انتظار ساخت «رولزرویس» از ما نداشته باشید!

این مقام مسوول در شرکت ایران‌خودرو در ادامه گفته است: «نباید محصول تولید داخل را با محصولات خارجی مقایسه کرد چرا که زیرساخت‌های صنعتی و اقتصادی کشور ما با سایر کشور‌ها قابل قیاس نیست.» «رولزرویس» البته شرکت خودروسازی بریتانیایی است که در زمینه مهندسی، طراحی، تولید و توزیع خودرو‌های «لوکس» و «لاکچری» تخصص دارد.

البته این شرکت در حوزه تولید موتور‌های جت و هواگرد هم از سال ۱۹۱۴ فعالیت دارد، اما بخش خودروسازی «رولزرویس» پس از ملی اعلام شدن توسط دولت بریتانیا، به «بی‌ام و» واگذار شد. اینکه چرا یکی از معاونان خودروسازی انحصاری ایران چنین چیزی را گفته مشخص نیست. در ایران کسی هم انتظار تولید «رولزرویس» از شرکتی که همین الان بسیاری از خودرو‌های خود را به صورت «ناقص» تولید می‌کند و به گفته پلیس، مسبب بخش عمده‌ای از تصادفات جاده‌ای است، ندارد. اما خودروسازان ایران در جغرافیایی در حال تولید هستند که «انحصار» بخش اول آن است. بخش خصوصی عملا تعریف نشده و حتی آیین‌نامه واردات خودرو نیز به گونه‌ای تدوین شده که آسیبی به این انحصار نزند.

امیرحسن کاکایی، کارشناس صنعت خودرو و عضو هیات علمی دانشکده خودرو دانشگاه علم و صنعت بر این باور است که انتظار جامعه از تولیدات داخل نسبت به قبل بالاتر رفته است که البته حق هم با مردم است چرا که یک بخشی از این انتظارات را خود مسوولان و خودروسازان ایجاد کرده‌اند و با ادعا‌هایی که از پیشرفت‌های کشور دارند، تصور جامعه بر این است که باید تولیدات داخل در حد و اندازه خودروی بنز و رولز رویس باشد.

این کارشناس صنعت خودرو در ادامه گفت: آنچه عامه مردم از تولیدات داخلی توقع دارند خودرویی در حد خودروی «تویوتای کرولا» و «یاریس» است، اما واقعیت این است که اگر در خبری گفته می‌شود به لحاظ پیشرفت علمی ایران در رتبه ۵ دنیا قرار گرفته است انتظار این است تا در بخش کیفیت خودرو هم ایران حداقل رتبه ۳ یا ۴ را به دست آورد در حالی که در واقعیت اینگونه نیست.

تولیدات ایران زمان تحریم‌ها متوقف نشد

او ادامه داد: اگر به کشور روسیه نگاهی بیندازیم می‌بینیم زمانی که این کشور تحریم شد در عرض دو هفته کل خودروسازی این کشور متوقف شد زیرا روی صنعت قطعه‌سازی خود سرمایه‌گذاری نکرده بودند این در حالی است که ما در ۴ سال و نیم گذشته و با وجود شدت تحریم‌هایی که بر کشور اعمال شد نه تنها تولیدات‌مان متوقف نشد بلکه سعی بر آن شد تا خودرو‌ها از یورو ۴ به یورو ۵ ارتقا پیدا کنند و مدل‌های جدیدی مانند «شاهین و تارا» را به بازار عرضه کنیم. کاکایی گفت: روسیه تا پیش از تحریم‌ها بر اساس زنجیره جهانی فعالیت می‌کرد و زمانی که تحریم شد این زنجیره جهانی قفل کرد و به دلیل اینکه روی قطعه‌سازی خود سرمایه‌گذاری نکرده بود امروز توان تولید خودرو هم ندارد.

این کارشناس حوزه خودرو با اشاره به سیاست‌گذاری‌ها در بخش خودروسازی تصریح کرد: جدای از بحث تحریم‌ها سیاست‌گذاران ما در کشور هم خواست‌های متناقضی از خودروسازان دارند که باعث می‌شود تا خودروسازان آنگونه که باید و شاید نتوانند توانمندی‌های خود را نشان دهند.

