ایران تا ۱۰ سال آینده هم صادرکننده عمده گاز نمی‌شود/ قرارداد قطر با توتال نگران کننده است؟

محمود خاقانی، درباره قرارداد گازی قطر با توتال و تکرار نگرانی‌های قبلی بابت درز اطلاعات میادین گازی ایران اظهار داشت: دنیا دنیایی نیست که منتظر باشد تا ما تصمیم بگیریم چه برنامه‌ای برای اقتصادمان داشته باشیم، لحظه به لحظه همه چیز تغییر می‌کند.

در قرارداد اخیر توتال و قطر باید این واقعیت را یادآوری کنیم که ایران هم زمانی توانست از خود یک چهره صلح‌دوست و طالب آرامش نشان دهد، مذاکرات برجام را باتوجه به سیاست نرمش قهرمانانه دنبال و به ثمر رساند، بلافاصله پس از آن مقامات و شرکت‌های بزرگ نفتی دنیا از جمله فرانسه به طور رسمی وارد ایران شدند و وزارت نفت مطالعه انجام داده و قرارداد جدید برای جذب سرمایه‌گذاری و همکاری فناوری نوین در بخش بالادست یعنی اکتشاف و تولید نفت، آماده و با توتال و چینی‌ها قراردادی برای توسعه فاز 11 منعقد کرد.

وی افزود: قرارداد فاز 11 به لحاظ پیچیدگی و هم به لحاظ استقرار سکوی تقویت فشار اهمیت ویژه‌ای داشت. اما در هر حال برجام به موفقیت نرسید، در اردیبهشت 97 ترامپ از برجام خارج شد و متعاقبا توتال هم از فاز 11 پارس جنوبی رفت و به این ترتیب 80 درصد پروژه فاز 11 به چینی‌ها واگذار شد اما این کشور هم تحریم امریکا را رعایت کرده، پا جلو نگذاشتند و این وضعیت تاکنون ادامه پیدا کرده است. 

این کارشناس بین‌الملل حوزه انرژی در ادامه گفت: در هر حال امکان به سرانجام رسیدن برجام فراهم نشد، تحریم ادامه پیدا کرد، سخت‌تر هم شد. از همین روی جذب سرمایه بویژه در صنعت نفت ایران آینده روشنی ندارد واکنون نیز قطعنامه‌ جدید شورای حکام را شاهدیم، کشورهای اروپایی به این نتیجه رسیدند که نباید منتظر توافق با ایران باشند و برای تامین امنیت انرژی با توجه به چالشی که با روسیه دارند باید حرکت و برنامه‌ریزی جدیدی را در نظر بگیرند، بنابراین در این شرایط که ما همچنان تحریم هستیم، قرارداد قطر با توتال تاثیر چندانی در صنعت نفت و گاز ما ندارد. 

وی تاکید کرد: در هر حال اینکه در قرن بیست و یک بگوییم یک شرکت اطلاعات مخازن ما را به بیرون درز می‌دهد محلی از اعراب ندارد. امروز کشورها خود اطلاعات محل قرارداد را در اختیار شرکت قرار می‌دهند کمااینکه در برنامه‌های اکتشافی به همین شکل است.

خاقانی یادآور شد: تردیدی نیست با تکنولوژی جدید دیگران به منابع ما هم دستبرد می‌زنند و نمی‌توانیم بگوییم توتال اطلاعات مخزن ما را افشا می‌کند، همانگونه که نمی‌گوییم چون چین با قطر برنامه توسعه‌ای اجرا می‌کند، اطلاعات ما را افشا می‌کند.

کشورها بر اساس منافع ملی خود رفقا و شرکایشان را انتخاب می‌کنند همه کشورها منافع ملی و امنیت تامین انرژی را در نظر می‌گیرند و در جایی سرمایه‌گذاری می‌کنند که ثبات داشته باشد. 

وی با اشاره به برنامه توسعه‌ای قطر و تاثیر آن بر بازارهای آتی ایران اظهار داشت: ما بازار گازی نداریم که نگران از دست رفتن آن باشیم حتی گاز را وارد هم می‌کنیم، در فصل‌هایی از سال هم به دلیل مصرف بالای داخلی گاز کم می‌آوریم و صادرات به همسایگان را قطع می‌کنیم و مجبوریم جریمه هم بپردازیم.

به عبارت دیگر ایران تا 10 سال آینده نمی‌تواند به صادرکننده عمده تبدیل شود، چون هرچه تولید می‌کند در داخل مصرف می‌کند، قانون بهینه‌سازی مصرف تاکنون اجرا نشده و هنوز سیاست کلان انرژی نداریم.