ایران تا ۵ سال آینده وارد کننده گاز می شود؟

مرتضی بهروزی‌فر درباره چرایی عدم توسعه و صادرات ال‌ان‌جی در ایران، اظهار داشت: توسعه پارس‌جنوبی عملا از دوره اصلاحات و ریاست‌جمهوری آقای خاتمی آغاز شد برنامه احداث واحدهای ال‌ان‌جی هم داشتیم، دوره قبل از آقای زنگنه برنامه احداث 55 میلیون تن و قبل از آن 77 میلیون تن تاسیسات ال‌ان‌جی به عنوان هدف در نظر گرفته شد که با توجه به مشکلات و تحریم‌هایی که هر روز تشدید شد امکان احداث بوجود نیامد، یعنی حتی چند پروژه به نام‌های پرشین‌ال‌ان‌جی، پارس‌ال‌ان‌‌جی و ایران‌ال‌ان‌جی تعریف اما کنار گذاشته شدند. انتهای دوره ریاست‌جمهوری آقای خاتمی و دوره آقای احمدی‌نژاد با توجه به اینکه مسئله تحریم‌ها بدتر و قطعنامه شورای امنیت صادر شد، فقط ایران‌ال‌ان‌جی در دستور کار قرار گرفت تا توسعه داده شود.

نیاز روسیه به تکنولوژی امریکایی

وی افزود: تکنولوژی مایع‌سازی و تولید ال‌ان‌جی عملا دست شرکت‌های امریکایی است و بعضا چند شرکت اروپایی حرف‌هایی برای گفتن در این زمینه دارند، حتی تکنولوژی تاسیسات ال‌ان‌جی ساخارین روسیه که برنامه دارد خود را به عنوان سومین تولیدکننده ال‌ان‌جی دنیا بعد از قطر و استرالیا مطرح کند، صرفا امریکایی است، یعنی حتی روسیه از تکنولوژی امریکایی استفاده می‌کند و دنبال جذب بیشتر این کشور برای توسعه است.

توسعه وارونه تاسیسات ال‌ان‌جی!

این کارشناس حوزه انرژی گفت: زمان احمدی‌نژاد که ایران‌ال‌ان‌جی را راه‌اندازی کردیم، سرمایه‌گذاری سنگینی انجام شد و در انتها گفته شد که 35 درصد پیشرفت داشته که البته این میزان پیشرفت به این شکل بود که برای اولین بار در تاریخ به جای اینکه ابتدا لایسنس بگیرند، تکنولوژی انتخاب کنند و بیس کار را انجام دهند؛ یوتیلیتی ساختند یعنی نیروگاه برق احداث کردند، بعبارت دیگر برای اولین بار ابتدا تاسیسات جانبی را راه‌اندازی کردند، اکنون تقریبا پروژه شکست‌ خورده و عملا امکان ادامه و نگهداشت ندارد و فقط از نیروگاه این واحد برق تولید و به شبکه تزریق می‌شود.

چرا ا‌ل‌ان‌جی در ایران پا نمی‌گیرد؟

وی تاکید کرد: اگر تصور کنیم بدون استفاده از تکنولوژی روز دنیا می‌توانیم صنعت ال‌ان‌جی داشته باشیم غیرممکن است، حتی روسیه که ما تمایل داریم با این کشور ارتباط داشته باشیم تا پروژه‌های ما را توسعه دهد، برای توسعه ال‌ان‌جی با امریکا همکاری می‌کند. اینکه تصور کنیم تحت تحریم یکجانبه امریکا و یا شورای امنیت باشیم و بتوانیم صنعت ال‌ان‌جی را راه بیندازیم و توسعه دهیم عملا غیرمنطقی بوده و امکانپذیر نیست.

مزایای برخورداری از صنعت ال‌ان‌جی

بهروزی‌فر با اشاره به بازارها و مزایای این صنعت گفت: یکی از مزایای صنعت ال‌ان‌جی این است که مثل نفت و فرآورده نفتی محدود به یک بازار خاص نیستیم مثلا با خط لوله فقط در کشورهای مسیر و انتهای خط می‌توان صادرات گاز داشت، ولی ال‌ان‌اجی تبدیل به مایع و با کشتی حمل می‌شود، به این ترتیب تقریبا تمام بازارها را اختیار خواهیم داشت.

