جامعه‌شناس ایلام:
آسیب‌های قتل خانواده در ایلام مدت‌ها بر پیکره جامعه ماندگار است
جامعه‌شناس ایلامی تاکید کرد: آسیب‌های قتل خانواده‌ای در ایلام توسط پدر تا مدت‌ها برپیکره جامعه تاثیرگذار است بنابراین باید نهادهای مربوطه در خصوص این اقدام واکاوی لازم را انجام دهند.
هفته گذشته در اتفاقی هولناک، پدر یک خانواده، همسر، پسر ۱۸ ساله و دختر هشت ساله خود را با اسلحه شکاری به قتل رساند، سپس خود را به محل کار رسانده و پس از اعتراف به قتل خانواده، اقدام به خودکشی کرد.
گمانه‌زنی‌هایی در این مورد آغاز شد و هر کسی به بیان دلایل این اقدام پرداخت، اما به هر حال و فارغ از انگیزه این اقدام، انتشار این خبر واکنش‌های بسیاری را در پی داشت و احساسات عمومی جریحه‌دار شد.
حمید حیدرپناه، جامعه‌شناس و روزنامه نگار گفت: این اقدام تاثیرات منفی و عمیقی بر جای گذاشته است و جامعه پس از دریافت این خبر هولناک واکاوی و بررسی عمقی دلایل و علل این اتفاق را در اولویت قرار می دهد.
وی افزود: علل بروز قتل‌های خانوادگی به طور معمول، ریشه‌های مختلف دارد و عوامل مختلفی بر آن تاثیرگذار هستند اما در این مورد شاید بخشی از آن شکاف نسلی بین والدین و فرزندان بوده که منجر به شکل‌گیری تنش و مشاجره شده است.
حیدرپناه ادامه داد: در بروز یک اتفاق هم عوامل درونی(خانواده) هم عوامل بیرونی (جامعه) می‌توانند موثر باشند و آموختن مهارت‌هایی مانند مدیریت بحران، کنترل خشم، تاب‌آوری و تصمیم‌گیری مناسب در چنین شرایطی از عوامل موثر برای جلوگیری از این اقدام است.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: باید در نظر گرفت آیا زمان مواجه شدن با چنین بحرانی می‌توان فضا را مدیریت کرد تا حداقل منجر به اتفاق تلخی مانند مرگ در جامعه منجر نشود.
حیدرپناه ادامه داد: بخش دیگر این موضوع، تاب‌آوری اجتماعی و کنترل خشم است و زمانی که ما نمی‌توانیم در لحظه خشم خود را کنترل کنیم منجر به چنین اتفاق تلخی می‌شود.
این روزنامه‌نگار و جامعه‌شناس ایلامی اظهار داشت: بخش دیگری از عوامل بروز چنین اتفاقی عدم تصمیم‌گیری درست و منطقی در لحظه است که قادر به کنترل عوامل خشم نیستیم.
به اعتقاد حیدرپناه احتمالا مادر خانواده می‌توانست یک مداخله داشته باشد که این بحران عمیق نشود یا اینکه زمانی فرد در چنین شرایط خشمی قرار دارد خارج شدن از آن محیط می‌توانست عامل بازدارنده‌ای باشد.
وی به دسترس بودن اسلحه در منزل اشاره کرد و گفت: علاوه بر همه این عوامل در دسترس بودن چنین ابزاری فاجعه‌آمیز و تحریک‌کننده است و در صورت نبود چنین وسیله‌ای در منزل شاید قتلی اتفاق نمی‌افتاد و حداقل وسیله دیگری مورد استفاده قرار می گرفت که شاید در حد جراحت باقی می‌ماند.
جامعه‌شناس ایلامی تصریح کرد: استفاده از اسلحه به عنوان وحشتناک‌ترین ابزار نابودی بشر در جنگ و برای از بین بردن دشمن مورد استفاده قرار می‌گیرد اما چه اتفاقی سبب استفاده از این نوع وسیله برای قتل عام نزدیکترین فرد به شخص از جمله همسر و فرزند شده است.
وی تاکید کرد: در دسترس بودن اسلحه در منزل یکی از عوامل خطرناک و تاثیرگذار بر وقوع چنین اتفاقاتی است که باید مورد توجه و واکاوی قرار گیرد، چنین ابزار خطرناکی نباید در منزل و در دسترس باشد.
احساس عدم موفقیت در رسیدن به خواسته‌ها در قالب خشم ظاهر می‌شود
این جامعه‌شناس ایلامی در خصوص نهادهای تاثیرگذار بر رفتارهای فردی گفت: نهادها پس از خانواده و مدرسه، محیط اجتماعی و حتی رسانه‌ها بعنوان یک پازل بهم پیوسته می‌توانند روی ایجاد فکر، تربیت و پرورش یک فرد تاثیرگذار باشند.
حیدرپناه اظهار داشت: به موازات خانواده یک بخش از تربیت فردی و فکری انسان‌ها در محیط مدرسه شکل می‌گیرد که با خانواده تکمیل می‌شود و پس از آن یادگیری مهارت‌ها در محیط اجتماعی پر از خشونت و تبعیض اجتماعی، سبب شده است فرد احساس ناکامی داشته باشد.
وی احساس عدم موفقیت و رسیدن به آرزوها و خواسته‌ها را سبب سرخوردگی و در نهایت افسردگی عنوان کرد که درمان نشدن آن در قالب خشم ظاهر می‌شود و همین عدم کنترل خشم در لحظه منجر به اتفاق ناگوار می‌شود.
این روزنامه‌نگار تصریح کرد: به خطر انداختن امنیت و سلامت روانی جامعه از مهم‌ترین نتایج چنین اتفاقاتی است و دیدن و شنیدن این اخبار تاثیرات عمیقی بر مردم دارد.
