بیماری که خطر ابتلا به آلزایمر، پارکینسون و سکته مغزی را افزایش میدهد
با نگاهی به میلیونها پرونده سلامت دانمارک در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ محققان نرخ بالاتری از چندین بیماری تخریبکننده عصبی را در بیماران مبتلا به عفونت کووید-۱۹ مشاهده کردند.
نتایج تحقیقات جدید ارائه شده در کنگره آکادمی نورولوژی اروپا در وین، افزایش خطر ابتلا به چندین اختلال عصبی را در بیماران پس از یک دوره کووید-۱۹ نشان داد همچنین نتایج بیان کرد که خطر ابتلا به آلزایمر، پارکینسون و سکته مغزی در افراد مبتلا به کووید مثبت در مقایسه با افراد غیر آلوده افزایش یافته است.
پردیس ظریفکار، سرپرست گروه تحقیق جدید از بیمارستان دانشگاه کپنهاگ گفت: «بیش از دو سال پس از شروع همهگیری کووید-۱۹، هنوز ماهیت دقیق و تکامل تاثیرات کووید-۱۹ بر اختلالات عصبی مشخص نشده است هرچند نتایج مطالعات قبلی ارتباط این بیماری را با سندرمهای عصبی نشان داد اما تاکنون مشخص نیست که آیا کووید-۱۹ بر بروز بیماریهای عصبی خاص نیز تاثیر میگذارد و آیا با سایر عفونتهای تنفسی تفاوت دارد یا خیر».
محققان سوابق سلامت الکترونیکی تقریبا نیمی از کل جمعیت دانمارک را در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱ تجزیه و تحلیل کردند. در طول دوره مطالعه، مشخص شد کسانی که آزمایش کووید مثبت داشتند، ۳.۵ برابر بیشتر احتمال دارد به بیماری آلزایمر و ۲.۶ برابر بیشتر به بیماری پارکینسون مبتلا شوند همچنین ۴.۸ برابر بیشتر خونریزی در مغز و ۲.۷ برابر بیشتر سکته مغزی ایسکمیک در آنان مشاهده شود.
ظریفکار خاطرنشان کرد: افزایش خطر ابتلا به این بیماریهای عصبی به دنبال کووید-۱۹، منعکسکننده مواردی است که قبلا در پی موارد آنفلوآنزا یا ذاتالریه باکتریایی گزارش شده بود. با این حال، با توجه به شیوع گسترده عفونتهای کووید، احتمالا نرخ پایه این بیماریهای عصبی در سراسر جهان در سالهای آینده افزایش خواهد یافت.
وی افزود: ما از افزایش خطر ابتلا به اختلالات عصبی و عروقی مغز در بیماران مبتلا به کووید-۱۹ مثبت در مقایسه با بیماران کووید منفی حمایت کردیم که باید در آینده نزدیک توسط مطالعات ثبتی بزرگ تایید یا رد شود.
برای چندین دهه، محققان ارتباط بین برخی عفونتهای ویروسی و بیماریهای عصبی را مشاهده کردهاند. شاید شناختهشدهترین افزایش نرخ بیماری پارکینسون پس از همهگیری آنفلوآنزای اسپانیایی در اوایل قرن بیستم باشد.
از زمان آغاز همهگیری در سال ۲۰۲۰، محققان در مورد افزایش احتمالی در شرایطی مانند پارکینسون هشدار دادهاند و این دادههای جدید سیگنالهای اولیهای را ارائه میدهند که ممکن است این پیشبینیها به واقعیت تبدیل شوند. سایر مطالعات جدیدتر شروع به کاوش در مورد مکانیسمهایی کردهاند که میتوانند در افزایش خطر ابتلا به بیماریهای عصبی پس از کووید نقش داشته باشند.
سالها، برجستهترین فرضیه برای توضیح ارتباط بین عفونتهای ویروسی و تخریب عصبی این بود که التهاب ناشی از عفونت ممکن است باعث شروع یا تسریع توسعه بیماریهای عصبی شود. یک مقاله مروری که در سال ۲۰۱۲ منتشر شد، نشان داد که عفونتهای ویروسی مکرر ممکن است با فعال کردن موارد زیادی از رویدادها مطابق با آنچه در مراحل اولیه تخریب عصبی دیده میشود، خطر ابتلا به بیماریهای عصبی را افزایش دهند.
نتایج تعدادی از مطالعات اخیر نیز نشان دادهاند که التهاب مغز یکی از ویژگیهای برخی از عفونتهای کووید است اما هنوز مشخص نیست که ویروس چگونه ممکن است باعث این التهاب عصبی شود یا اینکه آیا این پاسخ خودایمنی باعث ایجاد مشکلات طولانیمدت میشود یا خیر.
سارا ایمرسیو از پژوهشگاه آلزایمر انگلستان درباره یافتههای جدید کووید اظهار کرد: مهم است به خاطر داشته باشیم که بیماریهای عصبی ناشی از زوال عقل توسط مجموعهای از عوامل، از استعداد ژنتیکی گرفته تا سن و محیط ایجاد میشوند بنابراین کووید-۱۹ بهطور بالقوه تنها نقش کوچکی در خطر کلی ابتلا به این بیماریها ایفا میکند.
ایمرسیو همچنین به تعدادی از عوامل دیگر اشاره کرد که میتواند توضیح دهد، چرا میزان بیماریهای عصبی در افراد مبتلا به کووید-۱۹ بیشتر است. مطمئنا برای دانستن تاثیر بلندمدت کووید بر برخی بیماریهای مغزی که ممکن است چندین دهه طول بکشد تا ایجاد شوند، خیلی زود است.
ایمرسیو افزود: «بیماریهایی مانند آلزایمر طی سالها در مغز ایجاد میشوند و کووید-۱۹ تنها از اوایل سال ۲۰۲۰ در اروپا وجود داشته و ممکن است افرادی که در مراحل اولیه آلزایمر هستند بیشتر مستعد ابتلا به بیماریهایی مانند کووید باشند. در حالی که اعلام این یافتهها بهطور بالقوه نگرانکننده است، قبل از اینکه بتوانیم نتیجهگیری واقعی از این تحقیق بگیریم، باید نتایج این تحقیق مورد بررسی قرار گیرد.»
نتایج این تحقیق در نشریه Frontiers in Neurology منتشر شده است.