بازارهای مهم کدامند؟

وی خاطرنشان کرد: این را هم در نظر داشته باشیم هرچند حجم واردات بازار اروپا در یک دهه آینده در حال افزایش است، اما به خاطر جایگزینی انرژی‌های نو حجم مصرف گاز و یا ال‌ان‌جی کاهش می‌یابد، بازار روبه رشد امروز گاز عمدتا آسیای جنوب‌شرقی مخصوصا چین و هند است، اگر ما واحد ال‌ان‌جی داشته باشیم بازارهای خوبی پیش روی ما قرار دارد، اما این را هم در نظر داشته باشیم که بازار ال‌ان‌جی با توجه به ورود رقبای خیلی سرسخت مثل امریکا و استرالیا بازاری است که برای یک تازه‌وارد راحت نیست.

این کارشناس حوزه گاز یادآور شد: مسلما اگر تحریم وجود نداشته باشد و ما امکان جذب سرمایه، تکنولوژی و مدیریت داشته باشیم و این صنعت را راه‌اندازی کنیم با رقابت جدی در این بازار مواجه خواهیم شد، هرچند با توجه به اینکه دنیا دغدغه زیست‌محیطی داشته و دنبال کاهش انتشار کربن و بهبود وضعیت محیط‌زیست مخصوصا در کشورهایی مثل چین که حجم بالایی از زغالسنگ مصرف می‌شود، گاز بازار رو به رشدی خواهد بود.

مشکل سرمایه داریم

وی در ادامه با اشاره به مشکلات احداث ال‌ان‌جی در کشور بیان داشت: ما چند مشکل داریم یک مسئله احداث این واحدها است و قبل از آن اینکه آیا گازی برای صادرات داریم یا خیر؟ ما برای نگهداشت حجم تولید در پارس‌جنوبی نیاز به حداقل 50 میلیارد دلار سرمایه داریم، در حالی که سال گذشته کل درآمد ارزی کشور 9 میلیارد دلار بوده است، با این وضعیت امکان‌ ندارد بتوانیم این پروژه‌ها را اجرا کنیم.

بهروزی‌فر توضیح داد: اکنون عملا عرضه و تقاضای گاز در کشور برابر است و میزان کمی هم به ترکیه و عراق صادر می‌کنیم یعنی آنچه تولید می‌شود، مصرف می‌کنیم، بنابراین ابتدا باید رقم تولید را حفظ و بعد افزایش داشته باشیم، سپس حوزه‌هایی مثل کیش را توسعه دهیم و از سویی دیگر مصرف را کاهش دهیم. یعنی ما یک امکان بالقوه برای کاهش حداقل 30 درصد مصرف گاز داریم، بشرط اینکه مدیریت درست و عقلانیت پشت آن باشد و تکنولوژی و امکانات هم وجود داشته باشد.

وی یادآور شد: باید در بخش خانگی، تجاری و صنعت امکان این باشد که از کالاهای با انرژی‌بری کمتر استفاده شود و از سوی دیگر انرژی هدررفته بازیافت شود، اگر این دو اتفاق بیفتد حجم قابل توجهی گاز برای صادرات خواهیم داشت در غیر این صورت عملا به فکر صادرات نباشیم.

شاید مجبور به واردات گاز شویم

کارشناس حوزه گاز گفت: با توجه به شرایط فعلی کشور که میزان عرضه و تقاضا تقریبا برابر است امکان صادرات بیش از رقم کنونی را نداریم، اما اگر افزایش تولید و مصرف بهینه داشته باشیم مثلا کارایی نیروگاه‌ها به 60 تا 70 درصد برسد این امکان را داریم که بیش از 100 میلیارد متر مکعب صادر کنیم، در غیر این صورت هیچ اتفاقی نمی‌افتد، اگر همین روند مصرف ادامه پیدا کند باتوجه به افت تولید پارس‌جنوبی و کاهش تولید گاز همراه نفت، تداوم تحریم و عدم امکان جذب سرمایه و تکنولوژی جدید، طی 5 سال آینده تراز گاز منفی می‌شود، دچار مشکل خواهیم شد و حتی مجبور به واردات هم می‌شویم.

منبع: ایلنا

25