمار می‌روند که با به‌وجود‌آوردن فضایی دوگانه در ذهن مخاطبان، آنها را نسبت به آموزه‌های مثبتی همچون صرفه‌جویی، پس‌انداز، حمایت از تولید ملی و ... که در مطالب محتوایی این سایت ترویج می‌شوند، لمس و به‌سوی جهت مخالفی که پرچمدار مصرف‌گرایی، مدمحوری و نگاه به آنسوی مرزهاست، رهنمون می‌سازند.

این آگهی‌ها که نه تنها در صفحه نخست «تبیان» بلکه در اجزا و صفحات داخلی رسانه نیز در نقاط مؤثری جانمایی شده‌اند، با قاب‌های انباشته از تصاویر، رنگها و عبارات چشم‌نوازشان، مخاطب را به‌دنبال خود می‌کشانند و تاثیری اجتناب‌ناپذیر بر او می‌گذارند ... نتیجه‌ای تامل‌برانگیز که اهداف رفتاری اولیه متولیان «تبیان» را به‌چالش می‌کشاند.

وضعیت اقتصادی نابسامان جامعه و به‌ویژه رسانه‌ها، یافتن جایگزین‌های مطمئن و عملیاتی برای اینگونه آگهی‌ها و تغییر زمین بازی به‌سود رسانه را کمی دشوار می‌نمایاند.

اما شاید گسترش ارتباطات سازمانی و روابط عمومی «تبیان» به‌سوی برندهای معتبر داخلی و ایجاد اشتیاق در آنها جهت بهره‌گیری از این فرصت بزرگ تبلیغاتی برای گسترش دامنه مشتریانشان از یک سو و اعمال برخی سیاست‌های ریاضتی در کلیت این مجموعه رسانه‌ای عظیم، به‌ویژه در مورد بخش‌هایی که از اقبال عمومی مخاطبان بی‌بهره‌اند یا فناوری‌های جدیدتر جای آنها را گرفته‌اند یا ارزش‌ها و امتیازات رقابتی‌شان را از دست داده‌اند و به‌صورت کلی، تعطیلی آن زیردامنه‌ها، ابزارها و برنامه‌ها نه تنها خللی در امورات مجازی روزانه مخاطبان «تبیان» ایجاد نمی‌کند بلکه صرفه‌جویی مالی نیز به‌دنبال دارد، می‌توانند برخی از راهکارهای تلاش بیشتر برای پایبندی به زیربناهای محتوایی و عبور از «تله تبلیغات» در «تبیان» باشند.

منبع: فارس

729