چه چیزی می‌تواند باعث سقوط اپل شود؟
"تیم کوک" رئیس اپل سختی در سال ۲۰۲۴ دارد. در ماه گذشته شرکت او با رگبار غیر معمولی از رخداد‌های ناخوشایند مواجه شده است. اختلافی بر سر حق ثبت اختراع، آن شرکت را مجبور ساخت تا ویژگی‌های دو ساعت هوشمند خود را حذف کند. هم چنین، اپل متوجه شد که وزارت دادگستری امریکا از آن شرکت به دلیل تخلفات ضد تراست (انحصارطلبی) شکایت خواهد کرد.
به گزارش اکونومیست، هم چنین، گزارش‌هایی منتشر شد که نشان می‌داد اپل در حال از دست دادن بازار در چین دومین بازار بزرگ گوشی‌های تلفن همراه هوشمند است. تعدادی از تحلیلگران وال استریت که تا همین اواخر برایشان غیر قابل تصور بود این موضوع را مطرح کردند که سهام اپل بیش از حد ارزش گذاری شده است. مایکروسافت یک غول فناوری رقیب در تاریخ ۱۱ ژانویه به طور موقت سازنده گوشی‌های آیفون را به عنوان ارزشمندترین شرکت جهان از جایگاه خود کنار گذاشت و در جایگاه برتر ارزش سهام قرار گرفت.
انتشار اخبار بد ممکن است در تاریخ یکم فوریه زمانی که اپل آخرین درآمد سه ماهه خود را گزارش می‌دهد نیز ادامه یابد. تحلیلگران عرصه بازار سهام تخمین می‌زنند که درآمد اپل در سه ماهه پایانی سال ۲۰۲۳ به سختی رشد کرده است. سپس درتاریخ ۲ فوریه اپل یک بار دیگر در محک ازمون قرار خواهد گرفت. اپل در آن زمان عرضه Vision Pro یک هدست واقعیت افزوده را اغاز خواهد کرد هدستی که چندین سال است بر روی آن کار کرده و درباره آن صحبت نموده است.
این گجت گران قیمت که با قیمت ۳۴۹۹ دلار به فروش می‌رسد نشان دهنده شرط بندی‌ای بزرگ بر روی یک پلتفرم فناوری جدید است. این امکان وجود دارد که اپل امیدوار باشد روزی بتواند جایگزین گوشی‌های تلفن همراه هوشمند به عنوان هسته تجربه دیجیتال مصرف کنندگان شود. با این وجود، گوشی آیفون به عنوان منبع ثروت سازنده اپل علائمی را نشان داده که اپل باید نگران چشم انداز آن دستگاه باشد. نتفلیکس، اسپاتیفای و یوتیوب اعلام کرده اند که اپلیکیشن‌های محبوب پخش برنامه‌های خود را بر روی این هدست قرار نخواهند داد. هیچ یک از آنان دلیل این تصمیم را ذکر نکرده اند، اما ممکن است بدان خاطر باشد که تمام آنان با سرویس‌های استریم اپل در حال رقابت هستند و توسعه یک اپلیکیشن هدست واقعیت افزوده احتمالا پرهزینه است.
کوک می‌تواند برخی از این نگرانی‌ها را برطرف سازد. علیرغم همه چیز، قیمت سهام اپل در ژانویه تغییر معناداری نداشته است. اپل چند روز پس از سبقت گرفتن توسط مایکروسافت عنوان سنگین وزن خود در بازار سهام و ارزش ۳ تریلیون دلاری سهام خود را پس گرفت. اگر عرضه Vision Pro یک شکست باشد با توجه به تولید اولیه محدود آن هدست تاثیر کوتاه مدت آن بر درآمد اپل بی ارزش خواهد بود. با این وجود، برای رئیس اپل عاقلانه نخواهد بود که این موضوع را نادیده گیرد، زیرا در صورت شکست هدست عرضه شده آن موضوع به وجود چالش‌های بزرگتری برای اپل اشاره خواهد داشت.. آن چالش‌ها به سه دسته تقسیم می‌شوند: مسائل حقوقی و شکایات ضد تراست (ضد انحصارطلبی)، کاهش فروش آیفون و افزایش تنش‌های ژئوپولیتیکی. هیچ یک از موارد ذکر شده در حال حاضر تهدیدی وجود برای اپل محسوب نمی‌شوند، اما هر یک می‌توانند باعث ایجاد مخاطراتی شوند که سبب ایجاد ناراحتی‌های بزرگتری خواهند شد. آیا آن چالش‌ها می‌توانند برای بیش از یک هفته یا برای مدت زمانی طولانی‌تر موقعیت اپل را به عنوان با ارزش‌ترین شرکت جهان به خطر اندازند؟
اگرچه ارزش بازار اپل از سال ۲۰۱۰ در میان ده رتبه برتر جهان قرار داشته است، اما تا چند سال پیش با ارزش پایین نسبت به سود معامله می‌شد. به عنوان سازنده سخت افزار تصور می‌شد که تجارت در آن مقیاس دشوارتر از تجارت در حوزه نرم افزار است. در بخش عمده سال‌های دهه ۲۰۱۰ میلادی نسبت قیمت به درآمد اپل قابل مقایسه با تولید کنندگان سخت افزاری مانند HPE یا Lenovo بود که سازندگان رایانه‌های خسته کننده با رشد کم و حاشیه سود پایین قلمداد شده اند. هم چنین، ارزش سهام آن شرکت در شاخص S&P ۵۰۰ کم‌تر از میانگین ارزش سهام شرکت‌های بزرگ امریکایی بود.
