تاوان سنگین برف بهاری بر دوش باغداران؛ تحمیل خسارت سنگین به باغداران

پدیده تغییر اقلیم نتیجه پروسه‌های صنعتی‌ است که در چند قرن اخیر به وجود آمده است. استفاده روزافزون از نفت و ذغال سنگ، قطع درختان جنگل و افزایش مقدار گازهای گلخانه سبب تغییر دادن اقلیم و باعث گرم شدن زمین و افزایش درجه حرارت جهانی گردید است، این امر باعث نوسانات گسترده آب و هوایی می‌شود.

تغییرات و نوسانات آب و هوایی در اثر تغییر درجه حرارت کره زمین اتفاق می‌افتد، تغییر الگوهای بارشی و دما، خشکسالی، ترسالی، وقوع پدیده گرد و غبار از اثرات تغییر اقلیم است که در کشورهای حوضه خلیج فارس به وجود آمده است.

حقیقتی تلخ که باید قبول داشته باشیم این است که صنعتی شدن زمین اگرچه امکانات و رفاه زیادی را برای بشر فراهم آورده اما خبرهای خوشی را با خود به همراه ندارد، بارش‌های ناگهانی و خشکسالی از بارزترین تغییر اقلیم هستند که کشور را با آسیب‌های زیادی مواجه کرده است.

از ابتدای سال جاری بود که کشور با مشکلات زیست محیطی گسترده‌ای همچون سیل که از شمال تا جنوب را در برگرفته است روبرو شده و بیش از 20 استان را درگیر و بسیاری از زیرساخت‌ها ، مساکن، باغ‌ها و زمین‌های کشاورزی را نابود و هزاران میلیارد تومان خسارت بر جای گذاشت.

استان اردبیل جزو معدود استان‌هایی بود که با مقوله سیل زیاد درگیر نبود اما این فقط آرامش قبل از طوفان بود. سرمازدگی بهاری یکی از عواملی است که بیشترین آسیب را به باغ های اردبیل وارد می‌کند و در روزهای گذشته افت شدید دما و بارش برف بهاری در آخرین روز فرودین ماه و اردبیهشت ماه سال جاری بار دیگر همچون سال‌های گذشته خسارات سنگینی را بر دوش کشاورزان و باغداران گذاشت.

استان اردبیل جزو 10 استان با فراوانی وقوع حوادث طبیعی به شمار می‌رود که گاه بی گاه بروز حادثه‌هایی مانند زمین لرزه، رانش زمین، سیل، خشکسالی، صاعقه، طوفان، سرمازدگی، برف سنگین، سرما و یخبندان شدید خسارت‌ها و تلفات زیادی بر جای گذاشته است.

استان اردبیل دارای 225 هزار هکتار اراضی آبی، 515 هزار هکتار اراضی دیم و 41 هزار هکتار اراضی باغی که سالانه بیش از 4.5 میلیون تن انواع محصولات زراعی باغی و دامی را تولید می‌کند اما برف نابه‌هنگام پایان تلخی را برای شکوفه های بهاری رقم زد و یک سال دیگر چشم انتظاری باغداران را برای دیدن ثمره کارشان به تعویق انداخت.

تحمیل خسارت سنگین به باغداران

سرماهای بهاره خیلی خطرناک‌تر از یخبندان های اوایل پاییز می‌باشند این نوع سرمازدگی باعث خسارت به گل و میوه می شود. زیرا گل‌ها و میوه‌های جوان حساس‌تر از میوه های رسیده هستند. امکان وقوع سرمای بهاره در موقع باز شدن گل‌های درختان وجود دارد که طول مدت این نوع سرما کوتاه بوده و از چند ساعت تا حداکثر چند روز است.

به دنبال افت شدید درجه حرارت و بارش برف که از 31 فرودین آغاز شد تا به امروز ادامه دارد شاهد سرمازدگی گسترده‌ای در مرحله شکوفه دهی و میوه دهی باغ های مثمره استان اردبیل شده‌ایم.

رییس سازمان جهاد کشاورزی در مورد برآورد اولیه خسارات های وارده به باغ های استان اردبیل گفت: تا کنون در بیش از 50 درصد از سطح باغات استان سرمازدگی بروز کرده و خسارت دیده شده است که با توجه به استمرار شرایط نامساعد جوی بر اساس اطلاعیه‌های هواشناسی استان و تداوم سرما احتمال وقوع و افزایش خسارت وجود دارد.

خلیل نیکشاد افزود: لازم است باغداران استان با توجه به اطلاعیه‌های فنی و کارشناسی مراکز خدمات جهاد کشاورزی نسبت به جلوگیری از خسارت جدی‌تر و بیشتر به باغات میوه اقدامات توصیه شده و پیشگیرانه را انجام دهند.

