تیغ مالیات زیر گلوی رسانه‌ها / چرا دولت حاضر به رعایت قانون نیست؟

معافیت‌های مالیاتی یکی از مشوق‌های قانون‌گذاران برای رشد فعالیت‌های خاص در کشور است؛ از جنله این فعالیت‌ها، تلاش برای افزایش ضریب اثرگذاری رسانه‌ای است.

براساس ماده ۱۲ آیین نامه اجرایی تبصره (۳) ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۲۷/۱۱/۸۰(معافیت موضوع بند(ل) ماده ۱۳۹ اصلاحی قانون)، فعالیت‌های رسانه‌ای از شمول اخذ مالیات معاف شده و بدیهی است که سازمان امور مالیاتی حق اخذ مالیات از رسانه‌ها را ندارد.

ماده یک این قانون به صراحت در تعریف فعالیتهای انتشاراتی، مطبوعاتی، فرهنگی و هنری توضیح داده است:

الف – فعالیت انتشاراتی : مجموعه فعالیتهایی که در فرآیند آفرینش فکری ، تولید فنی، پخش و فروش کتاب انجام میشود تا به صورت مکتوب و یا الکترونیکی عرضه و در بازار به دست مصرف کننده برسد.

ب – فعالیت مطبوعاتی : مجموعه فعالیتهایی که در تولید و اشاعه خبر و اطلاع رسانی،انتشار و عرضه مطبوعات و نشریات شامل روزنامه و مجله یا دیگر انواع آن به صورت چاپی ، الکترونیکی و یا از طریق رسانه های دیگر در دسترس و بهره برداری مردم قرار می گیرد.

افزون بر این، بخشنامه ۱۵۸۲۲/۲۰۰ مورخ ۹۱/۸/۶ (معافیت مالیاتی درآمد حاصل از طراحی و انتشار آگهی برای فعالیتهای مطبوعاتی) درباره فعالیت فرهنگی نوشته: مجموعه فعالیتهایی که برای توسعه ارتباطات فرهنگی،ترویج ،عرضه ، ارزشیابی، پژوهش ،نقد و بررسی آثار فرهنگی و هنری ، اجرای صحنه ای و مبادلات فرهنگی و یا برای پر کردن اوقات فراغت و آموزش های فرهنگی و هنری در جهت افزایش آگاهی های عمومی صورت می گیرد. (نظیر جشنواره ها،نمایشگاه ها،مسابقات،نقد و بررسی،مراسم و مجامع)

در همین قانون فعالیت هنری نیز چنین تعریف شده است : مجموعه فعالیتهایی که درفرآیند خلاقیت ، تولید ، تکثیر ، اجرای صحنه ای، نمایش و توزیع آثار سینمایی ، سمعی و بصری ، موسیقیایی ، هنری نمایشی ، هنرهای تجسمی و مرمت و بازسازی آثار تاریخی ، فرهنگی و باستانی انجام می گردد.

ماده ۲ قانون تصریح دارد که درآمد حاصل از فعالیت های انفرادی و یا جمعی موضوعات مذکور در ماده یک این دستورالعمل توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که دارای مجوز فعالیت(یا پروانه تاسیس)از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشد و بصورت مکتوب،سمعی،بصری و صحنه ای تولید،توزیع و عرضه می گردد از پرداخت مالیات معاف است.

تبصره یک اما برای شفاف‌سازی بیشتر، فهرست فعالیت های مشمول معافیت این دستورالعمل را به شرح جدول پیوست ارائه کرده است که آنجا نیز فعالیت مطبوعاتی به صراحت قید شده است.

تبصره۲ قانون نیز تاکید دارد: درآمد اشخاص حقوقی و حقیقی حاصل از فعالیت های مندرج در جدول پیوست در صورت داشتن قرارداد با اشخاص موضوع این ماده نیز از پرداخت مالیات معاف خواهد بود.

