نابسامانی مدیریتی در بازار ارز

تلاطم و نابسامانی بازار ارز که در روزهای اخیر به اوج خود رسیده ، بیش از هر چیزی ریشه در نابسامانی مدیریتی این بازار دارد. برای درک این مهم کافی است اظهار نظرهای مطرح شده از سوی متولیان و فعالان بازار ارز در بانک مرکزی ، وزارت صمت ، اتاق بازرگانی و حتی نهادهای بالادستی تر مرور شود . هر کدام از این نهادها ، تقصیر ماجرا را به گردن دیگری می اندازد. البته همه این متولیان فعلا بر سر عدم بازگشت دلارهای صادارتی برخی صادرکنندگان خرد به کشور در دو سال گذشته که رقمی در حدود 7 میلیارد دلار است ، اتفاق نظر دارند اما در اینکه مقصر این عدم بازگشت کدام نهاد یا سازمان است ، تفاهمی وجود ندارد و هر نهادی تقصیر را به گردن دیگری می اندازد. این مساله بیش از افزایش قیمت ارز و تبعات آن بر قیمت کالاها و خدمات ، مردم را می رنجاند.

موضوع تحریم و نابسامانی قیمت ارز که مساله تازه ای نیست. دیگر بر همگان روشن است که مهمترین شاخص اثرگذاری تحریم ، قیمت ارز است که در یک دهه گذشته ، زندگی ایرانیان را با شوک های بزرگی مواجه ساخته است. جدای از ابعاد روانی ماجرا که باید بعد از 10 سال اثر تورمی آن کمتر شده باشد ، این یک واقعیت است که این شرایط بهشت دلالان و سوداگران است که سعی دارند با تلاطم بازار سود کلانی را بدست آورند . بنابراین طبیعی است که بخش قابل توجهی از انرژی نهادهای تصمیم گیری ، اجرایی و نظارتی باید بر این بازار در تمام ابعاد آن متمرکز باشد.

برخوردی که این روزها با بازار ارز و نابسامانی آن صورت می گیرد به مانند برخوردی است که در ابتدای اعمال تحریم ها یعنی 10 سال پیش ،صورت گرفت . گویا تجربه 10 زندگی با تحریم ، دستاورد مدیریتی برای کشور نداشته است. مساله این است که اصولا مدیریت بازار ارز و مهمتر از آن اثربخشی این بازار برای زندگی مردم ، دغدغه و مساله مدیریت کلان کشور نیست وگرنه رصد دارندگان کارت بازرگانی که ارزهای صادراتی خود را به کشور بازنگردانده اند ، با وجود سازوکارهای الکترونیکی پیشرفته کار سختی به نظر نمی رسد . مهمتر آنکه هنوز دولت و حاکمیت نتوانسته در جلب اعتماد و اطمینان فعالان اقتصادی و تجاری و درگیر ساختن آنها با منافع کشور و ملت ، توفیقی داشته باشد. آنچه حاکم است و در حال تقویت است روحیه سوداگری است که به بخش های مختلف مدیریتی کشور هم رسوخ کرده است.

70