صنایع مرتبط با خودروسازی باید متناسب باهم رشد کنند

او تصریح کرد: زمانی که قیمت‌گذاری دستوری و نرخ‌گذاری زیر قیمت تمام‌شده تعیین می‌شود مشخص است که کیفیت خودرو پایین می‌آید ضمن آنکه ایران همواره مقابل غرب و امریکا بوده و اگر ایران قصد دارد پیشرفتی داشته باشد باید توان این را هم داشته باشد تا کلیه صنایع مرتبط صنعت خودروسازی را متناسب باهم ارتقا دهد یعنی اگر قرار است خودروسازی رشدی داشته باشد باید صنایع فولاد، ورق و الکترونیک، ریخته‌گری و پتروشیمی آن هم به همان نسبت رشد داشته باشند.

او ادامه داد: البته توسعه صنعت الکترونیک که بر عهده خودروساز نیست و در دنیا همه خودروسازان برای تامین قطعات خود حق دارند از کشور‌های دیگر خرید کنند، اما زمانی که کشوری تحریم است سیاست‌گذار باید مشوق‌هایی را تعیین کند. به عنوان نمونه صنعت فولاد یا پتروشیمی و ... همسو با خودروسازی توسعه پیدا کنند تا خودروساز هم موفق‌تر عمل کند.

کاکایی تصریح کرد: بنده معتقدم به لحاظ توانمندی دانشی ما توان این را داریم که خودرویی در حد تویوتا یا هیوندای تولید کنیم، اما متاسفانه نه به زنجیره‌های جهانی متصل هستیم و نه سیاست‌گذاران ما در کشور آنگونه که باید و شاید صنایع را تشویق به سرمایه‌گذاری کرده‌اند. زنجیره تامین خودرو با یکدیگر تناسبی ندارند این کارشناس خودرو افزود: واقعیت تلخ این است که هم‌اکنون زنجیره تامین خودرو با یکدیگر تناسبی ندارند و کیفیت خودرو‌ها هم تا همین اندازه است و تا زمانی که سیاست‌گذاران ما در کشور به صورت غلط سیاست‌گذاری کنند همین وضعیت ادامه دارد.

کاکایی در پاسخ به این پرسش که چه میزان از ایرادات خودرو‌های داخلی در زمان تحویل به مردم کم شده است، گفت: آنطور که ایران‌خودرو ادعا می‌کند حدود ۵۰ درصد از ایرادات کاهش یافته، اما آنگونه که بنده اطلاع دارم مردم این حس را ندارند.

چرا مردم از کیفیت خودرو ناراضی هستند؟

او در مورد تغییر یورو ۴ به یورو ۵ افزود: با این تغییر در خودرو مردم باید پول بیشتری بابت خرید یک خودرو یورو ۵ پرداخت کنند این در حالی است که اغلب مردم ممکن است متوجه این موضوع هم نشوند و این موضوع نشان می‌دهد که تمرکز سیاست‌گذار روی بخش‌هایی است که شاید اصلا اهمیتی برای خریدار ندارد و موضوعات ایمنی خودرو برای او مهم‌تر است، اما آن قسمتی که باید به آن توجه بیشتری شود مغفول مانده و این موضوع باعث نارضایتی مردم شده است.

او افزود: بنزین خودروی یورو ۵ باید بنزین سوپر باشد، اما بنزین سوپر در بازار محدود است و زمانی که بنزین معمولی استفاده می‌شود خودرو زودتر مستهلک می‌شود و عملا هزینه نگهداری خودرو هم بیشتر خواهد شد و این به معنی توسعه نامتوازن است و مردم هم استفاده درستی نمی‌توانند داشته باشند.

تاکید سیاست‌گذار روی ایمنی خودرو باید بیشتر از موارد دیگر باشد

کاکایی خاطرنشان کرد: موضوع دیگر در مورد نصب «چراغ روز یا Daylight» است این موضوع در ایران که دارای آفتاب ۳۶۰ روزه است چه لزومی دارد و ما می‌بینیم متاسفانه در بخش استاندارد‌ها بسیاری از مواردی که باید انجام شود، نمی‌شود و مواردی که لزومی ندارد سیاست‌گذار روی آن متمرکز می‌شود.

