گزارشی از پاسخ های سیف به نوسانات ارزی اخیر

بانک مرکزی بعد از گذشت دو روز از اظهارات سیف رئیس کل بانک مرکزی در صحن علنی مجلس گزارشی از اطهارات سیف منتشر کرد.
ولی اله سیف که روز سه شنبه 21 فروردین ماه در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی حضور یافته بود با تاکید بر اینکه نباید سبب التهابات مصنوعی در بازار ارز شد، گفت: اقدام ستاد اقتصادی دولت و بانک مرکزی درباره تک نرخی کردن نرخ ارز، بهترین تصمیم در این مقطع زمانی است؛ هرچند این قیمت ثابت نمی ماند و در طول سال پنج یا شش درصد نوسان خواهد داشت.
وی با تشریح وضعیت کنونی فضای بازار ارز، تاکید کرد: عامل انتظارات در شرایط بازار بسیار موثر است که هم جنبه مثبت دارد و هم جنبه منفی؛ در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 دیدید که چگونه با این عامل انتظاری مثبت نرخ ارز از 3800 تومان تا مرداد ماه و بدون استقرار دولت جدید به زیر 3 هزار تومان رسید.
وی در عین حال جنبه های منفی این تورم انتظاری در بازار ارز را نیز متذکر شد و گفت: عدم اطمینان نسبت آینده نیز اثر منفی بر بازار دارد و در بازار التهاب ایجاد می کند که البته دشمنان نیز از همین رویکرد برای به هم زدن بازار استفاده می کنند.
رئیس شورای پول و اعتبار در پاسخ به اعتراض های نمایندگان خطاب به آنان گفت: باید برای مقابله با دشمنان روش هایی را در داخل در پیش بگیریم و التهابات مصنوعی ایجاد نکنیم.
وی تاکید کرد: در هر کشوری با هر میزان اقتدار ذخایر ارزی، وقتی یک انتظار منفی پیش آید و نگرانی نسبت به آینده ایجاد شود، باید با آن مقابله کرد، چرا خودمان التهاب آفرینی کنیم، شما (نمایندگان) کمک کنید زیرا همه در یک کشتی نشسته ایم.
وی در ادامه به تصمیم دولت برای تک نرخی کردن ارز با نرخ 4200 تومان اشاره کرد و گفت: تعادل لازم در منابع و مصارف ارزی وجود دارد.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان اینکه «ما در شرایط عادی نیستیم و دشمنان توطئه های خود را ادامه می دهند»، اظهار داشت: تصمیم این است که همه امکانات در یک فضای شفاف در خدمت تامین نیازهای واقعی اقتصاد کشور قرار گیرد به شکلی که بانک مرکزی اشراف کاملی بر همه ابعاد آن داشته و مانور تصمیم گیری داشته باشد.

ایجاد سامانه ارز حاصل از صادرات
وی توضیح داد: در روش جدید، سامانه ای ایجاد شده است که همه ارزهای ناشی از صادرات نفتی و غیرنفتی و هرگونه درآمد ارزی کشور، وارد سامانه شود؛ ضمن آنکه همه مصارف ارزی کشور نیز در آن پاسخ داده می شود.
سیف با بیان اینکه بررسی های ما نشان می دهد خوشبختانه کشور در یک وضعیت تعادل وجود دارد، افزود: ما باید در برابر اقدام ها و التهاب آفرینی هایی که دشمنان انجام می دهند هوشیار و متحد باشیم.
وی تاکید کرد: «این اقداماتی که در بین التعطیلین در اوایل فروردین رخ داد، یک علامت اثبات کننده این دیدگاه بود.»
این مقام مسئول ادامه داد: بازار ارز در در تعطیلات نوروزی سال های گذشته تا 15 فروردین هیچ تحرکی نداشت اما فقط در فضاهای تلگرامی و شبکه های مجازی قیمت هایی توسط کانال هایی مشخص اعلام می شد.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: در این روزها به دلیل پیش بینی که احتمال می دادیم چنین اقداماتی رخ می دهد، تیم بانک مرکزی بسیج و آماده بود و از روز پنجم فروردین با حضور در بازار، عرضه ارز داشتیم در حالی که در سال های گذشته این کار انجام نمی شد.
وی تاکید کرد: اجازه ندهیم اقتصاد و حجم عظیم ارزی کشور که صرف واردات برای مواد اولیه کارخانجات می شود، تحت تاثیر این علامت های غلط اقتصادی ملتهب شود، از این رو باید تصمیمی گرفته می شد.

