مصرف بنزین به میانگین سال 1379 رسید

بر اساس آمارهای شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی ایران، در دوره مشابه پارسال (یکم تا ۱۵ فروردین‌ماه سال ۹۸) به‌طور میانگین روزانه ۹۴ میلیون لیتر بنزین در کشور مصرف شده است. اما امسال با محدودیت‌های اعلام‌ شده از سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا ترددهای درون و برون‌شهری به‌ویژه سفرهای نوروزی کم شد و همین موضوع تقاضا برای بنزین را کاهش داد.
هر ایرانی، نیم لیتر بنزین سوزاند
با در نظر گرفتن جمعیت 83 میلیون نفری کشور می توان گفت که نوروز امسال، سهم ایرانی از مصرف روزانه بنزین کشور کمتر از نیم لیتر بوده است. این رقم برای سرانه مصرف بنزین از سال 1375 تاکنون بی سابقه بوده است. اگر تعداد وسایل نقلیه بنزین سوز کشور را نیز به مفروضات اضافه کنیم، می توان گفت که این شرایط در تاریخ ایران بی سابقه است. اکنون حدود 22 میلیون خودرو و موتورسیکلت در کشور تردد دارد.
همچنین، با توجه به این ارقام می توان گفت که احتمالاً در فروردین امسال بیشترین سوختگیری خودروها و موتورسیکلت ها از سهمیه های بنزین تخصیص داده شده، انجام می شود و میزان کمتری با نرخ آزاد سوختگیری خواهد شد.

با شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت های تردد مصرف بنزین به میانگین سال 1379 رسید

مصرف برابر با سال 1379 شد
مصرف بنزین معمولاً در تعطیلات نوروز در پیک سال قرار می گیرد. اما میانگین مصرف در نوروز امسال تقریباً برابر با میانگین مصرف بنزین در سال های 1379 و 1380 بود. در سال 1379 میانگین مصرف بنزین در حدود 43 میلیون لیتر در هر روز بوده است. با توجه به اینکه در آن سال تعداد وسایل نقلیه بنزین سوز، یک پنجم سال جاری بوده می توان گفت که مردم به توصیه‌های عمومی ستاد مقابله با کرونا و کاهش ترددهای درون و برون‌شهری در ایام نوروز امسال توجه داشتند.
افزایش مصرف از روز شنبه
پیش بینی می شود که با افزایش ترددها از ابتدای هفته جاری میزان مصرف به مرور به میانگین اسفند ماه بازگردد. به طوری که از روز شنبه و با بازگشایی نسبی ادارات، شرکت ها و اصناف دوباره مصرف به محدوده 60 میلیون تا 70 میلیون لیتر در روز بازگردد. مطابق با آمار، مصرف بنزین کشور در اسفندماه به‌طور میانگین روزانه ۶۸ میلیون لیتر بود.
عاقبت طرح کمک معیشتی
طرح کمک معیشتی بنزینی که از آبان ماه و با سهمیه بندی بنزین کلید خورد، قرار بود که از محل درآمدهای حاصل از فروش بنزین پرداخت شود. آن زمان دولت برآورد کرده بود که مصرف بنزین در سال جاری به حدود روزانه ۹۳ تا ۹۴ میلیون لیتر برسد و ۶۷ درصد یعنی دو سوم بنزین عرضه‌شده سهمیه‌بندی و یک سوم آن آزاد و با قیمت ۳ هزار تومان باشد. به این ترتیب ۳۰ تا ۳۱ هزار میلیارد تومان از طریق اجرای این طرح درآمد ایجاد و این منابع تماماً در قالب طرح کمک معیشتی به اقشار کم درآمد جامعه پرداخت شود. اما اکنون با کاهش مصرف در اسفند ماه و فروردین ماه درآمد این بخش نیز کاهشی خواهد بود. درحالی که تعهد دولت همچنان باقی است. ضمن آنکه یارانه ها و کمک های دیگری که این اواخر و با شیوع ویروس کرونا در سازوکار حمایتی تعریف شده، نیز باید پرداخت شود.
آیا زمان آزادسازی قیمت هاست؟
کاهش مصرف بنزین تنها مختص ایران نیست و در اغلب کشورهای جهان با اعمال قرنطینه ها و یا محدودیت ها مصرف بنزین روندی کاهشی داشته است. ضمن آنکه قیمت ها نیز همراستا با تحولات بازار نفت روندی نزولی را طی کرده است. در این مدت، حتی سقوط قیمت ها برای فرآورده های نفتی شدیدتر از افت های پی در پی قیمت نفت بود.
در این باره سید حمید حسینی، کارشناس انرژی و سخنگوی اتحادیه صادرکنندگان فرآورده های نفتی در صفحه توییتر خود نوشت: «اتفاق نادری که در بازار نفت افتاده، کاهش شدیدتر قیمت فرآورده های نفتی به نسبت نفت خام است. اکنون هر لیترنفت خام ۱۵ سنت، بنزین ۱۲ سنت، نفتا ۱۳ سنت و مازوت ۱۴ سنت معامله می شود، لذا بعضی از کارشناسان خواستار آزاد سازی قیمت بنزین و فروش بنزین به قیمت ۱۸۰۰ تومان شده اند.»
با نگاهی به آمار قیمت روزانه فرآورده های نفتی در بازار خلیج فارس طی دوهفته اخیر نیز می توان گفت که اکنون هر تن بنزین در این بازار حدود 150 دلار به فروش می رسد. یعنی تقریباً 15 سنت برای هر لیتر.
اکنون در امریکا نیز بهای بنزین به کمترین میزان در ۲۰ سال اخیر سقوط کرده است. مطابق آخرین آمار، قیمت بنزین برای تحویل در بنادر امریکا به ۵۵ سنت در گالن (۱۴.۵ سنت در لیتر) در ۳۱ مارس ۲۰۲۰ رسیده بود.
اما آیا زمان آزادسازی قیمت بنزین در ایران الان است؟ برخی از کارشناسان این اقدام را در شرایط کنونی اقتصاد و تحولات بازار نفت مناسب نمی دانند. چراکه ممکن است با افزایش مجدد قیمت نفت و کاهش شدت بحران کووید-19 اواسط سال 2020 قیمت بنزین دوباره بالا برود و این موضوع منجر به افزایش فشار بر اقتصاد خانوار و به طور کلی کشور شود. اما از نظر نزدیک بودن قیمت بنزین در ایران و جهان اکنون کمترین فاصله میان نرخ های جهانی و داخلی وجود دارد که احتمالاً قاچاق بنزین و همینطور گازوئیل را از رونق انداخته است.

منبع: ایران online

70