وی بیان کرد: بر اساس برآوردهای اولیه در حدود نیمی از سطح باغات دچار خسارت شده است با توجه به اینکه با استناد به اطلاعیه‌های فنی سازمان هواشناسی استان این توده هوای سرد طی روزهای آتی نیز در استان فعال خواهد بود به همین دلیل برآورد دقیق و تکمیلی میزان خسارت پس از برآوردهای تکمیلی اعلام خواهد شد.

نیکشاد از باغداران استان خواست به توصیه‌ها و راهنمایی‌های کارشناسان باغبانی و ترویج به دقت گوش فرا دهند و در صورتی که باغات خود را به سیستم‌های حرارتی تجهیز کرده‌اند آنها را همچنان تا رفع کامل سرما فعال نگه دارند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل تصریح کرد: همچنین باغداران می‌توانند با سوزاندن سرشاخه‌های به جا مانده از هرس درختان و کاه و کلش و ایجاد دوده ‌های گسترده درجه حرارت محیط داخلی باغات خود را در سطح بالا نگه دارند تا به این وسیله میزان خسارت را به حداقل ممکن برسانند.

خسارت ناملموس سرما

فرماندار شهرستان مشکین‌شهر نیز در این بازدید اظهار کرد: سطح استان و به ویژه شهرستان مشکین شهر به وقوع پیوست شاهد افت ناگهانی درجه حرارت و کاهش دما تا منهای سه درجه زیر صفر بر اساس گزارشات اداره کل هواشناسی استان بودیم.

اکبر صمدی تصریح کرد: مسئولان سازمان جهاد کشاورزی و نیز صندوق بیمه محصولات کشاورزی در حال بازدید از میزان خسارت وارده به باغات مشکین‌شهر هستند و به طور قطع این صندوق خسارت باغدارانی را که باغات خود را بیمه کرده‌اند پرداخت خواهد کرد.

صمدی گفت: حدود 14 هزار هکتار از باغات درختان مثمره استان در مشکین‌شهر قرار دارد و به یقین مسئولان با بررسی‌های دقیق کارشناسی و برآورد تکمیلی میزان خسارت اقدامات مقتضی را در راستای حمایت از باغداران منطقه انجام خواهند داد.

وی افزود: بر اساس اطلاعیه‌های مکرری که توسط سازمان هواشناسی داده می‌شود این توده هوای سرد در طی روزهای آتی نیز همچنان در منطقه حاکم خواهد بود و به همین دلیل نیز از باغداران استان خواهشمند هستیم که به توصیه‌ها و راهنمایی های کارشناسان جهاد کشاورزی که در طی چند روز گذشته تا کنون حتی در ایام تعطیل با حضور در محل کار خود و حضور فعال در سطح باغات نسبت به ارائه توصیه‌های فنی فعال هستند، گوش فرا دهند تا میزان خسارت به باغات را به حداقل برسانند.

وی بیان کرد: خسارت ناشی از سرما به باغات میوه جزو حوادث غیرمترقبه خاموش به شمار می‌رود و مانند سیل و زلزله و رانش ملموس نیست به همین دلیل به طور قطع تمام بررسی‌های لازم در خصوص برآورد میزان خسارت به باغات مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت و تمامی حمایت‌های لازم از باغداران خسارت دیده از سرما انجام می‌شود.

متاسفانه هر ساله میلیارد ها تومان خسارت به باغ های استان اردبیل وارد می‌شود میزان خسارت در سال 97 بیش از 700 میلیارد تومان بوده و در برآورده اولیه سال جاری 50 درصد باغ های اردبیل نابود شده اند که احتمال افزایش خسارت بیشتر هم وجود دارد که با توجه ها به آمار ها به ترتیب سهم مشکین شهر، نمین، خلخال، کوثر بیشتر از بقیه شهرستان‌ها بوده است

با وجود روش پیشگیرانه مانند آماده‌سازی وسایل مواجهه با سرمازدگی بهاره در باغات و اطراف مزارع نظیر بخاری باغی، سوزاندن کاه و کلش، چاهک معکوس، دکل باد، دمنده‌های حرارتی، ماشین مولد مه و سامانه هوشمند سرمازدگی در کنار ایجاد پوشش پلاستیکی بر روی نهال‌های جوان و درختان آسیب پذیر و نشاهای سبزیجات و صیفی‌جات خودداری از انجام هرس درختان و ... که از سوی سازمان های مربوطه ابلاغ می‌شود اما به نظر می‌رسد که روش‌های کارسازی برای پیشگیری نبوده اند و باید به فکر چاره‌ای اساسی بود تا تژادی تلخ سرمازدگی بهاری بار دیگر تکرار نشود.

منبع: تسنیم

10