لباس فرم مدارس؛ حاتم بخشی از جیب مردم!

اکنون که حدود ۲۰ روز به بازگشایی مدارس باقی مانده، سری به چند مدرسه در حاشیه شهر و مناطق کم‌برخوردار مشهد زدیم و درباره این موضوع با اولیا و مسئولان صحبت کردیم.

هنوز نتوانسته‌ام هزینه را پرداخت کنم

از پارک کوچک کنار مدرسه عبور می‌کنم و وارد حیاط دبستان دخترانه‌ای می‌شوم، تازه وارد سالن اصلی شده‌ام که دو مادر را به همراه دختران‌شان در ورودی اتاق مدیر می‌بینم، قبل از آن که من به آن‌ها برسم از اتاق فاصله می‌گیرند به سمت من می‌آیند تا از سالن خارج شوند، رو به آن‌ها می‌گویم بچه‌های شما در این مدرسه درس می‌خوانند؟ و درباره تهیه لباس فرم سوال می‌کنم که یکی از مادران پاسخ می‌دهد: «دختر من کلاس اولی است، الان هم آمده بودم که درباره لباس فرم صحبت کنم، هنوز نتوانسته‌ام هزینه‌اش را پرداخت کنم، ۲۹۰ هزار تومان برای من که خودم در خانه با درست کردن تسبیح به مخارج‌مان کمک می‌کنم زیاد است، حقیقتش به سختی تصمیم گرفتم دخترم را امسال ثبت نام کنم.»

لباس‌های فرم ۴۵۰ هزار تومانی!

خانم دیگر حرف او را ادامه می‌دهد و می‌گوید: «دختر من امسال کلاس پنجم است خرید لباس فرم برای من هم دشوار است، تازه این مدرسه خرید لباس را اجباری کرده از طرفی من یک پسر کوچک‌تر هم دارم که باید برای او هم لباس تهیه کنم.» آن خانم که همراهش است نیز بلافاصله می‌گوید: «من هم یک پسر کلاس نهمی دارم، هزینه لباس فرم او ۳۸۰ هزار تومان است، آن هم تنها برای یک بلوز و شلوار، از طرفی به مدرسه بدهکاری هم داریم، چون مبالغ کمک به مدرسه را نتوانستیم پرداخت کنیم.» از مادری دیگر که دو دختر کلاس سوم و هفتم داشت هم شنیدم هزینه لباس فرم دانش‌آموزان کلاس هفتم به بالا بین ۴۲۰ تا ۴۵۰ هزار تومان است، او می‌گفت من این هزینه را برای بچه‌هایم پرداخت کردم، ولی واقعا لباس فرم مدرسه نباید این قدر گران باشد!

گرفتاری والدین پشت پرداخت هزینه لباس فرم

وارد اتاق مدیر می‌شوم. خانم مدیر مشغول مرتب کردن پرونده‌هاست و همزمان سعی می‌کند مادر جوانی را که اصرار دارد دخترش را در این مدرسه ثبت نام کند قانع کند که ظرفیت کلاس پر شده و بیش از ۴۰ نفر را نمی‌توانند پذیرش کنند، بدون آن که اشاره کنم خبرنگار هستم از او می‌پرسم هزینه لباس فرم مدرسه چقدر است؟ جواب می‌دهد: «بین ۲۹۰ تا ۳۰۰ هزار تومان» می‌گویم آیا همه دانش‌آموزان توانایی پرداخت این هزینه را داشتند؟ پرونده‌ها را در کمد می‌گذارد و در حالی که به سمتم بر می‌گردد می‌گوید: «نه، خیلی از والدین می‌گویند نمی‌توانیم پرداخت کنیم.»

در همین حین کسی وارد اتاق می‌شود و با او گفتگو می‌کند. به سمت میز ناظم می‌روم و می‌گویم برای افرادی که نمی‌توانند با این هزینه لباس تهیه کنند فکری نشده است؟ ناظم که کمی جوان‌تر از خانم مدیر است در پاسخ می‌گوید: «نه، آموزش و پرورش به صورت مزایده با تولیدی‌ها قرارداد می‌بندد، بچه‌ها هم باید لباس تهیه کنند، چون امسال همه باید لباس یکدست داشته باشند.»