افزایش نرخ سود سپرده؛ خلاف مصالح اقتصادی کشور
سیف یادآورشد: سال گذشته تصمیم گرفتیم اقداماتی را به صورت بسته اجرا کنیم؛ تصمیم هایی که همه اقتصاددانان و صاحب نظران آن را تایید کردند. تنها موردی که دوستان اعتراض داشتند، درباره نرخ سود سپرده بود.
وی افزود: اکنون برخی به ما می گویند انجام این کارها هیچ وقت مصلحت نیست؛ اما فقط نرخ سپرده را بالا ببریم که من به هیچ وجه آن را به مصلحت اقتصاد کشور نمی دانم.
این مقام مسئول خاطرنشان ساخت: اقدام ما دوره دو هفته ای بود و تمام شد؛ مشابه این کار را در سال 1393 انجام دادیم که نگران رشد نقدینگی بودیم و بانک مرکزی اوراق مشارکت منتشر کرد؛ بر این اساس نرخ سود سپرده را به 23 درصد رساندیم.
وی ادامه داد: در این فضا باید تصمیم بگیریم که تسلط خود را بر شرایط ارز کشور محرز کنیم و آن در اختیار بگیریم تا متناسب با فضای پیش آمده گشایش ها و محدودیت های پیش رو، انعطاف پذیر باشیم و بتوانیم به سرعت واکنش نشان دهیم.
سیف به نرخ تعیین شده 4200 تومان برای دلار اشاره کرد و گفت:«می گویند فکر می کنیم 4200 تومان برای بازار منطقی است؛ این انتظار وجود دارد که همه توان ما در خدمت این کار باشد تا این تسلط و آرامش را در بازار ایجاد کنیم؛ مسلما نیاز به کمک و حمایت مجلس داریم.»
وی خاطرنشان ساخت: باید در کشور یک صدا باشیم تا این آرامش و ثبات ایجاد شود؛ دشمن ذره بین گذاشته که کوچکترین ایراد را بزرگ و التهاب آفرینی کند؛ ما باید به اقتصاد آرامش دهیم. تعادل لازم در منابع و مصارف ارزی کشور وجود دارد؛ این را بانک مرکزی می گوید که ورودی و خروجی های ارزی کشور را کاملا می داند.

ردپای توطئه اقتصادی علیه ایران در کشورهای همسایه
رئیس کل بانک مرکزی تاکید کرد: در این فضا نباید ارز این نوسان ها را داشته باشد؛ ردپاهایی از توطئه ها در کشورهای همسایه وجود دارد؛ باید آرامش خود را حفظ کنیم و به دشمنان اجازه ندهیم که به موفقیت اقدامات خود امید ببندند.
وی در تایید نرخ تعیین شده برای ارز نیز گفت: در مدلی که تعادل منابع و مصارف وجود دارد، مبلغ 4200 تومان مبنای منطقی برای این کار است و با شاخص های اقتصادی نیز تطبیق دارد.

