قدیمی‌ترین کمونیست ایران درگذشت/ انور خامه‌ای که بود؟
انور خامه‌ای تنها بازمانده گروه کمونیستی ۵۳نفر و از بنیانگذاران حزب توده بوده است. او روز گذشته در سن ۱۰۲سالگی چشم‌از جهان فروبست.
به گزارش خبر فوری ، انور خامه‌ای ( تولد: ۲۹ اسفند ۱۲۹۵، تهران وفات: ۲۹ آبان۱۳۹۷، کرج) سیاستمدار، اقتصاددان، جامعه‌شناس، نویسنده ومترجم ایرانی بود که البته آنچه او را متمایز می‌کند، گذشته سیاسی او است. خامه‌ای، تنها بازمانده گروه کمونیستی ۵۳نفر و از بنیانگذاران اصلی حزب توده بوده است. او روز گذشته در سن ۱۰۲سالگی بر اثر نارسایی ریه چشم‌از جهان فروبست.
کودکی از خانواده‌ای متفاوت
انور خامه‌ای در خانواده‌ای سیاسی و مخالف حکومت قاجار پرورش یافت. او فرزند یحیی کاشانی است که از مجتهدان و روزنامه‌نگاران مبارز و از فعالان انجمن سری «باغ میکده» در عصر مشروطه‌بود. این انجمن سری قصد برانداختن حکومت قاجار را داشت و پدر انور از بنیانگذاران این انجمن بوده است.
انور جوان و احزاب چپ
خامه‌ای که از نخستین دانش‌آموختگان مهندسی‌شیمی در «مدرسه عالی تهران» بود همزمان از جمله فعال‌ترین چپهای عصر خویش به خصوص دو سه دهه اول قرن حاضر بود.
او عضو گروه ۵۳ نفر بود. این گروه از اولین گروههای کمونیست ایران بوده است. احسان‌طبری، خلیل‌ملکی، بزرگ‌علوی، عبدالصمد کامبخش، رضا روستا و ایرج‌اسکندی، از مشهورترین اعضای این گروه بودند. اعضای این گروه در سال ۱۳۱۶ توسط حکومت رضاشاه دست‌گیر شدند و به زندان افتادند. انور خامه‌ای نیز به ۶ سال زندان محکوم شد، که در مهرماه ۱۳۲۰ با یک سال تخفیف، از زندان آزاد شد.
انور پس آزادی و در سال ۱۳۲۲ به عضویت حزب توده درآمد و با همراهی باقی اعضای گروه ۵۳ ، هسته مرکزی این حزب را تشکیل داد. انور خامه‌ای در کادر روزنامه رهبر، ارگان حزب توده هم بود.
خامه‌ای و جنبش ملی شدن صنعت نفت
با شکل‌گیری جنبش ملی شدن صنعت نفت، خامه‌ای و چند تن از همفکرانش، روزنامه جهان ما و روزنامه حجار را منتشر نمودند اما در پی کودتای ۲۸ مرداد، روزنامه ها تعطیل و خامه‌ای هم بازداشت شد.
بعدداز کودتا انور خامه ای که احساس یاس و ناامیدی شدیدی داشت به بهانه ادامه تحصیل مهاجرت کرده و در رشته اقتصاد، در دانشگاه هایدلبرگ تحصیل نمود، سپس در همین رشته در دانشگاه فرایبورگ در کشور آلمان ادامه تحصیل داد و موفق به دریافت مدرک دکترای اقتصاد شد.
میراث خامه‌ای
خامه‌ای در سن ۶۰سالگی ازدواج کرد. همسرش فوت کرده است و از ازدواج انها ملیحه‌دخترش، برجامانده است.
از خامه‌ای خانه ای به جا مانده و وصیت کرده است پیکرش برای تحقیقات علمی به دانشگاه علو‌م‌پزشکی تهران سپرده شود.
آثار مکتوب خامه‌ای کدامند؟
*تجدیدنظرطلبی از مارکس تا مائو: این کتاب بارها در فرانسه تجدید چاپ شد. موفقیت این کتاب در عرصهٔ بین‌المللی تا آنجا پیش رفت که هربرت مارکوزه، فیلسوف مشهور آلمانی، قلم به ستایش آن گشود. این کتاب بعدها در ایران توسط خود خامه‌ای ترجمه شد.
*خاطرات سیاسی دکتر انور خامه‌ای در سه مجلد:
*خاطرات روزنامه‌نگار
*پراکسیسم و ازخودبیگانگی
*چهار چهره: نیما یوشیج، صادق هدایت، عبدالحسین نوشین وذبیح بهروز
*پاسخ به مدعی: این کتاب به تحریفات و اشتباهات تاریخی خسرو شاکری پرداخته‌است.
*اقتصاد بدون نفت
*فرهنگ سیاست و تحول اجتماعی
*محنت‌آباد: مجموعه داستان
*سال‌های پرآشوب: پژوهشی است در ده جلد که تاکنون چهار جلد آن منتشر شده‌است.
*فلسفه برای همه
38