دولت ابراهیم رئیسی که با وعده حمایت از اهالی فرهنگ اداره کشور را در دست گرفته، باید ضمن اصلاح روند سخت‌گیری مالیاتی، حمایت عملی خود از رسانه‌ها را نشان داده و فشارهای مالیاتی بر رسانه‌ها را متوقف کند

 

تبصره ۹ قانون هم وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را مکلف کرده، به منظور کنترل و اعمال معافیت،فهرست مشخصات کامل کلیه مجوزهای صادره در خصوص فعالیتهای موضوع بند “ل” ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم هر سال را حداکثر تا پایان اردیبهشت ماه سال بعد در قالب بانکهای اطلاعاتی در تهران به سازمان امور مالیاتی کشور و در مراکز استان ها به ادارات کل امور مالیاتی تسلیم کند.

هرچند ماده ۳، این نکته را یادآور می‌شود که اشخاص موضوع این دستورالعمل مکلف به انجام سایر تکالیف مربوط از جهت تسلیم به موقع  اظهارنامه و  ترازنامه  و  حساب سود و زیان یا اظهارنامه  حسب  مورد  می باشند و عدم رعایت شرایط و ترتیبات مقرر در قانون مالیاتهای مستقیم و آئین نامه موضوع ماده ۱۳۹ قانون مزبور از سوی اشخاص موضوع این دستورالعمل در هر سال مالی موجب محرومیت از معافیت مقرر در آن سال خواهد شد، اما این امر را ناقض اصل معافیت در صورت رعایت ترتیبات قانونی قلمداد نمی‌کند.

ماده ۴ قانون به صراحت گفته، به استناد تبصره ۲ ماده ۱۰۴ قانون مالیاتهای مستقیم کلیه اشخاص حقوقی و حقیقی (موضوع بند “الف” ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم) که دارای مجوز فعالیت از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می باشند در صورت پرداخت وجوهی بابت فعالیتهای مندرج در فهرست موضوع بند “ل” ماده ۱۳۹ قانون مالیاتهای مستقیم،الزامی به کسر مالیات علی الحساب (موضوع ماده ۱۰۴ قانون مالیاتهای مستقیم) نداشته و لیکن به موجب تبصره یک ماده مذکور مکلفند ظرف سی روز از تاریخ انعقاد قرارداد،رونوشت آن را به اداره امور مالیاتی ذیربط با اخذ رسید تسلیم نمایند.

به جز متن صریح قانون، اظهارنظرهای بسیاری درباره معافیت‌های مالیلتی رسانه‌ها وجود دارد.

به‌عنوان نثال، در سال ۹۸ رییس وقت هیئت مدیره خانه مطبوعات و رسانه‌های کشور می‌گوید: طبق قانون، همه رسانه‌ها و خانه‌های مطبوعات از پرداخت مالیات معاف هستند.

همین حرف را یک سال قبل عضو شورای عالی مالیاتی کشور هم اعلام کرده که مطابق قانون مالیات‌های مستقیم، تولید، توزیع و نشر خبر و اطلاعات مشمول مالیات بر نرخ صفر شده و از پرداخت مالیات معاف هستند.

با این وجود در سالهای اخیر سازمان امور مالیاتی با بی توجهی نسبت به قوانین صریح مرتبط با موضوع، عملا معافیت‌های مطبوعاتی را در نظر نگرفته و به انواع روش‌ها رسانه‌ها را تحت فشار مالیاتی قرار می‌دهد. اقدامی که به تعطیلی رسانه‌ها و بیکاری بخش عظیمی از خبرنگاران و اصحاب فرهنگ منجر شده است.

به نظر می‌رسد دولت ابراهیم رئیسی که با وعده حمایت از اهالی فرهنگ اداره کشور را در دست گرفته، باید ضمن اصلاح روند سخت‌گیری مالیاتی، حمایت عملی خود از رسانه‌ها را نشان داده و فشارهای مالیاتی بر رسانه‌ها را متوقف کند.