نرخ ارز 4200 تومانی نوسان خواهد داشت
سیف تاکید کرد: قرار نیست مبلغ 4200 تومان نرخ تعیین شده برای دلار ثابت بماند تا اشتباهات گذشته تکرار شود؛ بلکه متناسب با متغیرهای اقتصادی این نرخ حرکت می کند؛ ممکن است در طول سال پنج یا شش درصد نیز نوسان داشته باشد که اشکالی ندارد و در همه دنیا این وضعیت برقرار است.
وی ادامه داد: آنچه مهم اینکه اکنون درباره نوع تخصیص و تامین ارز برای ورود کالاهای اساسی اولویت گذاری کنیم تا متناسب با آن، توان تامین ارز در کشور مشخص می شود.
رئیس کل بانک مرکزی افزود: اگر وضعیت ارزی کشور مطلوب باشد که اکنون چنین است. سایر نیازها را نیز می توان تامین کرد؛ گرچه هیچ کشوری در هیچ بازاری، کالاهای خاص را پوشش نمی دهد.
وی یکی از مصارف ارز کشور را در بخش قاچاق دانست و گفت: کالای قاچاق از منابع ارزی کشور تامین می شود و باید جلوی آن را گرفت.
به گفته رئیس کل بانک مرکزی، ارزی که در بازار التهاب می آفریند، برخی برای انتقال سرمایه است؛ چرا باید ثروت ملی بی حساب از کشور خارج شود و بعد نگران فشار تقاضا باشیم که قیمت ها را بالا می برد؛ باید اینها را کنترل کنیم؛ این مدل کنونی این امکان را به ما می دهد.
سیف افزود: برای نمونه مواد مخدر وارد کشور می شود؛ چرا باید فضایی را ایجاد کرد که به التهاب آفرینی منتهی شود و بدون دانستن مقصد ارز، خود را موظف به تامین آن بدانیم؟
وی خطاب به نمایندگان گفت: کشور دارد حساب و کتاب پیدا می کند؛ خواهش می کنم حمایت کنید که نتیجه مثبت بگیریم.

دیگر نرخ مبادله ای وجود ندارد
رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ به پرسش علی لاریجانی رییس مجلس درباره آینده نرخ ارز مبادله ای توضیح داد: دیگر نرخ مبادله ای وجود ندارد؛ فقط نرخ 4200 تومان را برای دلار داریم و نرخ بیش از این هم قاچاق است.
سیف افزود: نرخ مبادله ای و سامانه سنا که هر دو مربوط به بانک مرکزی است، از این پس 4200 تومان خواهند بود؛ با قاطعیت می گویم با این رقم، همه نیازهای منطقی کشور تامین می شود و حتی می توانیم ارز مورد نیاز دانشجویان، بیماران و مسافران را نیز از طریق بانک ها تامین کنیم.

نیروی انتظامی همه صرافی های غیرمجاز را می بندد
رییس مجلس در ادامه وضعیت صرافی های غیرمجاز و نظارت بانک مرکزی بر فعالیت آنها را جویا شد و گفت: وقتی همه نیازهای کشور از طریق بانک ها تامین می شود پس چرا این همه صرافی باز است.
رئیس کل بانک مرکزی نیز با تایید زیاد بودن تعداد صرافی های مجاز بر سخت گیری برای بسته شدن تعدادی از این صرافی ها تاکید کرد و گفت: با وجود گشایش های ایجاد شده در روابط بانکی بین المللی پس از برجام، هنوز ارتباطات بانکی ما طبیعی نیست، هنوز در جاهایی که مشکل داریم، صرافی ها به کمک می آیند.
سیف ادامه داد: در رابطه با نیازی که قبول داریم منطقی است و آن را تامین می کنیم، امکان دارد برای انجام پرداخت، کانال بانکی وجود نداشته باشد و فقط صرافی آن را انجام دهد.
وی در عین حال گفت: البته موانع قانونی نیز وجود دارد و نمی توان متقاضی مجوز را منع کنیم؛ لذا باید ضوابط و شرایط را سخت کنیم که چنین نیز شده و برخی به همین دلیل مجوزشان باطل شد.
به گفته وی، کاهش تعداد صرافی ها نیازمند سخت تر شدن ضوابط است؛ اکنون در فضای جدید، این اقدام را به مصلحت می دانیم.