انتشار خبر قتل با جزییات، خانواده و بازماندگان را دچار بار سنگین‌تر روحی و روانی کرد
استاد دانشگاه‌های ایلام با بیان اینکه چنین اتفاقاتی سبب رواج خشونت می‌شود، گفت: زمانی که در جامعه چنین رخدادهایی به یک اتفاق عادی تبدیل شود سبب ترویج خشونت شده و با عواقب خطرناکی همراه است و می‌تواند آسیب هایی بر پیکره، روح و روان جامعه وارد کند.
حیدرپناه اظهار داشت: با پدیده‌ای مواجه هستیم که به محض اطلاع از این خبر بسیاری از رسانه‌های غیررسمی مانند کانال‌های فضای مجازی قبل از اظهارنظر پلیس و نهادهای ذیربط با جزییات این خبر را انتشار دادند که این موضوع اثرات بدی را بدنبال دارد.
وی تاکید کرد: اصول کار رسانه‌ای، خبرنویسی و گزارش‌نویسی یک چارچوب تخصصی است که افرادی که آموزش لازم در این زمینه ندارند در این بزنگاه دچار مشکل می‌شوند.
این جامعه‌شناس ایلامی اضافه کرد: شاید درحالت عادی افرادی بتوانند اخبار را در یک کانال پوشش دهند اما در چنین شرایطی تفاوت بین خبرنگار واقعی و تخصصی با خبرنگار آموزش ندیده مشخص می‌شود.
حیدرپناه گفت: بر اساس اصول خبرنگاری، در پوشش اخبار آسیب‌های اجتماعی و مسائلی که با حوزه پلیس ارتباط دارد نمی توان از طرف خود آنها را تجزیه و تحلیل کرد چرا که این موضوع هم به لحاظ کاری هم به لحاظ اخلاقی غیرحرفه‌ای و نامناسب است.
وی تاکید کرد: انتشار نام، آدرس، شغل و تمام جزئیات این ماجرا سبب شد این خانواده و بازماندگان آن دچار فشار و بار سنگین‌تری از نظر روحی و روانی شوند که نیاز به آموزش دارد.
برخی رسانه‌ها در شکل‌گیری خشونت در جامعه تاثیرگذار هستند
این جامعه‌شناس ایلامی گفت: امروزه رسانه بعنوان یک رکن مهم در زندگی بیشتر از گذشته تاثیر دارد که هم می‌تواند نقش مثبت و هم منفی داشته باشد اما گاهی برخی رسانه‌ها در شکل‌گیری خشونت در جامعه و فضای مجازی تاثیرگذار هستند.
حیدرپناه اظهار داشت: با توجه به حضور در عصر رسانه و فضای مجازی طبیعتا نقش این فضا در شکل‌گیری افکار و هویت افراد بیش از گذشته شده است و میزان ساعاتی که افراد درگیر این فضا هستند بخصوص در شرایط کرونا سبب شده محوریت بیشتری پیدا کند.
وی به شیوع کرونا اشاره کرد و گفت: علاوه بر همه این عوامل مهمان ناخوانده‌ای نیز بنام کرونا وارد زندگی ما شده و تغییرات اجتماعی و فرهنگی بسیاری در زندگی ما گذاشته است.
حیدرپناه اظهار داشت: شرایط خاص قرنطینه و ماندن درخانه سبب می‌شود چنانچه تنش قبلی هم وجود داشته باشد گسترش یابد چرا که گاهی فاصله گرفتن از عوامل، کاهش‌دهنده تنش‌هاست.
وی افزود: بنابراین شرایط کرونایی عواقب اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بر ذهن و زندگی افراد داشته و عواملی مانند مسافرت و تفریح که در این شرایط حذف شده‌اند نیز در افزایش تنش‌ها بی‌تاثیر نیست.
این روزنامه‌نگار تصریح کرد: جامعه در سخت‌ترین شرایط به لحاظ اجتماعی و روانی قرار گرفته است و در حوزه حاکمیتی نیز یکی از مشکلات اجتماعی ما عدم مشخص بودن متولی اصلی آسیب‌های اجتماعی است.
به گفته وی، نهادهای مختلفی در کشور وجود دارند که هر کدام بصورت جزیره‌ای عمل می‌کنند و سبب شده است ساختار منسجمی در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی نداشته باشیم.
حیدرپناه اضافه کرد: نهادهایی مانند اداره کل فرهنگی اجتماعی استانداری، بهزیستی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، نیروی انتظامی که یک معاونت اجتماعی دارد و قوه قضاییه در بخش معاونت پیشگیری باید قبل از وقوع این موضوعات را بررسی کنند.
آموزش مهارت زندگی برای افراد جامعه ضروری است
جامعه‌شناس ایلامی اظهار داشت: آموزش مهارت‌های زندگی و چگونگی تعامل و ارتباط با یکدیگر برای افراد جامعه ضروری است.
حیدرپناه ادامه داد: خانواده بعنوان اولین محیط شکل‌گیری رفتارها و تربیت فرزندان بصورت پایه‌ای مورد بررسی و آموزش قرار گیرد.
وی افزود: مهارت‌های زندگی، مهارت‌های کنترل خشم، حل مساله، مدیریت بحران و فرزند پروری باید آموزش داده شود.
حیدرپناه تصریح کرد: در جامعه ما میزان مراجعه به روانشناش و استفاده از نظرات جامعه‌شناسان آنطور که باید شکل نگرفته است و نگاه منفی مراجعه به روانشناس برای حل مشکلات همچنان ادامه دارد.
منبع: ایرنا
68