این وضعیت حدودا در سال ۲۰۱۹ میلادی شروع به تغییر کرد. درآمد کسب و کار خدمات اپل که نرم‌افزاری را برای حدود یک میلیارد کاربر دستگاه‌های خود فراهم می‌کند شروع به رشد کرد. دو بخش بزرگ این دسته عبارتند از یک تجارت تبلیغاتی ۳۴ میلیارد دلاری در سال (شامل حدود ۲۰ میلیارد دلار در سال از طرف گوگل برای تبدیل موتور جستجو به گزینه پیش فرض در دستگاه‌های اپل) و اپ استور (که ۲۴ میلیارد دلار دیگر) را شامل می‌شود. خدمات همچنین شامل Apple Music و Apple TV نیز می‌شوند. در مجموع، درآمد حاصل از خدمات بالغ بر ۸۵ میلیارد دلار در سال یا یک پنجم کل فروش است.
این وضعیت به سرمایه گذاران نشان داد که اپل دیگر صرفا یک تامین کننده سخت افزاری نیست بلکه یک پلتفرم نرم افزاری بود که آن کاربران پرداخت کننده جدید می‌توانستند با هزینه کمی اضافه شوند. این به معنای سود بیشتر و حاشیه سود ناخالص ۷۱ درصدی برای بازوی خدمات اپل در مقایسه با حاشیه سود ناخالص ۳۷ درصدی برای دستگاه‌ها و درآمد تکراری بیشتر بود. با تبدیل شدن خدمات به بخش بزرگ تری از تجارت سودآوری کلی اپل نیز از ۳۸ درصد در سال ۲۰۱۸ به ۴۴ درصد در سال گذشته افزایش یافت. آن شرایط نیز به دلیل این واقعیت بود که بیشتر مدل‌های آیفون گران قیمت و با حاشیه سود را به فروش می‌رساند. همه این موارد به افزایش ارزش سهام اپل در شاخص S&P ۵۰۰ و افزایش نسبت قیمت به سود اپل به حدود ۳۰ کمک کرد (پیش‌تر در حدود ۲۰ قرار داشت) و از این نظر بالاتر از آلفابت (شرکت مادر گوگل) قرار گرفت اگرچه هنوز در سطحی پایین‌تر از مایکروسافت (۳۸) و آمازون (۷۲) قرار دارد.
یکی از ریسک‌هایی که می‌تواند این پیشرفت اپل در نسبت قیمت به سود اپل را خنثی کند به دردسر‌های حقوقی آن شرکت مربوط می‌شود. برخی از چالش‌ها مانند مشکل ثبت اختراع تهدیداتی جزئی به نظر می‌رسند. کمیسیون تجارت بین‌الملل یک آژانس فدرال ایالات متحده در ماه اکتبر حکم داد که اپل حق انحصاری ثبت اختراع مرتبط با حسگر اندازه گیری اکسیژن را که متعلق به Masimo سازنده دستگاه‌های پزشکی بوده را نقض کرده است. پس از ان اپل فروش مدل‌هایی که حاوی آن فناوری بودند را متوقف کرد، اما در تاریخ ۱۸ ژانویه پس از غیر فعال کردن حسگر مورد بحث بار دیگر فروش آن محصولات را از سر گرفت.
