ابهام زدایی برایِ توئیتِ محمد فاضلی در خصوص سخنان استاندار خوزستان / فراز و فرودِ یک طرح

ضمن تاکید بر نیاز فوری برای رسیدگی به وضعیت محیط زیستِ خوزستان و جلوگیری از آلایندگی در این استان از فلرهای نفتی گرفته تا لزومِ برداشتِ سبزِ صنعت نیشکر و جلوگیری از ایجاد آلایندگیِ دیگر صنایعِ آلاینده در خوزستان که بارها مورد تاکید استاندار خوزستان بوده اما توئیتِ آقای فاضلی خطاهایی دارد که نیاز به ابهام زدایی داشت.

نخستین نکته‌ای که در توئیتِ به اشتباه مطرح شده‌ی آقای فاضلی هست، ابهام در رابطه با تاریخچه‌ی طرح است. طرح الحاقِ ۲۵ هزار هکتار به شرکت توسعه نیشکر به سال ۱۳۹۷ برمی‌گردد، و این نکته بسیار مهم است که این جامعه‌شناس آن در نظر نگرفته است. استاندار خوزستان در سخنان خود اشاره کرده که واگذاری ۲۵ هزار هکتار مربوط به طرحی است که از آن زمان در دست مطالعه و پیگیری بوده و به هیچ‌وجه مربوط به توسعه‌ی کاشتِ نیشکر نیست، بلکه در راستای بیابان‌زدایی و مقابله با کانونِ ریزگردها است.

در توضیحات استاندار باید اضافه کرد که هدف این طرح نه تنها توسعه‌ی کاشتِ نیشکر، بلکه مبارزه با بحران ریزگردها و بهبود وضعیت محیط زیست منطقه است. زمین‌های واگذار شده، کانون‌های ریزگرد هستند و قرار است با استفاده از گیاهان شوردوست، جنگل‌کاری و حتی آبزی‌پروری، این مناطق احیا شوند. چنین توضیحاتی در توئیتِ جامعه‌شناس نقل نشده و ایشان در برداشتش به خطا رفت.

طرح مورد اشاره پیشتر نه تنها در سطح استان در دانشگاه شهید چمران، بلکه در سطح کشور نیز مورد توجه قرار گرفته است و کمیته‌های فنی مربوطه در منابع طبیعی استان خوزستان و کشور بررسی و تایید شده بود. 

بسیاری از کسانی که این خبر را شنیدند، به اشتباه تصور کردند که منظور از واگذاری زمین‌ها، توسعه‌ی کاشتِ گیاهِ نیشکر است. اما در واقع این ۲۵ هزار هکتار زمین برای مقابله با کانونِ ریزگردها و بیابان‌زدایی واگذار شده است، نه برای کاشت نیشکر. به نظر می‌رسد که توئیت جامعه‌شناس در این زمینه دچار سوءتفاهم شده و این نکته را به درستی منتقل نکرده است.

در توضیحات استاندار ذکر شده که این طرح باعث اشتغال‌زایی برای ۵ هزار نفر نیروهای بومی خواهد شد، که خود نکته‌ای مثبت در راستای توسعه اقتصادی و اجتماعی استان است. این مورد نیز در نقد جامعه‌شناس مغفول مانده است.

در مقابل، فعالان محیط زیستی می‌گویند ما به این طرح بی‌اعتمادیم و به طور کلی نیشکر منابع آبی زیادی مصرف می‌کند و جانماییِ مزارع نیشکر در این لوکیشن از کشور را مناسب نمی‌بینند. فعالان محیط زیستی می‌گویند هراس داریم که این طرح مثل طرحِ سد کرخه که قرار بود نیازِ آبِ ۳۰۰ هزار هکتار از اراضی پایین دست را تامین کند و نکرد باشد. به همین رو شرکت نیشکر باید طی نشستی با فعالان و متخصصین، قبل از کلنگ زنی، طرح را پرزند کند و بتوانند فعالان محیط زیست و جامعه مدنی را توجیه کنند، درغیر این صورت تعارضات اجتماعی مانع پیشبرد آن می‌شود.

آنها همچنین می‌گویند نباید به ظاهرِ امیدبخشِ این طرح درخصوص اشتغال امید داشته باشیم و باید سوالات ما درخصوص اینکه آیا شرکت نیشکر حق آبه‌ی دیگری می‌خواهند جوابی شفاف بشنویم.

در نهایت، به نظر می‌رسد که توئیتِ این جامعه‌شناس به دلیل عدم توجه دقیق به جزئیات طرح، اطلاعات اشتباهی را منتقل کرده و به نوعی باعث ایجاد نگرانی و برداشت‌های غلط از سوی مخاطبان شده است. 

بنابراین، شفاف‌سازی در این زمینه ضروری است تا به مردم اطلاعات دقیقی درباره اهداف و پیوست‌های این طرح داده شود.

نویسنده: قاسم آل کثیر