با ۱۱ بیماری مسری و روش های انتقال آنها آشنا شویم
با فرا رسیدن فصل سرما، بسیاری از ما با مشکلاتی چون گرفتگی بینی، گلودرد و در موارد شدیدتر، بستری شدن در بیمارستان یا مشکلات گوارشی روبرو میشویم. برخی بیماریها، صرف نظر از فصلی خاص، علاوه بر ناخوشایند و آزاردهنده بودن بسیار هم مسری هستند.
بیماری به خصوص در ایام جشن و تعطیلات سبب به هم ریختن اعصاب، خراب شدن روحیه و کسلی میشود، اینطور نیست؟ پیش از هر چیز بدانید که تنها نیستید؛ خیلیها در همین شرایط قرار دارند. اما مراقب اطرافیانتان هم باشید، چون ممکن است ناخواسته آنها را بیمار کنید.
هوای سرد زمستان و تغییرات ناگهانی آب و هوا، بدن را مستعد بیماری میکنند. به ویژه وقتی که ویروسهای مسری همه جا پخش شده باشند، دوری از بیماری تقریبا غیرممکن میشود. پس بهتر است مراقب خود و اطرافیانتان باشید.
برای آنکه بتوانید بهتر بیماری خود را بشناسید و از سرایت آن به اطرافیان جلوگیری کنید، در این گزارش فهرستی از بیماریهای بسیار مسری تهیه و در اختیار شما قرار داده شده است.
رینوفارنژیت یا سرماخوردگی
یک مسافر تمامعیار! ویروس بیماری سرماخوردگی یا زکام حاد از طریق بزاق، ترشحات بینی، عطسه، و تماس با اشیاء آلوده مانند دستگیره در، میلههای مترو، تلفن و دکمههای آسانسور، سرماخوردگی به راحتی منتقل میشود.
در واقع، سرماخوردگی در فصل زمستان که هوا سرد و خشک است و شرایط برای رشد میکروبها بسیار مهیاست و ما نیز معمولاً کمتر خانهها را تهویه میکنیم، به راحتی از فردی به فرد دیگر منتقل میشود. فرد بیمار به طور معمول، حدود ده روز شرایط انتقال ویروس را دارد اما در برخی موارد نادر، این دوره ممکن است تا سه هفته هم طول بکشد.
آنفلوآنزا: کابوس زمستانی
یکی از شایعترین بیماریهای فصل سرد، آنفلوآنزا است که میتواند موجب ناراحتی شدید و مختل شدن فعالیتهای روزمره شود. این بیماری به سرعت از فردی به فرد دیگر منتقل شده و معمولاً با علائمی مانند تب، لرز، سرفه، گلودرد و بدندرد همراه است. آنفلوآنزا عمدتاً از طریق قطرات تنفسی که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن در هوا منتشر میشوند، منتقل میشود. همچنین تماس با سطوح آلوده به ویروس آنفلوآنزا میتواند باعث ابتلا شود. افراد مبتلا به آنفلوآنزا معمولاً از یک روز قبل از بروز علائم تا هفت روز پس از آن، قابلیت انتقال ویروس را به دیگران دارند.
گاستروانتریت: التهاب معده و روده
گاستروانتریت یا التهاب معده و روده، بیماری عفونی شایعی است که اغلب با علائمی همچون اسهال، استفراغ، درد شکم و تهوع همراه است. این بیماری به دلیل ناراحتی شدیدی که ایجاد میکند، از جمله بیماریهای ناخوشایندی است که میتواند زندگی روزمره را مختل کند.علاوه بر این، گاستروانتریت بسیار مسری بوده و دوره انتقال آن طولانی است. روشهای انتقال این بیماری مشابه سایر بیماریهای عفونی است.
گاستروانتریت معمولاً از طریق مصرف غذا یا آب آلوده، تماس مستقیم با فرد بیمار منتقل میشود. همچنین، ویروسهای عامل این بیماری میتوانند از طریق هوا و قطرات تنفسی نیز منتشر شوند. تنها نکته مثبت در مورد گاستروانتریت این است که معمولاً بیش از سه روز طول نمیکشد. با این حال، باید توجه داشت که برخی افراد ممکن است حتی چند هفته پس از بهبودی، همچنان ناقل بیماری باشند.
برونشیت حاد
برونشیت حاد عمدتاً منشأ ویروسی دارد و به همین دلیل بسیار مسری است. این بیماری پتانسیل تبدیل شدن به بیماریهای جدیتر را دارد و بنابراین باید جدی گرفته شود. هرگونه وخامت در وضعیت سلامتی، نیاز به مراجعه به پزشک را ضروری میسازد.
این بیماری از طریق قطرات تنفسی، تماس مستقیم و سطوح آلوده منتقل میشود. بیماران معمولاً از دو روز قبل از شروع علائم تا هشت روز پس از آن، قابلیت سرایت بیماری را دارند.
