مونا زندی: «آیین‌های عاشورایی» قضاوت ندارد
کارگردان مستند «لحظه‌های دلتنگی» با تاکید بر اینکه مجموعه مستند «آیین‌های عاشورایی» بدون قضاوت و پیش‌داوری ساخته شده است، ابراز امیدواری کرد شرایط برای اکران عمومی و نمایش گسترده‌تر آن فراهم شود.
مونا زندی، کارگردان مستند «لحظه‌های دلتنگی» از مجموعه مستند آیین‌های عاشورایی در سخنانی با اشاره به چگونگی تولید این مجموعه مستند توضیح داد: این پروژه به پیشنهاد آقای «عباس اسداللهی» مدیرعامل وقت «موسسه رسانه‌های تصویری» ساخته شد. در آن زمان آقای اسداللهی به من پیشنهاد کرد که در یک مجموعه ۳۰ قسمتی مستندهایی از آیین‌های عاشورایی که در ۳۰ استان کشور اجرا می‌شود، ولی در حال حاضر به مرور زمان در حال فراموش شدن است و مداحی‌های جدید جایگزین آن‌ها شده تهیه کنم. در همین چارچوب تصمیم گرفته شد که در فاز اول اجرای این پروژه، ۱۰ مستند ساخته و در دو فاز بعدی ۲۰ قسمت دیگر تهیه شود.
این کارگردان سینما با بیان اینکه در ابتدا از چنین پیشنهادی تعجب کرده بود چرا که حوزه کاری‌اش فیلم مذهبی نبود، و نیز با اشاره به اینکه علیرضا شجاع نوری و فرهاد ورهرام به عنوان مشاوران این پروژه وی را همراهی کرده‌اند، ادامه داد: پس از مشورت با صاحب‌نظران، حدود ۱۰ ماه در مورد آیین‌های عاشورایی در ۳۰ استان کشور تحقیق کردیم که نتیجه آن تدوین کتاب ۲۰۰ صفحه‌ای در این زمینه بود. برای ساخت این مجموعه مستند هم ابتدا ۱۰ استان را به عنوان اولویت انتخاب کردیم و بعد از پایان تحقیقات ۱۰ گروه مختلف به ۱۰ استان انتخاب شده عزیمت و اقدام به ساخت این مجموعه مستند کردند.
زندی که خود در روند ساخت این مجموعه علاوه بر تهیه‌کنندگی، کارگردانی مستند «لحظه های دلتنگی» را بر عهده داشته است، گفت: در جریان ساخت این مجموعه مستند با توجه به اینکه خرم آباد از آیین‌های مذهبی و عرفانی جالبی در ایام محرم برخوردار است من استان لرستان را انتخاب کردم و به همراه گروهم برای ساخت مستند به خرم‌آباد سفر کردیم. تجربه آیین‌های عاشورایی در استان لرستان از جمله «گِل مالی» از مدرن‌ترین اتفاقاتی است که برای یک انسان رخ می‌دهد و فکر می‌کنم این آیین به نوعی پاکسازی روان است. در روز عاشورا افراد مختلف با هر نگاه فکری و اندیشه‌ای در این مراسم حضور پیدا می‌کنند، همه به یک شکل به سجده می‌افتند، در گِل فرو می‌روند و تلاش می‌کنند که همه منّیت‌ها را در درون از بین ببرند. به نظرم در جریان اجرای آیین گل مالی، گویی انسان به نقطه صفر می‌رسد و بار دیگر باز می‌گردد.
او افزود: این آیین بر اساس ریشه‌های اصیلش، اتفاقی مدرن است و می‌توانم بگویم تجربه اجرای این آیین، یک تجربه بی‌نظیر یا کم نظیر است.
مونا زندی با بیان اینکه مجموعه مستندهای عاشورایی یک مجموعه شرافتمند است که تلاش کرده به صورت شفاف و بدون هیچ گونه قضاوت و پیش داوری، آیین های عاشورایی را به تصویر بکشد، گفت: در همین چهارچوب نمی‌خواستم در جریان به تصویر کشیدن این آیین‌ها با قضاوت و جانبداری با موضوع برخورد شود بلکه بر روی فرم مستندگونه آن تاکید داشتم و به ماجرا از نگاه یک مستندساز که تحقیق می‌کند، نگاه می‌کردم. در جلسه‌ای که با مجموع کارگردان‌های ساخت این مستند داشتیم به آن‌ها نیز گفتیم که بدون هیچ‌گونه دستور کاری عمل می‌کنیم و بر موضوع شفافیت نداشتن قضاوت و رعایت بی‌طرفی تاکید داشتیم.
زندی در ادامه صحبت‌های خود در این مراسم در پاسخ به سوالی درباره بودجه ساخت این مجموعه مستند و برخی مسائل حاشیه‌ای که در ارتباط با هزینه ساخت آن در مقطعی مطرح شده بود، گفت: کل بودجه این مجموع مستند ۴۳۰ میلیون تومان بود که ۱۸ میلیون آن مالیات پروژه بود. این مجموعه مستند در ۱۰ قسمت ۷۰ دقیقه‌ای در ۱۰ شهرستان تهیه شد. حدود ۹ ماه یک گروه ۸ نفره تحقیق برای این پروژه را برعهده داشت و بعد، تحقیقات تبدیل به یک کتاب شد و بعد از انجام این تحقیقات ۱۰ گروه به شهرستان‌های مختلف رفتند و ساخت این مجموعه مستند را آغاز کردند. در این بین آقای شجاع نوری به عنوان مشاور ارشد پروژه هیچ هزینه‌ای را در جریان ساخت این مستند دریافت نکرد. ضمن اینکه کمتر از یک سال بعد از فیلمبرداری این مجموعه مستند با طراحی‌ای که روی آن انجام شده بود در قالب یک بسته ۱۰ تایی به موسسه رسانه‌های تصویری داده شد که در آن زمان قیمتش برای فروش ۷۲ هزار تومان بود؛ البته بعد از مدتی نیز حق کپی رایت این مجموعه مستند به تلویزیون فروخته و در شبکه مستند به نمایش گذاشته شد.
منبع: ایسنا
10