این کارشناس بازار خودرو خاطرنشان کرد: چرا در مورد عرضه خودروی شاهین به بازار عجله شده است و امروز می‌بینیم که موتور این خودرو چندان باکیفیت نیست و شتاب لازم را هم ندارد و خودروسازان گفته‌اند که ۴ ماه بعد موتور بهتری روی این خودرو نصب می‌شود، علت آن این است که سیاست‌گذار خودروساز را مجبور کرده تا زودتر از این خودروی جدید رونمایی کند و امروز هم برای سال آینده اعلام شده که باید ۹ خودروی جدید وارد بازار شود و همه این مسائل به سیاست‌گذاری در وزارت صمت برمی‌گردد.

کاکایی با بیان اینکه خودروسازان با عجله خودرو تولید می‌کنند، گفت: تا زمانی که تولید خودرو به بلوغ لازم نرسد و مواد اولیه آن هم مناسب نباشد خودرویی که وارد بازار می‌شود به‌رغم اینکه گفته می‌شود به‌روز شده، اما می‌بینیم که از کیفیت لازم برخوردار نیست.

در موضوع کیفیت خودرو قطعه‌ساز چقدر مقصر است؟

این کارشناس حوزه خودرو در پاسخ به این پرسش که چه میزان از عدم کیفیت خودرو‌های داخلی به تولیدات قطعه‌سازان مربوط می‌شود، گفت: تولیدات به دو بخش تقسیم می‌شوند ۱- خودرو‌هایی که تولیدات انبوه دارند ۲- خودرو‌های طراحی جدید و مسلما توقع این است که خودرویی مانند «سمند و پژو پارس» امروز کیفیت بهتری نسبت به گذشته داشته باشند، اما متاسفانه می‌بینیم کیفیت لازم را ندارند و حتی کیفیت این محصولات کمتر از ۱۵ سال قبل هم شده است و در اینجا قطعه‌ساز مقصر است.

او ادامه داد: تا ۱۰ سال قبل بسیاری از قطعات خودرو از خارج از کشور وارد می‌شد و حتی قطعه‌سازان هم مواد اولیه خود را از خارج از کشور می‌آوردند، هرچند امروز هم ممکن است برخی از مواد اولیه را از خارج بیاورند، اما فرق آن این است که مواد اولیه با کیفیت پایین‌تری وارد کشور می‌شود و نهایتا این قطعه هم باکیفیت نخواهد بود. کاکایی با بیان اینکه مقصر اصلی کیفیت پایین خودرو‌ها در کشور سیاست‌گذاران هستند، افزود: خودروساز و قطعه‌ساز فعالیت خود را می‌کنند، اما موضوع کیفیت در کشور به مجموعه عوامل گوناگونی وابسته است که ساده‌ترین آن این است که زنجیره تامین ما در کشور توازن و تناسب لازمه را ندارد و سوال این است که چگونه می‌توان این تناسب را برقرار کرد؟

در ۱۰ سال گذشته سرمایه‌گذاری موثری در خودروسازی‌ها نشده است

این کارشناس صنعت خودرو با بیان اینکه در طول ۱۰ سال گذشته سرمایه‌گذاری موثری روی خودروسازی‌ها انجام نشده و از موجودی‌های قبلی استفاده شده است، گفت: سیاست‌گذار بر این باور است که می‌تواند مستقل از تمام دنیا بهترین تولیدات را داشته باشد، اما به اعتقاد بنده در واقعیت اینگونه نیست چرا که میلیارد‌ها دلار سرمایه برای تولیدات باکیفیت بالا نیاز است و اگر قرار است آلومینیوم سخت و فولاد HSS و... تولید شود باید سرمایه‌گذاری‌های کلانی در این بخش‌ها صورت گیرد، اما با این وضع از سرمایه‌گذاری در تولیدات نمی‌توان به رولزرویس و بنز و حتی خودرویی شبیه تویوتا رسید. او در خاتمه گفت: برای دستیابی به خودروی باکیفیت نیازمند مواد اولیه مرغوب، فرآیند‌ها و تجهیزات مدرن و مهندس و کارگر متعهد هستیم.