مرتضی افقه: افراد بیشتری زیر خط فقر می‌روند/ نرخ ارز افزایش می یابد

اگر مشکلات تجارت خارجی ما حل نشود راه حلی برای رشد اقتصادی نیست

دکتر مرتضی افقه در پاسخ به این سوال که پیش بینی شما از وضعیت اقتصادی ایران در سال جدید با توجه به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و وضعیت برجام و بلاتکلیفی آن چیست؟ روند اقتصادی چگونه ارزیابی می شود و چه پیش بینی هایی می توان داشت؟ آیا رشد اقتصادی محقق می شود یا نه؟ اظهار داشت:  من فکر می کنم که بدون حل مشکل برجام و کلا حل مشکل تحریم ها در برجام یا غیر برجام، اگر مشکلات تجارت خارجی ما حل نشود راه حلی برای رشد اقتصادی نیست.

سفره مردم سال‌هاست به تحریم‌ها و فروش نفت و تجارت خارجی وصل است

وی افزود: همین امروز هم که مسئله برجام حل نشد و شواهد دال بر این است که فعلا حل نمی شود، شاخص ها به سرعت واکنش نشان دادند و نرخ ارز و طلا و خودرو و… بالا رفت. این وضعیت قابل پیش بینی بود و نمی‌دانم چگونه قبل یا در حین مسئولیت مرتب می‌گفتند ما سفره مردم را به تحریم‌ها وصل نمی‌کنیم! سفره مردم سال‌هاست به تحریم‌ها و فروش نفت و تجارت خارجی وصل است و ربطی به این ندارد که دولتی آن را بخواهد یا نخواهد. اگر بخواهند این اتصال را قطع کنند سالها کار می‌برد نه این که با آمدن یک دولت بدون تغییر ساختارهای ضد تولید و ضد توسعه حاکم بر کشور انجام شود. به هر حال به نظر می‌آید که متاسفانه دولتمردان پیش از آن که در عمل بتوانند کاری بکنند یا کاری بلد باشند یا برنامه ای داشته باشند، فعلا اکتفا می‌کنند به گفتار درمانی و دادن وعده ها و امید غیر واقعی که نه تنها مشکلات را حل نمی‌کند بلکه همان مختصر سرمایه اجتماعی که ما برای دولت و حاکمیت داریم از بین می‌رود. به هر حال اینکه می‌گویید پیش‌بینی، اگر واقعاً مشکل تحریم‌ها از یک سو و مسئله اف ای تی اف از سوی دیگر حل نشود که بتوانیم مبادلات مالی کشور را انجام دهیم یقینا این روند منفی که شروع شده ادامه پیدا می کند و نمی دانم چگونه می‌خواهند پاسخگوی وعده هایی باشند که به مردم داده‌اند.

نرخ ارز حداقل تا ۵۰ هزار تومان قابل پیش بینی است

افقه در خصوص اینکه اگر برجام به سرعت به نتیجه نرسد نرخ ارز و وضعیت سایر بازار ها چگونه خواهد بود و قیمت ها چقدر افزایش پیدا خواهد کرد؟ تصریح کرد: فکر می‌کنم اگر مساله حل نشود نرخ ارز حداقل تا ۵۰ هزار تومان قابل پیش بینی است. ولی فکر می‌کنم خود دولت هم می داند که بدون آن نمی تواند و آن را حل می‌کند و شاید امروز هم در مرحله چانه زنی هستند. تیم دولت فعلی قبلا بیرون گود بود و سالها شعار هایی می دادند ولی الان که به گود آمده اند متوجه هستند و این بار مجلسی‌ها همان هایی هستند که قبلا خارج از گود بودند و همان شعارها را می‌دادند. من فکر می کنم که واقع بینی هایی که از قبل هم داشتیم باعث شود که ما به هر حال مسئله تحریم را فکر کنیم چون شاخص های اقتصادی بدتر از این هم می‌شود.

افزایش قیمت مواد غذایی در پی جنگ اوکراین

تعداد کسانی که به دهک های فقیر ریزش می‌کنند بیشتر می شود

دولت فعلی هیچ بهانه‌ای برای اینکه مشکلات را حل کند ندارد

وی ادامه داد: اگر ارز به بالای ۴۰ تومان برسد بقیه قیمت ها را هم تحت تاثیر قرار می دهد و از آن طرف جنگ روسیه و اوکراین را داریم که بسیاری ها پیش بینی می کنند تحت تاثیر این جنگ مواد غذایی با افزایش قیمت همراه شوند و همان کالای مورد نیاز ۶۰ میلیون فقیر احتمالا گران تر هم می شود و تعداد کسانی که به دهک های فقیر ریزش می‌کنند به زیر خط فقر می روند بیشتر می شود. بنابراین باید منتظر تبعات اجتماعی و سیاسی هم باشیم که امیدوارم این‌گونه نشود. ولی به هر حال فکر می‌کنم واقع‌بینی ایجاب می کند که اول مسئله برجام و روابط خارجی و مسائل پولی و مالی ما حل شود.  دولت ایران صحبت هایی می کند که می شود امید داشت وضع بدتر نشود اما من چندان به بهبود وضعیت اقتصادی امیدوار نیستم. با وجود آنکه دوباره قیمت نفت به طرز بی‌سابقه‌ای بالا رفته و این از خوش شانسی دولت سیزدهم است، مثل دوره احمدی‌نژاد این دولت هم امتیازاتی دارد که اگر نتوانند استفاده کنند ظلم به مردم است. یکی از آنها این است که بالا رفتن قیمت نفت را شاهد هستیم و دیگر این که تمام دستگاه حاکمیت مثل دوره احمدی نژاد یکدست است و از دولت حمایت می کنند و مثل دولت روحانی و خاتمی نیست که در داخل هم با مشکل مواجه باشند. بنابراین دولت فعلی هیچ بهانه‌ای برای اینکه مشکلات را حل کند ندارد اگرچه من امیدی ندارم. با توجه به ویژگی هایی که برای تیم دولت و مدیرانی که در طبقات پایین تر انتخاب شده اند من امید چندانی ندارم.

ادامه جنگ اوکراین سرمایه گذاری در ایران را هم تحت تاثیر قرار می دهد

این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که به جنگ اوکراین اشاره شد و اینکه اگر جنگ اوکراین بر روی قیمت مواد غذایی تاثیر خواهد داشت. در مجموع اگر جنگ ادامه پیدا بکند چه تبعاتی به دنبال خواهد داشت؟ گفت: به هر حال شروع جنگ جایی است که یک ابر قدرتِ صاحبِ قدرت هسته‌ای دیوار به دیوار کشور ما است و این قطعا به طور مستقیم روی سرمایه‌گذاری‌هایی که قرار است حتی اگر برجام حل شود ولی جنگ تمام نشود یا بدتر شود روی سرمایه گذاران هم تاثیرگذار است به خصوصا که عرض کردم در همسایگی ما هستند و منهای تاثیرش بر مواد غذایی بر روی سرمایه گذاری و حتی سرمایه گذاران داخلی هم در سرمایه گذاری احتیاط می‌کنند چه برسد که بخواهیم از امکان سرمایه‌گذاری خارجی استفاده کنیم و خود همین هم باز مشکلاتی برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کند. اگر این نظریه من درست باشد، سرمایه‌گذاران نسبت به آینده خوشبین نخواهند بود و همین عواقب اقتصادی دارد.