لباس فرمِ دست دومِ اهدایی برای دانش‌آموزان

از این مدرسه خارج می‌شوم؛ از کنار پارک کوچکی که تنها سه سرسره کوتاه وسیله بازی آن است عبور می‌کنم. مسیرم را به سمت یک دبستان پسرانه در همین منطقه ادامه می‌دهم. وارد سالن مدرسه که می‌شوم با دیدن پسربچه‌هایی که شماره کلاس را برای حضور می‌پرسند تعجب می‌کنم! هنوز که مهر نشده است!

بعد متوجه می‌شوم این‌ها بچه‌هایی هستند که به «تلاش بیشتر» مبتلایند و قرار است از آن‌ها امتحان مجدد گرفته شود، دفتر مدیر مدرسه حسابی شلوغ است، به خصوص کلاس اولی‌هایی که دارند تازه پرونده تشکیل می‌دهند، روی یکی از صندلی‌ها منتظر می‌نشینم تا کمی خلوت‌تر شود، بعد از چند دقیقه خودم را معرفی می‌کنم و از مدیر می‌پرسم شرایط چگونه است؟ خانواده‌ها از پس پرداخت هزینه لباس فرم برمی‌آیند؟

خانم مدیر می‌گوید: «بخشنامه‌ای که برای ما آمده است هزینه لباس فرم ۲۷۵ هزار تومان است، ولی متأسفانه بسیاری از خانواده‌ها به خصوص آن‌هایی که چند فرزند دارند می‌گویند نمی‌توانند پرداخت کنند ما هم اجباری برای پوشیدن لباس فرم قائل نشده‌ایم و بنا شده هر کس لباس فرم سال گذشته‌اش را که مرتب است استفاده کند، می‌توانید از والدینی هم که حضور دارند بپرسید.»

می‌گویم: «امکانش نیست شرایطی فراهم شود که همه دانش‌آموزان بتوانند لباس فرم تهیه کنند؟ جواب می‌دهد: «از دست ما که کاری بیش از این برنمی آید.» به پلاستیک مشکی بزرگ کنار میز ناظم اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: «من فقط توانسته‌ام از دانش‌آموزانی که درس‌شان در مدرسه تمام می‌شود یا لباس فرم جدید تهیه می‌کنند بخواهم لباس قبلی خود را بیاورند تا به کسی که نمی‌تواند لباس فرم تهیه کند، بدهیم.»

همین که پیراهن بپوشند کافی است

به خیابان طبرسی می‌روم تا در آن جا نیز به چند مدرسه سر بزنم، وارد یک دبیرستان پسرانه می‌شوم، مردی حدودا ۴۰ ساله همراه پسرش از سالن خارج می‌شود، خودم را معرفی می‌کنم و می‌پرسم برای پرداخت هزینه لباس فرم مدرسه مشکلی داشته اند؟

پدر به پرونده‌ای که در دست دارد اشاره می‌کند و می‌گوید: «نه، من امسال پسرم را از مدرسه غیرانتفاعی به این جا آورده‌ام، برای تسویه با آن جا چهار میلیون تومان هزینه کرده‌ام، این جا فعلا فقط ۲۵۰ هزار تومان از من گرفته است، مدرسه دولتی است و پول زیادی نمی‌گیرد.» وارد سالن مدرسه می‌شوم و سراغ مدیر را می‌گیرم که حضور ندارد، معاون مدرسه پشت میز کوچکی نشسته است، خودم را که معرفی می‌کنم شروع به درد دل می‌کند، از کمبود فضای آموزشی می‌گوید و این که نمازخانه مدرسه را هم کلاس کرده‌اند و اگر به فکر افزایش تعداد مدرسه در منطقه نباشند به زودی بحران‌آفرین خواهد بود، از پرداخت نشدن سرانه آموزشی دانش‌آموزان توسط وزارتخانه گلایه می‌کند و می‌گوید: ما مجبوریم برای تأمین هزینه‌های مدرسه از دانش آموزان پول بگیریم و سهم دانش‌آموزان نیازمند در این هزینه بین دیگران تقسیم می‌شود.