اپل در برابر دومین حوزه نگرانی آسیب پذیرتر است: کُند شدن تجارت اصلی آن. طبق نتیجه نظرسنجی‌ای صورت گرفته از تحلیلگران اپل در سال گذشته حدود ۲۲۰ میلیون دستگاه آیفون را به فروش رساند که به سختی بیش از ۲۱۷ میلیون دستگاه فروخته شده در سال ۲۰۱۷ میلادی بود. در سال ۲۰۲۴ این تعداد ممکن است خیلی بیشتر نباشد. اپل برای مدتی می‌توانست کاهش حجم را با قیمت‌های بالاتر جبران کند، اما رشد درآمد سالانه در دو سال گذشته به ۲ درصد کاهش یافته است که از میانگین ۱۰ درصدی در فاصله سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۲۱ میلادی کم‌تر است.
برخی از رقبا در تلاش هستند تا با بهره‌برداری از اشتهای مصرف کنندگان برای هوش مصنوعی مولد شبیه به چت جی پی تی (Chat GPT) سهم بازار اپل را در دستگاه‌های گران قیمت از آن خود سازند. سامسونگ یک غول فناوری کره جنوبی اعلام کرده که تا پایان ژانویه طیف تازه‌ای از گوشی‌های تلفن همراه هوشمند مجهز به هوش مصنوعی را روانه بازار خواهد کرد. از جمله ویژگی‌های پر زرق و برق آن می‌توان به ترجمه صوتی بلادرنگ و ویرایش سریع عکس و ویدئو اشاره کرد. این دستگاه‌ها ممکن است هشت ماه قبل از آیفون‌های بعدی اپل به فروش برسند. در مقابل، اپل در مورد برنامه هایش برای داغ‌ترین محصول احتمالی خود از زمان عرضه آیفون به این سو چیزی نگفته است. کوک اخیرا به شکلی رمزآلود گفته بود:"ما در حال سرمایه گذاری زیادی هستیم".
اپل هم چنین در چین که منبع ۱۷ درصد از درآمد کلی آن شرکت را شامل می‌شود به دنبال پول خود است. سهم اپل از گوشی‌های هوشمند در آن کشور در سال گذشته کاهش یافته است. در همین حال هوآوی قهرمان داخلی فناوری چینی حدود ۶ درصد رشد را تجربه کرده است.
زمانی که صحبت از هوش مصنوعی به میان می‌آید نگرانی‌ها در مورد پیشرفت اپل ممکن است اغراق آمیز باشد. شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند اپل در این زمینه به میزان بسیار کمی سرمایه گذاری کرده است. در ماه اکتبر کارمندان و محققان آن شرکت در دانشگاه کلمبیا به طور مشترک یک مدل هوش مصنوعی منبع باز به نام Ferret را منتشر کردند. دو ماه پس از آن اپل مقاله‌ای منتشر کرد در مورد این که چگونه چنین مدل‌هایی می‌توانند بر روی تلفن‌های هوشمند اجرا شوند که قدرت بسیار کم تری از مراکز داده‌ای دارند که معمولا برای این منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ژانویه یک وبلاگ نویس حوزه فناوری در کره جنوبی گزارش داد که به روز رسانی سیستم عامل اپل احتمالا در اوایل ژوئن شامل پیشرفت‌های هوش مصنوعی برای گسیری" دستیار ربات آن شرکت می‌شود. شایعاتی مبنی بر برنامه ریزی اپل برای استفاده از هوش مصنوعی در موتور جستجوی خود به گوش می‌رسد.
اپل همچنین از طریق زنجیره تامین خود در معرض خطر از سوی چین قرار دارد. علیرغم تلاش‌های زیاد صورت گرفته برای انتقال بخشی از تولیدات اپل به هند حدود ۹۰ درصد از گوشی‌های آیفون هنوز در کارخانه‌های چینی تولید می‌شوند. اکثر رایانه‌های مک و آیپد نیز همین وضعیت را دارند.
دولت چین هم اکنون پاسخ به تحریم‌های امریکا را آغاز کرده است. آن کشور از مدتی پیش استفاده از محصولات ساخته شده توسط Micron سازنده تراشه از آیداهو را در برخی از پروژه‌های زیرساختی خود ممنوع اعلام کرده است. در ماه سپتامبر گزارش‌هایی مبنی بر ممنوعیت محصولات اپل در میان مقام‌های دولتی منتشر شد. اگر چه مقام‌های دولتی بعدا این ادعا را رد کردند، اما صرف انتشار خبر مرتبط با آن باعث ایجاد نگرانی در میان سرمایه گذاران شد.