بازپرداخت سود سپرده های ارزی، به صورت ارز است
رئیس مجلس همچنین درباره پرداخت سود به سپرده های ارزی اظهار داشت: در دوره ای، سود ریالی به این حساب ها پرداخت شد که اعتماد را از بین برد؛ بانک مرکزی موظف است اگر کسی حساب سپرده ارزی داشت، با سود متعارف ارز دریافت کند.
سیف در پاسخ گفت: پیش بینی های لازم انجام شده که بانک مرکزی در کنار نرخی که بانک به سپرده گذار ارزی می دهد، مقداری بر آن می افزاید تا برای بانک صرفه اقتصادی داشته باشد و انگیزه لازم را برای جمع آوری منابع ارزی ایجاد کند.
وی افزود: بانک می تواند این منابع را با نرخ های بالاتر نزد بانک مرکزی سپرده گذاری کند و در این زمینه تضمین های لازم را داده ایم.
سیف در ادامه موضوع ارزهای خانگی را یادآورشد: گاهی گفته می شود که در خانوارها حجم زیادی منابع ارزی وجود دارد؛ هیچکس متر ندارد آن را اندازه گیری کند اما با اقدامی که انجام شده و طراحی حساب سپرده ارزی، اگر چنین منابعی باشد سعی می کنیم جذب سیستم بانکی شود.

نرخ سکه تعدیل می شود
لاریجانی در ادامه خواستار بازنگری در نرخ های سکه در بازار شد که رئیس کل بانک مرکزی در پاسخ گفت: سکه تحت تاثیر دو شاخص قیمت دلار و اونس بین المللی طلا است؛ البته گاهی نیز حباب به وجود می آید که به همین دلیل آذرماه گذشته حراجی سکه از سر گرفته شد.
سیف اظهار داشت: زمانی که حراج سکه آغاز شد، سکه 200 هزار تومان حباب قیمتی داشت اما با حراجی پایین آمد؛ اکنون نرخ سکه با قیمت های کاذب ارز تطبیق دارد اما وقتی دلار 4200 تومان تعیین شده، نرخ سکه نیز باید تعدیل شود؛ ما نیز تلاش می کنیم به سرعت این کار عملیاتی شود.

*چرا دولت زودتر یکسان سازی نکرد؟
رئیس مجلس شورای اسلامی در ادامه این انتقاد را مطرح کرد که چرا دولت زودتر یکسان سازی نرخ ارز را انجام نداده که بازار وارد التهابات نشود.
سیف در پاسخ، به دیدار روز گذشته خود با رهبر معظم انقلاب اشاره کرد و گفت: یکی از برنامه های بانک مرکزی این است که ارز گزارشگری از دلار به یورو تبدیل شود که رهبر انقلاب نیز از این کار استقبال کردند.
وی گفت: امروز دلار نقشی در تجارت خارجی ما ندارد و در حال حذف شدن است و یورو در آینده به ارز گزارشگری ایران در آینده تبدیل می شود، البته مقدماتی دارد که در حال آماده سازی آن هستیم.
رئیس کل بانک مرکزی اظهار داشت: روند قیمت دلار در پنج سال گذشته این بوده که در سه ماهه سوم سال به دلیل پایان سال میلادی و تسویه حساب ها فشار تقاضا در بازار داریم اما در سه ماهه چهارم روند نزولی می شود.
سیف افزود: در سه ماهه سوم پارسال وقتی دیدیم این روند ادامه یافته، تلاش کردیم با تزریق منابع، شرایط را متعادل کنیم؛ فکر می کردیم از دی ماه روند نزولی آغاز می شود اما دو موضوع یکی التهابات بین المللی و دیگری محدودیت ها در تامین اسکناس، مانع از آن شد.
وی یادآور شد: در مساله ارز، دو موضوع وجود دارد؛ یکی منابع ارزی کافی که هیچ مشکلی از این بابت نداریم و دیگری مساله اسکناس که بازار ما به دلیل عدم امکان استفاده مسافران عازم خارج از کارت های بین المللی، همه اسکناس نقد لازم دارند که باید تامین کنیم.
وی با بیان اینکه اواخر سال گذشته شرایطی ایجاد شده بود که اسکناس به موقع تامین نشود، اظهار داشت: بزرگترین عاملی که اجازه نمی داد پیش بینی های بانک مرکزی عملیاتی شود، تشدید این التهابات بود.
وی خاطرنشان کرد: دشمن همواره تلاش می کند از هر فرصتی برای ضربه زدن به ایران استفاده کند اما در مدل ارز تک نرخی که دیشب درباره آن تصمیم گیری شد، ابزار لازم را به ما می دهد تا به موقع در مقابل التهاب آفرینی مقاومت کنیم و همه چیز را تحت کنترل داشته باشیم و اجازه ندهیم این بی نظمی ها ایجاد شود.
وی تاکید کرد: نرخ تعیین شده، نرخ بر مبنای مدل شناور مدیریت شده قانونی و تکلیفی بانک مرکزی است که مصوبه مجلس را پشتوانه خود دارد و به هیچ وجه هدف ما تثبیت نرخ ارز نیست زیرا اگر بخواهیم تثبیتی عمل کنیم، اشکال جدی درست می کند.