چند دقیقه‌ای به حرف‌هایش گوش می‌دهم و در نهایت می‌پرسم می‌خواهم بدانم برنامه برای لباس فرم دانش‌آموزان چیست به خصوص افرادی که توانایی خرید ندارند؟ در جوابم می‌گوید: «من گفته‌ام همین که پیراهن بپوشند کافی است، چون بیشتر دانش آموزان نمی‌توانند لباس فرم تهیه کنند.»

آسیب روحی برخی دانش‌آموزان برای ناتوانی در تهیه لباس فرم

می‌گویم آموزش و پرورش برنامه‌ای برای این موضوع ندارد؟ طوری که لباس با قیمتی مناسب‌تر به دست دانش‌آموز برسد یا بتواند تحت شرایطی لباس را تهیه کند؟ جواب می‌دهد: «خیر، هیچ برنامه‌ای نیست.» در ادامه از او می‌پرسم که طرف قرارداد برای لباس فرم چه کسی است؟ نمی‌شود با آن تولیدی صحبت کرد و تخفیف گرفت؟ پاسخ می‌دهد: «گمان نکنم، این تولیدی‌ها با مزایده آموزش و پرورش کار را به دست می‌گیرند.»

تهیه لباس فرم اجباری نیست

گلایه‌های مردم و مشکلات در این زمینه را از رئیس انجمن اولیا و مربیان اداره کل آموزش و پرورش استان پیگیری می‌کنیم. نعمتی درباره چگونگی قیمت‌گذاری لباس فرم دانش‌آموزان می‌گوید: بنا بر بخشنامه، اتحادیه خیاطان و تولیدی‌های پوشاک، فهرست تولیدی‌ها و نرخ‌نامه و بررسی قیمت‌ها را در اختیار ما قرار داده‌اند. وی افزود: ما از مدیران خواسته‌ایم ترجیحا طراحی جدید برای ورودی‌های جدید انجام شود و برای دیگر ورودی‌ها رنگ و مدل تغییر نکند تا دانش‌آموزانی که احتیاج ندارند دوباره خریداری نکنند، زیرا به خاطر شرایط کرونا و غیرحضوری بودن مدارس، ممکن است لباس سال گذشته کارایی داشته باشد و لزومی به خرید مجدد لباس نباشد، همان طور که قبلا گفته‌ام تهیه لباس فرم برای دانش‌آموزان اجباری نیست.

پرداخت هزینه لباس فرم فقط به تولیدی‌ها

وی می‌افزاید: همچنین برای کاهش هزینه خانواده‌ها در بخشنامه اشاره شده است که افزودن هر گونه مبلغی با عنوان توزیع و مدیریت و ... ممنوع و غیرمجاز است، در سال‌های گذشته مدیران هزینه را دریافت می‌کردند، اما امسال مدیران چنین اجازه‌ای را ندارند و پرداخت باید به تولیدکننده انجام شود و دریافت وجه در مدارس با عنوان لباس فرم ممنوع است، مورد دیگر این که به تولیدکننده‌ها تأکید کرده‌ایم تحویل و توزیع، مکانی مناسب و نزدیک به مدرسه باشد تا از تردد اضافی اولیا جلوگیری شود.

دانش‌آموزان نیازمند لباس فرم رایگان دریافت می‌کنند

از نعمتی پرسیدم برنامه‌ای برای دانش‌آموزان نیازمندی که لباس فرم احتیاج دارند، ولی توانایی پرداخت هزینه را ندارند اندیشیده شده است که با شرایطی در اختیارشان قرار گیرد؟ وی پاسخ می‌دهد: هزینه لباس فرم مدارس ابتدایی دخترانه و پسرانه بین ۲۷۰ تا ۲۸۵ هزار تومان و قیمت مانتو و شلوار برای متوسطه دوره اول سایز ۴۰ تا ۴۶، ۳۶۰ هزار تومان است. این قیمت‌ها باید در مدارس و تولیدی‌ها نصب شده باشد، در ضمن با تولیدی‌ها صحبت شده است که برای دانش‌آموزان نیازمندی که توسط مدرسه معرفی می‌شوند بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد تخفیف اعمال شود.