برای ازدواج موفق، رمان بخوانید و بازی استراتژیک انجام دهید

ما هر روز تصمیمات زیادی می‌گیریم. چه لباسی بپوشیم، وقت خالی‌مان را چطور سپری کنیم یا چه ساعتی بخوابیم. این تصمیم‌ها روند معمولی زندگی ما را می‌سازند و حتی قادرند به تدریج تغییرمان دهند. اما بعضی از تصمیم‌ها حساب جداگانه‌ای دارند. آن‌ها زندگی ما را به قبل و بعد از خود تقسیم می‌کنند. ازدواج‌کردن از جملۀ آن‌هاست.

تصمیم‌گیری دربارۀ ازدواج بسیار سخت است، چون تبعاتی درازمدت و همه‌جانبه دارد و علاوه بر محاسبات عقلانی به شناخت عاطفی و احساسی هم نیاز دارد.

ازدواج نمونه‌ای از چیزی است که به آن «تصمیم پیچیده» می‌گویند. سیاست‌مداران به طور ویژه با چنین تصمیم‌هایی روبه‌رو هستند وقتی می‌خواهند قوانین جدید تصویب کنند، دست به اصلاحات اجتماعی و اقتصادی بزرگ بزنند، یا جنگی خانمان‌سوز را آغاز کنند. ویژگی تصمیمات پیچیده این است که نمی‌توان همۀ نتایج آن‌ها را شناخت؛ یا پیش‌بینی کرد که بر آینده‌های دور ما چطور تأثیر می‌گذارند.

استیون جانسون، روزنامه‌نگار علم، در کتاب جدید خود، به نام دوراندیشی، سراغ این سوال رفته است که چطور می‌توانیم هنگام مواجهه با «تصمیمات پیچیده» عملکرد بهتری داشته باشیم؟

جانسون می‌گوید مشکل اصلی این است که تصمیمات پیچیده بازگشت‌ناپذیرند. اگر در آن‌ها اشتباه کنیم، نمی‌توانیم به آسانی برگردیم و جبران کنیم. پس باید دنبال محیط‌هایی آزمایشی باشیم که بتواند ما را در موقعیت‌هایی مشابه قرار دهد. جایی که امکان آزمون و خطا داشته باشیم و با تمرین در این نوع تصمیم‌گیری‌ها قوی‌تر شویم. یکی از قدیمی‌ترین راه‌حل‌ها در این زمینه «بازی» است.

از قرن‌ها پیش، فرماندهان نظامی حالتی فرضی را در نظر می‌گرفتند که در آن دو ارتش به نبرد یک‌دیگر می‌روند. چیزی که امروزه نسخه‌های پیشرفتۀ آن در بازی‌های استراتژیکی مثل «تمدن» در دسترس است.

جانسون معتقد است خواندن رمان‌های پیچیده نیز امکان چنین آزمون‌ و خطاهایی را به ما می‌دهند. چون می‌توانیم با قهرمان داستان همراه شویم و نتایج تصمیمات پیچیدۀ او برای زندگی‌اش را ببینیم. رمان‌های درجه‌یک با وسیع‌کردن دایرۀ دید ما درباره زندگی، کمک می‌کنند تا مسائل متنوع‌تری را مدنظر قرار دهیم و با دوراندیشی بیشتری تصمیم بگیریم.

آنچه خواندید مروری کوتاه است بر کتاب «دوراندیشی». این کتاب نوشتۀ استیون جانسون است.