درآمد حاصل از ارز مداخله ای مستقیما به خزانه رفته است
رئیس کل بانک مرکزی در ادامه در پاسخ به برخی نقدها و نظرهای نمایندگان درباره اینکه درآمد ناشی از فروش ارز مداخله ای در کجا مصرف شده است، گفت: طبق قانون به هر میزانی که در بازار آزاد مداخله می کنیم، رقم آن به یک حساب متمرکز در خزانه داری کشور واریز می شود.
وی افزود: البته در بودجه امسال تغییراتی ایجاد شد و رقم مابه التفاوت ناشی از مداخله بانک مرکزی در سود سالیانه این بانک نیز دیده شد که باید این رقم در بودجه اصلاح شود.
وی یادآورشد: همه ارقام ناشی از این فروش نیز حسابرسی می شود و هیات نظار بانک مرکزی و دیوان محاسبات بر آن نظارت دارد.
رئیس شورای پول و اعتبار تاکید کرد: امروز ما بیش از هر چیز برای تحقق اهداف اقتصادی به ثبات اقتصادی نیاز داریم که نظام تک نرخی به ما کمک می کند این ثبات ایجاد شده و اقتصاد پیش بینی پذیر باشد تا اطمینان و انگیزه لازم را در بین سرمایه گذاران ایجاد کند.
وی مجلس را به حمایت از برنامه دولت در حوزه ارز فراخواند و تاکید کرد: با توجه به هدف مشترکی که داریم، کمک ها و حمایت های مجلس می تواند برای دولت ارزشمند باشد.

تورم انباشته 82 درصد بوده است
رئیس کل بانک مرکزی درباره اینکه چرا به نرخ ارز از سال 1392 تاکنون حدود 40 یا 50 درصد افزوده شده است، اظهار داشت: از سال 1392 تاکنون تورم انباشته ما 82 درصد بوده است اما با نرخ 40 درصد، قیمت دلار 3 هزار تومانی سال 1392 اکنون به 4200 تومان رسیده است.
وی گفت: البته در زمان هایی که نرخ ها بالاتر از این رقم بود، با توجه به تورم انباشته، آن ارقام توجیه داشت اما تنها چیزی که قابلیت دفاع ندارد، نوسان های شدید است که در اقتصاد مشکل ایجاد می کند.
سیف اطمینان داد: برنامه ما این است که به صورت هموار و با جلوگیری از نوسان های شدید، آرامش مناسب در اقتصاد ایجاد کنیم.

منبع: فارس

729