کووید-۱۹
سخن گفتن از بیماریهای مسری و واگیردار بدون اشاره به کووید-۱۹ ممکن نیست. این بیماری اخیرا ماهیت همهگیری به خود گرفت و جهان را با شرایط بهداشتی بیسابقهای روبرو کرد، حتی اگر در حال حاضر تحت کنترل درآمده باشد. بیماری کووید-۱۹ همچنان بسیار مسری است و به طور متوسط، چهل و هشت ساعت قبل از بروز اولین علائم و تا ده روز پس از آن، قابلیت انتقال دارد.
آنژین: گلودرد
آنژین یا گلودرد، اغلب منشأ ویروسی و کمتر باکتریایی دارد و بسیار مسری است. این بیماری میتواند از طریق تماس مستقیم، مانند تماس با بزاق، بینی یا زخم پوست فرد آلوده، و یا از طریق تماس غیرمستقیم، مانند ذرات ریز آلوده در هوا که هنگام سرفه یا عطسه از دهان یا بینی فرد بیمار خارج میشود، منتقل شود.
دوره انتقال آنژین با درمان سریع، کوتاه میشود. اما در صورت عدم درمان، این دوره به چند هفته افزایش مییابد. مراقبت و درمان بیماری آنژین که ناشی از باکتری استرپتوکوک باشد بسیار مهم است، زیرا خطر عوارض در این نوع آنژین نسبت به آنژین ویروسی بیشتر است. این عوارض شامل بیماریهای قلبی، التهاب کلیه، آرتریت و در موارد نادر، سپتیسمی (عفونت خون) میشود.
سیتومگالوویروس و مونونوکلئوز
علائم سیتومگالوویروس و مونونوکلئوز بسیار شبیه هم هستند (تب بین ۳۸ تا ۴۰ درجه سانتیگراد با یا بدون لرز به مدت چند هفته، خستگی، سردرد، گلودرد، کاهش وزن و غیره). روشهای انتقال این دو بیماری گسترده است: (سرفه، عطسه، تماس مخاط با دستهای آلوده به ترشحات عفونی، انتقال خون، پیوند عضو یا مغز استخوان، انتقال جنسی، انتقال از مادر به جنین یا از طریق شیر مادر). مسریترین دوره انتقال این بیماریها زمان بروز تب بالا در میان افراد مبتلا است.
اگرچه جلوگیری کامل از سرایت بیماریهای مسری غیرممکن است، اما روشهای سادهای برای کاهش خطر وجود دارد. قبل از هر چیز، به طور مرتب دستهای خود را با صابون یا محلول ضدعفونیکننده بشویید. از دستمال کاغذی استفاده کنید و هنگام سرفه یا عطسه، دهان و بینی خود را با آن بپوشانید یا حداقل در آرنج خود عطسه یا سرفه کنید. در نهایت، به افراد بیمار نزدیک نشوید و سعی کنید استفاده از وسایل مشترک را محدود کنید.
علاوه بر بیماریهای مسری یاد شده در بالا، بیماریهای دیگری نیز وجود دارند که شیوع کمتری دارند و عمدتاً گروههای خاصی از افراد را تحت تأثیر قرار میدهند اما به هر حال باید مورد توجه قرار گیرند.
آبله مرغان
اگر در کودکی به آبله مرغان مبتلا نشدهاید، در معرض خطر بالایی برای ابتلا به این بیماری بسیار مسری قرار دارید؛ این خطر بویژه برای کودکان بیش از دیگران است. اگر قبلاً به آبله مرغان مبتلا شدهاید، معمولاً ایمنی ایجاد میشود، اما باید هوشیار باشید زیرا مواردی از ابتلای افراد به آبله مرغان برای دو بار گزارش شده است.
وببیماری آبله مرغان
هپاتیت (بی و سی)
هپاتیت بی: از طریق رابطه جنسی، تجهیزات آلوده در میان معتادان تزریقی، انتقال خون آلوده، انتقال از مادر آلوده به نوزاد هنگام زایمان یا تماس نزدیک با فرد آلوده منتقل میشود.
هپاتیت سی: عمدتاً از طریق خون منتقل میشود.
پاپیلوم انسانی
ویروس پاپیلوم انسانی (عامل عفونت اچپیوی) عامل یکی از مسری ترین عفونت های مقاربتی است. در حال حاضر بین ۱۰ تا ۳۰ درصد جمعیت به این ویروس مبتلا هستند. این ویروس از طریق رابطه جنسی منتقل شده و مخاطهای دستگاه تناسلی را آلوده میکند.
اچآیوی عامل بیماری ایدز
اچآیوی یا ویروس نقص ایمنی انسانی عمدتاً بواسطه روابط جنسی محافظتنشده از جمله آمیزش واژینال، مقعدی یا دهانی، تماس با خون آلوده (در موارد اعتیاد به مواد مخدر یا در محیطهای پزشکی) و انتقال از مادر به کودک در صورت عدم درمان مادر، به ویژه طی شیردهی منتقل میشود.